ردیابی 8 ماهه توسعه صنعتی

ارزیابی‌های صورت گرفته همچنین نشان‌دهنده آن است که از میان ۳۰ رشته فعالیت گروه‌هایی که به بهره‌برداری رسیده‌اند نیز بالاترین سرمایه‌گذاری صورت گرفته به گروه‌های «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها»، «ساخت مواد و محصولات شیمیایی»، «ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک»، «ساخت فلزات اساسی» و «سایر محصولات کانی غیرفلزی» اختصاص یابد. صنایعی که در رده صنایع سرمایه بر قرار گرفته‌اند و بالاترین رقم سرمایه‌گذاری برای عملیاتی شدن آنها صرف شده است؛ نگاهی به داده‌های اعلام شده این نکته را نیز نمایان می‌کند که ۱/ ۲۶ درصد از سرمایه‌گذاری محقق شده به گروه «محصولات غذایی و آشامیدنی» اختصاص داشته است که با این شرایط می‌توان گفت بیش از یک چهارم سرمایه محقق شده در دوره زمانی مورد بررسی به این گروه جذاب برای سرمایه‌گذاران اختصاص داشته است. اما به لحاظ تعداد نیز بیشترین پروانه‌های بهره‌برداری صادره به گروه‌های «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها»، «ساخت مواد و محصولات شیمیایی»، «محصولات از لاستیک و پلاستیک»، «سایر محصولات کانی غیرفلزی» و «ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات» اختصاص داشته است و این گروه‌ها توانسته‌اند بیشترین طرح‌های به بهره‌برداری رسیده را به خود اختصاص دهند.

آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۱۷ هزار و ۵۴ فقره جواز تاسیس برای متقاضیان سرمایه‌‌گذاری با پیش‌بینی سرمایه بیش از یک میلیون و ۸۷۳ هزار میلیارد ریالی در کشور صادر شده است، جوازهای صادره هرچند به لحاظ تعداد رشد حدود ۱۶ درصدی داشته است، اما به لحاظ ارزشی با افت ۱۰ درصدی همراه بوده که این امر بیانگر آن است که صنایع کوچک و بعضا متوسط جایگزین صنایع بزرگ و سرمایه‌‌بر شده‌اند. در این خصوص وزارت صنعت، معدن و تجارت در گزارش منتشر شده این نکته را قید کرده که رشد منفی پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در مدت زمان مورد بررسی به دلیل صدور جواز تاسیس واحد «پترو پالایش مکران» با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری بیش از ۴۱۱ هزار میلیارد ریال در شهریور سال ۹۷ است و بدون احتساب واحد مذکور تغییرات میزان پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در ۸ ماه منتهی به آبان سال جاری افزایش ۳/ ۱۱ درصدی نشان می‌دهد.سهم پروانه‌های بهره‌برداری (ایجادی و توسعه‌ای) نیز در میانه پاییز برابر با ۳ هزار و ۹۶۰ فقره بوده است، سرمایه محقق شده براى پروانه‌هاى بهره‌‌بردارى نیز حدود ۲۴۵ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افتى ۳۶ درصدى داشته است و با این شرایط می‌توان گفت برای پروانه‌های بهره‌برداری شده نیز بیشترین تمرکز سرمایه‌گذاران روی صنایع کوچک و بعضا متوسط است. افت سرمایه‌گذاری محقق شده در مدت زمان مورد بررسی نیز براساس گزارش منتشر شده به دلیل صدور پروانه بهره‌برداری واحد نفت ستاره خلیج فارس با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۹۰ هزار میلیارد ریال در خردادماه سال ۹۷ است و بدون احتساب واحد مذکور افت سرمایه‌گذاری در دوره زمانی مورد بررسی به بیش از ۷ درصد خواهد رسید.

 استان‌های پیشتاز

اما کدام استان‌ها توانسته‌اند در مدت زمان مورد بررسی بیشترین مجوز صادره برای ایجاد طرح جدید را به خود اختصاص دهند. براساس داده‌های اعلام شده استان‌های یزد، ‌سمنان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و فارس در زمره استان‌های پیشتاز در اخذ مجوز قرار داشته‌اند و توانسته‌اند نظر سرمایه‌گذاران را به خود جلب کنند. سهم استان یزد از مجموع جوازهای صادره برابر با هزار و ۷۸۲ فقره طرح است که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بیش از ۸۱ درصدی داشته است، همچنین برای این استان سرمایه بیش از ۷۶ هزار میلیارد ریالی پیش‌بینی شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۶۹ درصدی داشته است و اشتغال پیش‌بینی شده برای این استان نیز رشدی بیش از ۸۵ درصدی را ثبت کرده است. سهم استان سمنان نیز از جوازهای صادره برابر با هزار و ۴۹۳ فقره طرح بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۵/ ۳۲ درصدی داشته و برای اجرایی کردن این طرح‌ها سرمایه بیش از ۶۹ هزار میلیارد ریال پیش‌بینی شده که این نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بیش از ۴۹ درصدی داشته است، مجموع اشتغال پیش‌بینی شده برای این استان نیز رشدی حدود ۲۴ درصدی را ثبت کرده است. برای خراسان رضوی نیز به‌عنوان سومین استان در مدت زمان مورد بررسی هزار و ۴۴۴ فقره جواز صادر شده که رشد بیش از ۲۸ درصدی داشته است، اشتغال پیش‌بینی شده برای این استان نیز رشدی بیش از ۷۵ درصد را تجربه کرده است. با توجه به داده‌های اعلام شده سهم استان آذربایجان شرقی نیز از مجموع جوازهای صادره برابر با هزار و ۱۴۸ فقره است که این تعداد در مقایسه با سال قبل رشدی ۲۹ درصدی را به همراه داشته است، سرمایه پیش‌بینی شده برای این استان نیز بیش از ۱۲۸ هزار میلیارد ریال بوده و نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بیش از ۹۵ درصدی را برای این استان داشته است. اما استان فارس با اخذ ۹۵۲ فقره جواز جدید توانست در جایگاه پنجم قرار گیرد و افتی بیش از ۷ درصد را تجربه کند، سرمایه پیش‌بینی شده برای این استان بیش از ۷۰ هزار میلیارد ریال ثبت شده است. سهم مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز از جوازهای صادره ۱۹۱ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی بیش از ۱۸ درصدی داشته است، برای این بخش سرمایه بیش از ۱۹۳ هزار میلیارد ریالی پیش‌بینی شده است.

با توجه به داده‌های اعلام شده می‌توان گفت استان‌های پیشتاز در اخذ پروانه بهره‌برداری نیز به استان‌های اصفهان، آذربایجان‌شرقی، تهران، خراسان‌رضوی و قزوین اختصاص داشته است. آمار اعلام شده بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۳۴۹ فقره پروانه برای استان اصفهان صادر شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی ۸ درصدی داشته است، برای این استان نیز بیش از ۱۶‌هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری صورت گرفته است. آذربایجان‌شرقی نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۳۳۸ فقره پروانه بهره‌برداری را کسب کرده که برای تحقق این طرح‌ها سرمایه بیش از ۱۵ هزار میلیارد ریالی صرف شده است که رشدی بیش از ۱۹ درصدی داشته است. استان تهران نیز با اخذ ۲۶۳ فقره پروانه بهره‌برداری توانست عنوان سوم استان‌های پیشتاز را به خود اختصاص دهد. با نگاهی به داده‌های اعلام شده این نکته نیز نمایان می‌شود که در دوره زمانی مورد بررسی ۲۴۹ فقره پروانه بهره برداری برای استان خراسان رضوی صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی ۲ درصدی داشته است. سهم استان قزوین از پروانه‌های بهره‌برداری صادره برابر با ۲۲۸ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۴۵ درصد داشته است. سهم مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز از پروانه‌های بهره برداری صادره برابر با ۲۳۹ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۱۶ درصدی داشته است، مجموع سرمایه‌گذاری محقق شده برای این بخش بیش از ۲۲ هزار میلیارد ریال بوده است.