دنیای اقتصاد: وضعیت صادراتی محصولات کشاورزی و غذایی در سال گذشته و نیز مدت چهار ماهه نخست سال‌جاری در نشست کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران ارائه شد. همچنین چالش‌های صادراتی در حوزه محصولات کشاورزی به‌منظور ارائه راهکارهای توسعه‌ای برای رونق و افزایش صادرات از سوی فعالان اقتصادی این بخش مورد رصد قرار گرفت. براساس این گزارش، ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از ۶/ ۵ میلیارد دلار در سال ۹۴ به ۷/ ۵ میلیارد دلار در سال ۹۵ رسید و به این ترتیب سهم این گروه از کل صادرات غیرنفتی کشور در سال گذشته به حدود ۱۳ درصد رسیده است. همچنین تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به لحاظ ارزشی حدود ۱۶ درصد بهبود یافته است. این در حالی است که در سال ۹۵، صادرات اقلامی مانند پسته، زعفران، خرما، سیب و محصولات لبنی و شیرینی و شکلات افزایش و صادرات مرکبات کاهش یافته است. در مدت چهار ماهه ابتدای سال‌جاری نیز صادرات پسته، انگور خشک کرده، گوجه‌فرنگی، رب گوجه‌فرنگی و سیب کاهش و صادرات زعفران، لبنیات و انار افزایش یافته است.

براساس گزارش این کمیسیون، صادرات پسته در سال ۱۳۹۵، بیش از ۱۳۸ هزار تن بوده که نسبت به سال قبل معادل ۶ درصد افزایش یافته است. صادرات این محصول طی مدت چهار ماهه ابتدایی سال‌جاری نیز ۶۶/ ۱۶ هزار تن و به ارزش حدود ۱۷۳ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۲ هزار تن و معادل ۴۲ درصد به لحاظ وزنی و در حدود ۱۰۰ میلیون دلار به لحاظ ارزشی کاهش یافته است. صادرات زعفران نیز طی سال گذشته به بیش از ۱۵۲ تن و به ارزش بیش از ۲۰۸ میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن بیش از ۳۳ درصد به لحاظ وزنی و ۲۶ درصد به لحاظ ارزشی افزایش داشته است. براساس این گزارش، صادرات این محصول طی مدت چهار ماهه ابتدایی امسال نیز ۲۸/ ۵۸ تن و به ارزش ۷۸ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۵ درصد به لحاظ وزنی و ۱۵ درصد به لحاظ ارزشی افزایش داشته است. همچنین صادرات محصولات لبنی نیز طی سال گذشته افزایش داشته به‌طوری که در این سال، ارزش صادرات فرآورده‌های لبنی و بستنی بیش از ۷۷۳ میلیون دلار بود. صادرات این بخش در چهار ماهه امسال نیز از لحاظ وزنی ۱۵۳ هزار تن و به ارزش ۲۶۴ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳ درصد به لحاظ وزنی و ۲۹ درصد به لحاظ ارزشی افزایش یافته است.

در ادامه این نشست، معاون دفتر امور صنایع وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به مشکلات موجود در تامین مشوق‌های صادراتی این بخش افزود: پیشنهادهایی از سوی وزارت جهاد کشاورزی برای مشوق‌های صادراتی تعیین و میزان و رقم هر یک از بخش‌ها نیز مشخص شده است. نماینده سازمان توسعه تجارت در کارگروه مالیات بر ارزش افزوده نیز در این جلسه، از مکاتبه با استان‌های سراسر کشور برای اعلام اسامی مودیانی که از محل برگشت مالیات بر ارزش افزوده، بستانکار هستند خبر داد و گفت: تاکنون ۷۰ مودی طی دو ماه گذشته شناسایی شده‌اند که اسامی آنان از طرف سازمان توسعه تجارت در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار گرفته است. سعید اروجی در ادامه افزود: به‌رغم نامه‌نگاری‌های متعدد، سازمان توسعه تجارت ایران هنوز موفق نشده است که برای یارانه‌ها و مشوق‌های صادراتی بخش کشاورزی و غذایی بودجه بگیرد.

رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران نیز درخصوص بازار روسیه و قطر گفت: متاسفانه برای تصاحب بخش عمده‌ای از بازار غذایی روسیه، هیچ دستاوردی نداشتیم و این در حالی است که صادرات محصولات کشاورزی و غذایی ایران به این کشور حتی به کمتر از نصف نیز تقلیل یافت و از حدود ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۹۱ به محدوده ۲۲۰ میلیون دلار در سال ۹۵ رسیده است. کاوه زرگران در ادامه گفت: در مورد بازار روسیه مشکلات برای صادرکنندگان ما همچنان باقی‌است و اقدامات صورت گرفته نتیجه عملیاتی نداشته‌اند، تا جایی که صادرکننده بخشی از هزینه‌های دولتی را نیز برای صادرات به روسیه پرداخت می‌کند. وی همچنین مشکل بازگشت پول به صادرکنندگان ایرانی را به‌عنوان یکی از موانع بر سر راه صادرکنندگان مطرح کرد و گفت: صادرکنندگانی که در روسیه فعال هستند، ارز حاصل از صادرات خود را به سختی به کشور باز می‌گردانند. وی افزود: بازار صادراتی قطر نیز به دنبال اتفاقات اخیر در حوزه مناسبات این کشور با کشورهای عربی، فرصت مناسبی را پیش‌روی صادرات غیرنفتی ایران به‌ویژه در حوزه محصولات کشاورزی و غذایی قرار داد، اما این فرصت را نیز از دست دادیم که این مسائل به‌دلیل نبود زیرساخت مناسب و برنامه مدون صادراتی است.

رضا باکری، دبیر انجمن صنفی صنایع لبنی کشور نیز در این باره گفت: باید از طریق همکاری دستگاه‌های دولتی با اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه با اتحادیه‌های غذایی و کشاورزی روسیه، قراردادهای کلان منعقد شود. به گفته رضا باکری، طی سال‌های گذشته تنها دلال‌ها و واسطه‌ها برای صادرات کالا به بازار روسیه به سراغ تولیدکنندگان داخلی آمده‌اند که از تولیدکننده ارزان خرید کرده و در روسیه گران فروخته‌اند. حجت‌الله مولایاری، معاون دفتر فنی و اعتراضات مودیان سازمان امور مالیاتی نیز با اشاره به موضوع استرداد مالیات بر ارزش افزوده به صادرکنندگان گفت: مودیانی که در این زمینه همچنان دچار مشکل هستند، می‌توانند مستندات خود را در اختیار معاونت دفتر فنی مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی برای رسیدگی قرار دهند. لطف‌الله سعیدی، نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران نیز گفت: سازمان توسعه تجارت ایران موضوع تخصیص یارانه به بخش حمل‌و‌نقل دریایی را جدی بگیرد تا موضوع کاهش هزینه‌های حمل‌و‌نقل و ترانزیت محصولات صادراتی به روسیه اتفاق بیفتد.