خبرگزاری مهر: انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی (یاتا) در گزارشی وضعیت صنعت هوانوردی جهان در سال ۲۰۱۶ میلادی و پیش‌بینی وضعیت این صنعت در سال‌های آینده را تشریح کرد. بر اساس این گزارش تقاضا برای سفرهای هوایی در سال گذشته میلادی نسبت به سال قبل از آن (۲۰۱۵) در منطقه آسیا و اقیانوسیه رشد ۳/ ۸ درصدی را تجربه کرد که بالاتر از میانگین پنج‌ساله همین منطقه (۹/ ۶ درصد) بود. مطابق گزارش «یاتا» صنعت هوانوردی در سال‌های اخیر دوران پرفراز و فرودی را سپری کرده است. پس از وقایع تروریستی ۱۱ سپتامبر شاهد افول وحشتناک این صنعت بودیم، به‌گونه‌ای که تعدادی از باسابقه‌ترین شرکت‌های هواپیمایی ناچار به اعلام ورشکستگی شدند و شرکت‌های باقی‌مانده هم برای بقا تلاش می‌کردند. وضعیت در حال بهبود بود که بحران اقتصادی جهانی از راه رسید و بازهم شرکت‌های هواپیمایی را با چالش روبه‌رو کرد. هرچه بود اما این دوران بد گذشت و در سال‌های اخیر و متناسب با توسعه اقتصادی در جهان و البته توسعه صنعت گردشگری شاهد توسعه و رشد صنعت هوانوردی هستیم، رشدی که بر اساس گزارش یاتا در سال ۲۰۱۶ ادامه داشته است.

بر اساس اعلام این مرکز، ترافیک مسافر هوایی در سال ۲۰۱۶ رشد ۷/ ۶ درصدی را نسبت به سال ۲۰۱۵ شاهد بوده است. در عین حال ظرفیت‌ها نیز در این بخش افزایش ۹/ ۶ درصدی نسبت به سال پیش داشته است. تمامی مناطق تحت بررسی یاتا در سال ۲۰۱۶ شاهد افزایش سطح تقاضا برای سفرهای هوایی بوده‌اند.سهم اصلی سفرهای هوایی در سال ۲۰۱۶ به آسیا و اقیانوسیه (بدون درنظر گرفتن خاورمیانه) رسید، بازاری که مدت‌هاست گوی سبقت را از آمریکا و اروپا ربوده و البته اقتصادهای قدرتمند و روبه‌رشدی مانند چین، ژاپن، کره‌جنوبی و هند سهم قابل‌توجهی از سفرهای هوایی را از آن خود کرده‌اند. در عین حال یاتا پیش‌بینی کرده تا در ۲۰ سال آینده تعداد مسافران هوایی چین با افزایش ۸۱۷ میلیون نفری به بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر در سال برسد. بر اساس این پیش‌بینی در سال ۲۰۲۹ تعداد مسافران هوایی چین از تعداد مسافران آمریکا که در حال‌حاضر دارای بیشترین مسافر هوایی دنیا است، جلو بزند.

در سال ۲۰۱۶ منطقه آسیا و اقیانوسیه ۹/ ۳۲درصد از بازارهای بین‌المللی را از آن خود کرد و با فاصله مناسبی آمریکا و اروپا را پشت‌سر گذاشت. روند رو به توسعه این بازار البته از مدت‌ها قبل آغاز شده و خطوط هوایی این منطقه و دیگر ایرلاین‌های جهانی در آمریکا و اروپا در حال توسعه مسیرها به سمت آسیا و اقیانوسیه هستند تا بتوانند سهمی از بازار پر رونق شرق جهان را از آن خود کنند. تقاضا برای سفرهای هوایی در سال ۲۰۱۶ نسبت به سال ۲۰۱۵ در این منطقه رشد ۳/ ۸ درصدی را تجربه کرده که دومین رشد بالا در میان تمام مناطق تحت بررسی و بالاتر از میانگین رشد ۵ساله این منطقه (۹/ ۶ درصد) است. این افزایش تقاضا باعث شده ضریب اشغال پروازی در آسیا ـ اقیانوسیه با ۴/ ۰ درصد افزایش به ۶/ ۷۸ درصد برسد که هرچند رشد مناسبی است، اما از دو رقیب اصلی این منطقه (آمریکا و اروپا) پایین‌تر است.

در اروپا وضعیت کمی متفاوت است. در این منطقه نیز شاهد افزایش ترافیک هوایی هستیم که میزان آن ۸/ ۴ درصد است، ضمن اینکه ظرفیت‌ها در سال گذشته ۵ درصد افزایش داشته که این افزایش ظرفیت در حالی رخ می‌دهد که شاهد کاهش ۱/ ۰ درصدی ضریب اشغال صندلی‌های پرواز هستیم. با این حال اروپا همچنان با ضریب اشغال ۸/ ۸۲ درصدی بالاترین رقم را در بین تمامی مناطق دارد. بازار اروپا در نیمه نخست سال ۲۰۱۶ وضعیت مناسبی نداشت و شاهد کاهش تعداد مسافران در این بازار بودیم؛ امری که شاید بتوان تا حدی آن را به اقدامات تروریستی و ترس‌های مرتبط با آن مربوط دانست، هرچند در نیمه دوم سال و با آرام شدن نسبی وضعیت، سیل توریست‌ها بار دیگر به اروپا سرازیر شده و به‌طور میانگین رشد ۱۵ درصدی را در این بخش شاهد بودیم.بازار آمریکای شمالی نیز همواره یکی از قوی‌ترین بازارهای بین‌المللی سفرهای هوایی بوده که اگرچه در سال‌های اخیر در مقابل رقبای قدرتمند خود کمی ضعیف شده، اما همچنان جزو مهم‌ترین بازارهای جهانی در حوزه حمل و نقل هوایی مسافری است. این منطقه در سال ۲۰۱۶ شاهد رشد تقاضای ۶/ ۲ درصدی بود که بخش عمده آن در فصل بهار روی داد؛ ضمن اینکه بار اصلی این افزایش روی دوش پروازهای به مقصد آسیا بود. اما در مقابل تقاضا برای سفر به اروپا تقریبا ثابت ماند، بنابراین ظرفیت پروازی در آمریکای‌شمالی در سال ۲۰۱۶ شاهد رشد ۳/ ۳ درصدی بود اما ضریب اشغال پروازهای این منطقه در سال گذشته میلادی با کاهش نیم درصدی مواجه شد و به سطح ۳/ ۸۱ درصد رسید.

بازار خاورمیانه در میان بازارهای هوایی جهان یک بازار مسافرتی خاص است؛ چراکه به رغم داشتن وسعت کم، اما با جمعیت متراکم بالایی روبه‌رو است و اقتصادهای روبه رشد کشورهای این منطقه نیز سبب شدند تا برای پنجمین سال پیاپی بیشترین افزایش حجم ترافیک هوایی را در این حوزه منطقه‌ای شاهد باشیم. با توجه به کاهش ضریب اشغال پروازی ظرفیت سفرهای هوایی خاورمیانه به میزان ۳/ ۱ درصد، می‌توان نتیجه گرفت سرمایه‌گذاری‌ها در بخش صنعت هوانوردی خاورمیانه بیش از نیازهای منطقه است و افزایش ۷/ ۱۳ درصدی ظرفیت صندلی‌های پروازی هواپیماهای این حوزه سیاسی ـ اقتصادی، بیشتر از سطح رفاهی مردم منطقه برآورد می‌شود؛ در حال‌حاضر ضریب اشغال واقعی پروازهای بین‌المللی کشورهای‌ غرب آسیا به ۷/ ۷۴ درصد رسیده است. با توجه به وضعیت امنیتی ـ سیاسی حاکم بر منطقه خاورمیانه که مانع رشد سرمایه‌گذاری ایرلاین‌های بین‌المللی در صنعت هوانوردی این حوزه می‌شود، به‌نظر می‌رسد رشدی که در حال‌حاضر در بخش سفرهای درون منطقه‌ای شاهد آن هستیم، بیشتر از سوی شرکت‌های هواپیمایی دولتی کشورهای غرب آسیا و با انگیزه رقابت‌های درون منطقه‌ای رخ می‌دهد. سهم ترافیک هوایی خاورمیانه از مجموع ترافیک هوایی جهان، ۶/ ۹ درصد است. بازار هوایی آمریکای‌لاتین با رشد سریع ۹/ ۱ درصدی در بخش ضریب اشغال پروازی، به سطح ۳/ ۸۱ درصد رسیده که نشان‌دهنده وضعیت خوب این صنعت در آمریکای‌جنوبی است. سهم ترافیک هوایی جنوب قاره آمریکا هم ۴/ ۷ درصد کل دنیاست. آفریقا اگرچه منطقه‌ای وسیع است، اما از اقتصادهای عمدتا ضعیفی بهره می‌برد که سبب شده سهم این قاره از بازارهای جهانی مسافرت‌های هوایی به ۲/ ۲ درصد برسد. بهترین عملکرد این قاره تنها در سال ۲۰۱۲ بود که توانست سهم ۴/ ۷ درصد از بازارهای بین‌المللی را کسب کند و بیشتر پروازها به مقصد خاورمیانه بود و بیشترین درآمدها نیز به ایرلاین‌های غرب آسیا رسید تا شرکت‌های هواپیمایی آفریقایی؛ بنابراین ضریب اشغال پروازی خطوط هوایی موجود در آفریقا، در پایین‌ترین سطح جهانی و به میزان ۷/ ۶۷ درصد قرار دارد.