عملکرد جهان در جذب سرمایه خارجی

دنیای اقتصاد: معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران با انتشار گزارشی عملکرد جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی کشورهای جهان در نیمه اول سال ۲۰۱۶ را بررسی کرد. بررسی‌های این معاونت نشان می‌دهد در نیمه اول سال ۲۰۱۶، جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جهان در مقایسه با نیمه دوم سال ۲۰۱۵، حدود ۵ درصد کاهش یافته است. بر اساس این گزارش و به نقل از سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD)، میزان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی طی این مدت به ۷۹۳ میلیارد دلار رسید.

این رقم اگرچه روندی نزولی نسبت به ۶ماهه قبل (نیمه دوم سال ۲۰۱۵) داشته اما با این حال رقم کنونی بالاتر از میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در مدت مشابه سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ است. در فصل نخست سال‌جاری میلادی، جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به دلیل روند عظیم سرمایه‌گذاری در آمریکا و به میزان کمتر در انگلستان و نیز پس از آنکه شرکت رویال‌داچ‌شل شرکت British Gas را خریداری کرد، به ۵۱۳ میلیارد دلار افزایش و سپس به ۲۷۹ میلیارد دلار در فصل دوم همین سال کاهش یافت. ورود و خروج سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در برخی نقاط جهان، محور گزارش سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه برمبنای برخی آمار و داده‌های صندوق بین‌المللی پول است. بر این اساس، طی سه ماهه دوم سال ۲۰۱۶، روند ورود و خروج سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به اتحادیه اروپا ضعیف بوده است به‌طوری که طی این مدت، روند ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به این منطقه به منفی ۳۴ میلیارد دلار و روند خروجی آن نیز به منفی ۱۵ میلیارد دلار کاهش یافت. کارشناسان سازمان معتقدند که عدم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اتحادیه اروپا به روند منفی بدهی بین‌بنگاهی همراه با سطوح پایین معاملات سهام در کشورهای منتخب این منطقه در مقایسه با ارقام بالای ثبت‌شده در فصل قبل، مربوط می‌شود. به‌رغم استمرار جذب سرمایه‌گذاری خارجی در آمریکا در فصل دوم سال با هدف تجدید ساختار مالی و شرکتی، عدم سرمایه‌گذاری در برخی از کشورهای اروپایی، مانع از ادامه روند صعودی جذب سرمایه‌گذاری خارجی در فصل دوم سال ۲۰۱۶ شد. همچنین خروج سرمایه از کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) در نیمه اول سال ۲۰۱۶ به میزان ۱۶درصد کاهش یافت و به دلیل عدم سرمایه‌گذاری گسترده از طرف اتحادیه اروپا، خروج سرمایه‌گذاری کشورهای OECD طی سه ماهه دوم سال ۲۰۱۶ با افت مواجه شد و به رقم ۲۶۴ میلیارد دلار رسید. با وجود ضعف عملکرد سرمایه‌گذاری خارجی در اتحادیه اروپا، جریان سرمایه‌گذاری به کشورهای OECD در مقایسه با نیمه دوم سال ۲۰۱۵، بیشتر به دلیل جریان عظیم سرمایه‌گذاری به سمت ایالات متحده آمریکا و به میزان کمتر، به انگلستان تا ۱۴درصد افزایش یافت.

با این حال، شرایط رد و بدل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی برای برخی دیگر از کشورها چندان بد نبوده است. طی نیمه نخست سال جاری میلادی، ورود و خروج سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به کشورهای گروه بیست (G۲۰) به میزان ۵۷ درصد افزایش یافت. کشور چین نیز در این زمینه روند مثبتی داشته است، به‌طوری که میزان سرمایه‌گذاری چین در سایر کشورها طی نیمه نخست سال ۲۰۱۶ با افزایش ۷۱ درصدی نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۱۵ رقم خورده است. با این حال، روند جذب سرمایه‌گذاری خارجی در داخل کشور چین با افت ۴۳ درصد مواجه بوده و این میزان به ۴/ ۷۴‌میلیارد دلار رسید. کشور برزیل نیز با جذب حدود ۲۹ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی طی این مدت، رشد ۳ درصدی در این زمینه را به‌دست آورد و رشد سرمایه‌گذاری روسیه در سایر کشورها نیز ۳/ ۵ درصد بوده است. هند و اندونزی نیز طی این مدت در جذب سرمایه‌گذاری خارجی موفق بوده و توانسته‌اند نرخ این شاخص را به ترتیب به ۲/ ۱۷ میلیارد و ۴/ ۶ میلیارد دلار برسانند. همچنین انباشت ۶ تریلیون دلاری جذب سرمایه‌گذاری خارجی آمریکا در سال ۲۰۱۵ و انباشت ۶/ ۵ تریلیون دلاری سرمایه‌گذاری این کشور در سایر نقاط جهان طی همین سال، از نکات قابل‌توجه این گزارش است. آمار سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه نشان می‌دهد که سهم کشورهای اتحادیه اروپا، آمریکا و چین در جذب سرمایه‌گذاری خارجی در سال ۲۰۱۵ به ترتیب برابر با ۸/ ۲۹ درصد، ۳/ ۲۱ درصد و ۹/ ۱۰ درصد بوده است.