گروه صنعت و معدن: آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت درخصوص تعداد جوازهای تاسیس صادر شده در بهار سال جاری از ادامه روند سرمایه‌گذاری در صنایع بزرگ و سرمایه‌بر حکایت دارد. روند گرایش سرمایه‌گذاران به سمت صنایع بزرگ از اوایل سال گذشته شکل گرفت و با لغو تحریم‌های بین‌المللی این روند ادامه‌دار شد؛ به‌طوری که به گفته برخی کارشناسان در سال جاری عمده سرمایه‌گذاری‌ها به راه‌اندازی پالایشگاه‌ها اختصاص داشته که این امر بر روند صدور جواز به لحاظ تعداد اثرگذار بوده است. آمار جواز تاسیس صادره به تفکیک گروه نیز تاییدی است بر این موضوع؛ به‌طوری که در مدت زمان مورد بررسی سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای گروه «کک و فرآورده‌های نفتی» رشدی بالغ بر سه‌هزار درصد داشته است، این رشد در حالی است که جوازهای صادره برای این گروه نیز از افت در امان نبوده و در مدت زمان مورد بررسی، افتی حدود ۳۲ درصد را تجربه کرده است.

براساس داده‌های اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی در مجموع سه‌هزار و ۳۷۸ جواز تاسیس صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت ۵/ ۸ داشته است. افت صورت گرفته در حالی است که سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای جوازهای صادره در این مدت رشد بیش از ۳۶ درصد را تجربه کرده است. علاوه بر جوازهای صادره که سال گذشته را با روند منفی طی کردند اشتغال پیش‌بینی شده نیز در مدت زمان مذکور با افت نزدیک به ۸ درصد همراه بوده است، روندی که به گفته کارشناسان روی آوردن به صنایع بزرگ عمده دلیل آن محسوب می‌شود. براساس آمار اعلام شده حجم سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای ۷۵ هزار و ۳۲۳ فقره طرحی که مجوز تاسیس دریافت کرده‌اند، بالغ بر ۳۱۴ هزار میلیارد است که از رشد بیش از ۳۶ درصدی حکایت دارد، اشتغال پیش‌بینی شده نیز برای بهار سال جاری برابر با ۷۵ هزار و ۳۲۳ نفر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل می‌توان گفت افت بیش از ۷ درصدی داشته است. از سوی دیگر، از میان ۲۹‌گروه صنعتی در نظر گرفته شده در این بررسی ۱۵ گروه با رشد منفی از لحاظ دریافت تعداد جواز تاسیس مواجه بودند و ۱۴ گروه توانستند رشد مثبت را در اخذ جواز تاسیس ثبت کنند. به گفته برخی کارشناسان راه‌اندازی طرح‌های بزرگ با رفع تحریم‌های بین‌المللی استارت خورده است و در این خصوص می‌توان به ایجاد پالایشگاه‌ها اشاره کرد که دولت در راستای جلوگیری از خام‌فروشی راه‌اندازی آنها را در دستور کار قرار داده است. کارشناسان معتقدند که طرح‌های بزرگ در رده طرح‌های پایدار قرار دارند و دولت در راستای اجرای اهداف اقتصاد مقاومتی در این بخش گام برداشته است. کاهش ارزش پول ایران یکی دیگر از دلایلی است که کارشناسان رشد سرمایه‌گذاری نسبت به مدت مشابه سال قبل را به آن نسبت می‌دهند. افت ارزش پولی ایران به ویژه در سال‌۹۱ موجب شد تا ارزش خرید تجهیزات صنعتی افزایش چشمگیری پیدا کند، به همین دلیل متقاضیان برای راه‌اندازی یک واحد صنعتی نیازمند سرمایه بیشتری شده‌اند که این امر موجب شده تا شاهد افت جوازهای صادره در مقابل سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده باشیم.

از سوی دیگر به گفته مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت براساس سیاست جدید این وزارتخانه مقرر شده تا جواز تاسیس به متقاضیانی ارائه شود که به واقع قصد سرمایه‌گذاری دارند به همین دلیل قابلیت متقاضیان در زمان ارائه درخواست بررسی می‌شود و در صورت صلاحیت برای آنها جواز تاسیس صادر خواهد شد. با توجه به سیاست جدید وزارت صنعت می‌توان گفت این وزارتخانه به دنبال سرمایه‌گذار واقعی است.

وضعیت پروانه‌های بهره‌برداری

از سوی دیگر اگرچه در صدور جواز تاسیس در بهار سال جاری با افت مواجه بوده‌ایم، اما در این دوره پروانه‌های بهره برداری صادر شده به لحاظ تعداد، اشتغال و سرمایه رشد را تجربه کرده است. به‌طوری که براساس آمارهای اعلام شده از سوی وزارت صنعت،معدن و تجارت در مدت زمان مورد بررسی در مجموع هزار و ۱۴۸ پروانه بهره برداری صنعتی ایجادی صادر شده که در مقایسه با هزار و ۵۳ فقره پروانه بهره‌برداری صنعتی ایجادی صادر شده در مدت مشابه سال قبل این بخش رشد ۹ درصدی را تجربه کرده است. از سوی دیگر علاوه بر رشد جوازهای پروانه‌های بهره‌برداری ایجادی صادر شده، این بخش نیز همانند جوازهای تاسیس در بخش سرمایه‌گذاری رشدی نزدیک به ۲۲۵درصد را تجربه کرده است. براساس آمار اعلام شده در سال ۹۴ سرمایه‌گذاری محقق شده برای این بخش برابر با ۸۲ هزار میلیارد ریال بوده، این در حالی است که در مدت زمان مشابه سال قبل سرمایه محقق‌شده برای این بخش حدود ۲۵ هزار میلیارد‌ریال بوده است. کارنامه این بخش در اشتغال مثبت بوده است. به‌طوری که براساس آمار اعلام‌شده در سال ۹۴ در مجموع برای ۱۸ هزار و ۲۶۸ نفر شغل در کشور ایجاد شده، این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل اشتغال ایجاد شده در این بخش برابر با ۱۳ هزار و ۳۸۴ شغل بوده است.

تعداد مجوزهای معدنی صادره

اما درخصوص مجوزهای معدنی صادره در دوماه منتهی به اردیبهشت ماه نیز براساس آمار اعلام شده می‌توان گفت در این مدت در مجموع ۱۲۵ پروانه اکتشاف صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل این آمار از افت ۶ درصدی صدور پروانه اکتشاف نسبت به مدت مشابه سال قبل حکایت دارد. درخصوص گواهی کشف صادره نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۱۲۱ فقره گواهی کشف صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل گواهی کشف صادره از رشد بیش از ۱۸ درصدی برخوردار بوده است. اما درخصوص پروانه بهره‌برداری معدن نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع۱۴۳ پروانه بهره‌برداری معدن صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد ۵/ ۱۳ درصدی داشته است.

اولویت سرمایه‌گذاری با صنایع بالادستی