گروه صنعت و معدن: بالا بودن هزینه‌های تولید در شهرک‌های صنعتی یکی از عمده دلایلی است که موجب شده تا قطعه‌سازان به بهانه آن از حضور در شهرک‌های صنعتی فعال در سراسر کشور سرباز زنند. دلیلی که توسعه واحدهای غیرمجاز را به همراه داشته، اما به گفته رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران بالا بودن هزینه‌های حضور در شهرک‌های صنعتی بهانه‌ای است که از سوی برخی واحدهای تولیدی مطرح می‌شود و عادت به شیوه سنتی عمده دلیلی است که موجب شده تا واحدهای تولیدی از حضور در شهرک‌های صنعتی سرباز زنند. مشکل به وجود آمده موجب شد تا شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران تسهیلات و مشوق‌هایی برای انتقال قطعه‌سازان و خودروسازان به شهرک‌های صنعتی در نظر گیرد. به گزارش روابط عمومی شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران، درخصوص تسهیلات پیش‌بینی شده برای واحدهای تولیدی با محمدرضا قاهری‌بدر، رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران گفت‌وگویی صورت گرفته که در ادامه می‌خوانید.

در یکی از گزارش‌هایی که از قطعه‌سازان گرفته شده، یکی از علل حضور نداشتن آنها در شهرک‌های صنعتی، بالا بودن هزینه عنوان شد؛ نظر شما در این باره چیست؟

نیاز است مساله ورود قطعه‌سازان به شهرک‌های صنعتی از چند منظر مورد بررسی قرار گیرد؛ نخست اینکه قطعه‌سازانی که به‌صورت غیررسمی درحال فعالیت هستند، اگر تولید آنها مطابق با استانداردهای لازم باشد، جای مباهات است و مسوولیت ماست که سراغ آنها برویم و آنها را زیرپوشش بگیریم. اما با حفظ این مساله که شئون اجتماعی مردم نظیر بحث آلایندگی‌ها و فاضلاب‌های مربوط به این صنایع در رأس باشد؛ بنابراین مسوولیت اجتماعی مدیران در بخش صنایع مهم است. آنها با یک طراحی مفهومی قرار است واحدهای کوچک را همچون ماهی‌های کوچکی در کنار هم قرار دهند و به یک تصویر ماهی بزرگ برسند. به این شکل ماهی‌های کوچک (واحدهای کوچک در کنار واحدهای بزرگ) بتوانند به حیات خود ادامه دهند که این وظیفه اصلی ماست. شهرک‌های صنعتی به‌وجود آمده‌اند تا بستر مشترکی، به‌ویژه برای صنایع کوچک فراهم کنند که قیمت‌ها کاهش یابد، نه افزایش. چراکه زیربناها با هزینه دولتی ساخته می‌شوند، بنابراین هزینه‌ها بسیار پایین می‌آید. البته اعتقاد داریم که باید در این راه فعال‌تر باشیم و حتی شهرک‌های صنعتی نیاز به پوست‌اندازی دارند که تا آن نقطه مطلوب فاصله دارند؛ اما سیاست جدید سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران ارتقای وضعیت شهرک‌های صنعتی است.فعالان قطعه‌ساز باید به این اصل دست یابند که هم‌ظرفی و هم‌مکانی، مزیت نسبی برای این واحدهای کوچک است و این زنجیره، ارزش آنها را تکمیل می‌کند و در یک مجموعه، تمام مواد مورد نیاز، فناوری و سایر نیازها و مسائل آنها به راحتی حل می‌شود؛ بنابراین برنامه شرکت شهرک‌های صنعتی به‌ویژه در تهران اهمیت دادن به شهرک‌های صنفی کوچک است که در حال حاضر چند نقطه مکان‌یابی شده و درحال تکمیل مطالعات خود هستیم تا آنها را به‌صورتی که بتوانند تافته‌ای جدا بافته از محیط زندگی خود نباشند، ساماندهی کنیم.


آیا در زمینه توسعه خوشه صنعت قطعه و خودرو نیز برنامه‌ای تدوین شده است؟

بحثی که در صنایع کوچک مطرح است و نیز برای چند خوشه این مساله مطالعه شده، ایجاد تعاونی تامین، تجهیز و فروش است. حتی بحث این است که تسهیلات تکلیفی به سمت تامین اهداف دسته‌جمعی صنایع هدایت شود، نه منفرد. اگر در یک مکان مشترک همه دست به‌دست هم دهند، به‌جز ۲ تا ۳درصد که هزینه سازمانی آنها می‌شود، گاهی در برخی موارد تنها در تامین مواد اولیه ۲۶ تا ۲۷ درصد سود می‌کنند. قطعه‌سازی به مواد و نیز به دستگاه‌ها و ماشین‌آلاتی نیاز دارد که اگر به‌صورت خوشه‌ای و در یکجا تامین شود، به توسعه آنها کمک بسیاری می‌کند؛ زیرا واحدهای کوچک به‌صورت منفرد قدرت تحقیق و توسعه ندارند. به همین منظور مراکز خدمات فناوری و کسب و کار در شهرک‌های صنعتی دایر شده‌اند که به صنعتگران خدمات مشاوره‌ای می‌دهد. اما اگر این خدمات به‌صورت منفرد داده شود، هزینه‌ها افزایش می‌یابد که سعی بر این است ساختارهایی تهیه شود که به‌صورت تجمیعی مورد استفاده قرار گیرد تا هزینه‌ها سرشکن شوند و آنها در کنار یکدیگر قدرتمندتر عمل کنند.


در حال حاضر چند درصد واحدهای قطعه‌ساز و خودروساز وارد شهرک‌های صنعتی شده‌اند؟

هم‌اکنون بیشتر قطعه‌سازان در شهرک‌های صنعتی مستقر شده‌اند و بیشتر واحدهایی که خارج از شهرک‌ها درحال فعالیت هستند، نمی‌توانند به واحدهای صنعتی صاحبنام قطعات بفروشند، زیرا بدون استاندارد لازم بوده و تنها در بازار سیاه قطعات خود را به فروش می‌رسانند که این واحدها مشکل ما هستند، زیرا لازم است آنها را زیرپوشش گرفته و حمایت کنیم تا استاندارد تولیدی خود را بالا ببرند.


این اکثریت در واقع شامل چند درصد قطعه‌سازان می‌شود؟

نزدیک ۹۰درصد قطعه‌سازانی که استاندارد مورد قبول واحدهای بزرگ خودروساز را در استان تهران دارند، در شهرک‌های صنعتی حضور دارند و تنها ۱۰درصد در بیرون از شهرک‌ها درحال فعالیت هستند. البته این آمار جدا از قطعه‌سازانی است که در پیرامون خودروسازان درحال فعالیت هستند؛ زیرا واحدهای بزرگ، قطعه‌سازانی را در اطراف خود به‌عنوان هلدینگ (سهامی و دارای زیرمجموعه) دارند؛ درخصوص خودروسازان نیز هلدینگ آنها وارد شهرک‌های صنعتی شده است.


آیا تسهیلاتی ویژه در این شهرک‌ها برای تشویق صنعتگران درنظر گرفته شده است؟

بله، اگر مالکان زودتر از موعد مقرر کارخانه خود را احداث یا اقساط خود را پرداخت کنند و خوش‌حساب باشند، بخشی از هزینه‌ها حذف می‌شود، یا اگر محصولات باکیفیت باشند، تسهیلات ویژه فناورانه به آنها اختصاص داده می‌شود، اما متاسفانه عملکرد این تسهیلات به‌طور کامل در جامعه دیده نمی‌شود.


یکی از این مشوق‌ها، معافیت مالیاتی بود که تاکنون عملی نشده، آیا برای این امر راهکاری پیش‌بینی شده است؟

معتقدم معافیت مالیاتی راه درستی برای تشویق صنعتگران نیست، اما برگشت از مالیات مناسب است. به این معنی که دولت سهم خود را برای گسترش صنایع به‌ویژه برای ارتقای فناوری هزینه کند. برگشت از مالیات باید همچون کشورهای صنعتی باشد؛ یعنی کنار خطی که درحال تولید است، خط جدید هزینه برگشت از مالیات راه‌اندازی شود. در چند سال اخیر قطعه‌سازان به‌دلیل مشکلاتی که در بخش اقتصاد و نقدینگی داشتند، بسیار آسیب دیدند و برای رسیدن به رونق پیشین خود این معافیت مالیاتی می‌تواند کمک بزرگی به این صنعتگران باشد. اگر بتوانیم مکانیزم تسهیلات تولید را درست طراحی و اعمال کنیم، پول در درجه آخر قرار می‌گیرد. البته تسهیلات مُسکن صنایع است و وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌دنبال برنامه‌ریزی در اجرایی شدن درست تسهیلات است تا راه‌های کوتاه‌مدت در درازمدت آسیب بیشتری به صنایع وارد نکند.