رونمایی از میراث اقتصادی

دنیای اقتصاد: معاون اول رئیس‌جمهوری و تیم اقتصادی دولت در همایش تبیین برنامه ششم توسعه کشور، هشت میراثی را که از سال‌های قبل به دولت یازدهم منتقل شده است، اعلام کردند. اهمیت رونمایی از این هشت میراث به‌صورت مشخص، از این جهت است که پیش از این موانع اقتصادی کشور به‌صورت پراکنده اعلام شده بود. تیم اقتصادی دولت با بیان اینکه این هشت تنگنا، دغدغه‌های اصلی اقتصادی ایران امروز است، تاکید کردند: همان‌طور که این تنگناها یک شبه به‌وجود نیامده، در کوتاه‌مدت نیز نمی‌توان عواقب آنها را رفع کرد. برخی از کارشناسان اهمیت این مطلب را در این می‌دانند که یک تشخیص درست قطعا می‌تواند به درمان نتیجه‌بخش منجر شود. بیکاری، نارسایی در نظام تامین مالی، تورم طرح‌های عمرانی نیمه‌تمام، کسری منابع صندوق‌های بازنشستگی، محدودیت منابع آب و چالش زیست‌محیطی در کنار اجرای نامناسب خصوصی‌سازی، فساد سیستمی و از‌هم‌پاشیدگی نظام کارشناسی، هشت تنگنای مورد اشاره از سوی مسوولان دولتی است. سیاست‌گذاران ارشد دولت علاوه‌بر این، دو خبر هم برای سال ۹۵ اعلام کردند. اولین خبر یکسان‌سازی نرخ ارز در نیمه دوم سال آینده است. همچنین به گفته آنها، پرداخت یارانه نقدی در سال ۹۵ نیز ادامه خواهد داشت و دولت تصمیمی برای قطع یارانه‌ها ندارد.

دنیای اقتصاد: مسوولان ارشد دولت در همایشی که به بهانه تبیین برنامه ششم توسعه برگزار شده بود از ۸ تنگنای کنونی اقتصاد ایران سخن گفتند. بیکاری، نارسایی در نظام تامین مالی، تورم طرح‌های عمرانی نیمه تمام، کسری منابع صندوق‌های بازنشستگی، محدودیت منابع آب و چالش زیست محیطی در کنار اجرای نامناسب خصوصی‌سازی، فساد سیستمی و از هم پاشیدگی نظام کارشناسی ۸ تنگنای مورد اشاره هستند. سیاست‌گذاران ارشد دولت علاوه‌بر بیان دغدغه به تشریح سیاست‌های اقتصادی دولت در حوزه‌های مختلف نیز پرداختند. مخالفت با تثبیت نرخ ارز، برقراری نظام یکسان ارزی در نیمه دوم سال و... از اولویت‌های اقتصادی دولت در سال ۹۵ اعلام شد.


دغدغه‌ها از زبان معاون اول

سخنران نخست همایش معاون اول رئیس جمهوری بود. اسحاق جهانگیری در سخنان افتتاحیه درسه سطح سخن گفت. سطح نخست دغدغه‌ها و دشواری‌های کشور در برهه کنونی را تبیین کرد. در سطح دوم به آسیب‌شناسی و نقد مسیر طی شده پرداخت و در سطح آخر نیز به انتخابات و مسائل مربوط به آن اشاره کرد. معاون اول رئیس‌جمهور در سطح نخست با اشاره به اینکه امروز شرایط در سطح بین‌المللی بسیار تغییر کرده است و پس از یک دوره طولانی افزایش بهای نفت، شاهد افت شدید قیمت نفت هستیم گفت: این موضوع به یک دغدغه بزرگ برای کشور تولید‌کننده نفت تبدیل شده است. جهانگیری افزود: دولت تدبیر و امید در زمانی مدیریت کشور را بر عهده گرفت که چالش‌های فراوانی پیش روی اقتصاد کشور قرار داشت و دولت بلافاصله این مشکلات را سطح بندی کرد و برای حل آنها برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تدوین کرد. وی گفت: دولت در تمام سیاست‌ها و برنامه‌هایی که در دو سال و نیم اخیر تدوین کرده، عملکرد موفقی داشته است، اما برخی افراد از برنامه‌های بلندمدت دولت انتظار دستاورد در کوتاه‌مدت دارند و متاسفانه بر اساس این داوری غلط به قضاوت درباره عملکرد دولت می‌پردازند. معاون اول رئیس‌جمهور بیکاری را از دغدغه‌ها و تنگناهای اصلی کشور برشمرد و گفت: بیکاری چالش و تنگنای امروز و فردای ایران است به‌خصوص آنکه این معضل در میان قشر تحصیلکرده جامعه دوبرابر است. جهانگیری با تاکید بر اهمیت نظام مالی و سیستم بانکی کشور در پیشرفت و توسعه، به تبیین و تشریح مشکلات و مسائل پیش‌روی نظام بانکی متاثر از سوء‌مدیریت در سال‌های گذشته پرداخت و گفت: نارسایی در نظام تامین مالی و سیستم بانکی یکی از مهم‌ترین تنگناهای توسعه ایران است.

وی افزود: نظام بانکی با معوقات بالا روبه‌رو است و در کنار آن دولت نیز بدهی سنگینی به نظام بانکی دارد و بازار غیرمتشکل پولی و موسسات غیرمجاز مالی و اعتباری که در طول سال‌های گذشته به‌صورت غیرقانونی شکل گرفته‌اند نیز در بازار پولی کشور اخلال می‌کنند. معاون اول رئیس‌جمهوری وجود طرح‌های عمرانی نیمه تمام به ارزش حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان را یکی دیگر از مشکلات کشور عنوان و خاطرنشان کرد: این در حالی است که بودجه عمرانی دولت در این سال‌ها حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است و برای تکمیل این طرح‌های نیمه تمام باید سال‌های طولانی سپری شود. جهانگیری از صندوق‌های بازنشستگی کشور به‌عنوان یکی دیگر از تنگناها و مشکلات اقتصادی نام برد و گفت: فلسفه تشکیل این صندوق‌ها این بوده است که وقتی کارمندان دولت بازنشسته می‌شوند، ردیف بودجه مربوط به حقوق آنها از دولت جدا شود و این افراد حقوق خود را از صندوق‌های بازنشستگی دریافت کنند، اما امروز تقریبا تمام هزینه‌های مربوط به این صندوق‌ها توسط دولت پرداخت می‌شود و در واقع این صندوق‌ها نه تنها باری از دوش دولت برنداشته‌اند بلکه یکی از دغدغه‌های آینده کشور همین صندوق‌های بازنشستگی خواهند بود. وی افزود: محدودیت منابع آب کشور، وضعیت نامطلوب محیط زیست به‌خصوص در کلان‌شهرها و آلودگی هوا و مساله ریزگردها زندگی مردم را به مخاطره انداخته است و بر مشکلات کشور افزوده است.

معاون اول رئیس‌جمهوری از اجرای نامناسب خصوصی‌سازی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تنگناهای اقتصاد کشور یاد کرد و گفت: بسیاری از بنگاه‌های مهم اقتصادی کشور تحت عنوان اجرای اصل ۴۴ واگذار شده‌اند اما متاسفانه امروز مدیریت این بنگاه‌ها از وضعیت مناسبی برخوردار نیست و با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند. به باور جهانگیری فساد در دستگاه‌ها به‌واسطه عملکرد سال‌های گذشته سیستمی شده است. او پس از این داوری گفت: به‌رغم شعارهایی که در سال‌های گذشته برای مبارزه با فساد، سر داده شد، اما یک فساد سیستمی در دستگاه‌ها حاکم شد که متاسفانه این شعارها نه برای مبارزه با فساد بلکه برای بهره‌برداری سیاسی و خارج کردن رقیب از صحنه اتفاق افتاد. وی از اهتمام ویژه دولت تدبیر و امید برای مقابله با فساد خبر داد و گفت: البته مبارزه با فساد هزینه‌های سنگینی دارد و دولت این هزینه‌ها را به جان خریده است و دیگران باید بدانند که دولت به آدرس‌های غلط در مبارزه با فساد توجه نمی‌کند. وی ادامه داد: در این دولت اگر نزدیک‌ترین فرد به بالاترین مقام اجرایی کشور دستش به فساد آلوده شود، دولت با او برخورد می‌کند؛ چراکه هیچ خط قرمزی وجود ندارد و باید در برابر دستگاه قضایی پاسخگو باشد. جهانگیری یکی دیگر از مشکلات و معضلات کشور که ناشی از سوء‌مدیریت در سال‌های گذشته است را بر هم خوردن نظام کارشناسی و مدیریت کشور دانست و گفت: ایران همواره از دو امتیاز ویژه برخوردار بود که یکی منابع و درآمدهای نفتی بود و دیگری نظام کارشناسی ایران که مهم‌ترین سرمایه مدیریت کشور بود، اما متاسفانه در طول سال‌های گذشته با بی‌تدبیری و سوء‌مدیریت، هر دوی این سرمایه‌ها آسیب جدی دیدند.

وی افزود: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در حقیقت قلب نظام کارشناسی ایران بود که در سال‌های گذشته این سازمان پراهمیت منحل شد و بسیاری از کارشناسان زبده و متخصص از نظام تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی کشور کنار زده شدند. معاون اول رئیس‌جمهوری با بیان اینکه دولت در این شرایط و با وجود این تنگناها تدوین برنامه ششم توسعه را شروع کرد، گفت: یکی از موضوعاتی که دولت در برنامه ششم توسعه به‌صورت جدی مورد توجه قرار داد، سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بود و تدوین برنامه ششم به‌گونه‌ای انجام شد که ۵ رویکرد اقتصاد مقاومتی یعنی مردمی بودن، عدالت‌بنیانی، دانش‌بنیانی، درون‌زایی و برون‌گرایی اقتصاد کشور در برنامه همه دستگاه‌های اجرایی و در جای جای برنامه ششم خود را نشان دهد. جهانگیری افزود: همه قوای سه‌گانه و همه نهادهای کشور باید به اقتصاد مقاومتی پایبند باشند و عملکرد خود را مطابق با این سیاست‌ها هماهنگ کنند.وی با اشاره به اینکه دولت برای اجرای بندهای ۲۴ گانه سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ۱۲ برنامه ملی تدوین کرده است، گفت: هر یک از این ۱۲ برنامه ملی دارای ده‌ها طرح و پروژه است و هر برنامه با ریاست یکی از وزرا و همکاری دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ای مرتبط دنبال می‌شود.


نیمه از دست رفته

جهانگیری در سطح دوم سخنانش به آسیب‌شناسی روند طی شده پرداخت. معاون اول رئیس‌جمهوری با اشاره به اینکه متاسفانه پس از گذشت 10 سال از سند چشم‌انداز 20 ساله نتوانسته‌ایم به اهداف مورد نظر در این سند دست پیدا کنیم، گفت: در این شرایط باید سند چشم‌انداز را کنار بگذاریم که به هیچ وجه به مصلحت کشور نیست. به گفته وی پس نیازمند آن هستیم که عقب‌ماندگی‌های گذشته را جبران کنیم و برای این منظور باید عزمی ملی برای دسترسی به اهداف سند چشم‌انداز ایجاد شود.وی اظهار کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی تجربه اجرای 5 برنامه توسعه در کشور وجود دارد و امروز که در برهه خاصی از زمان هستیم و تحولات متعددی در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی به‌وجود آمده، باید از تجربیات خود در جهت مدیریت تحولات و توسعه کشور بهره‌برداری کنیم.معاون اول رئیس‌جمهوری گفت: منابع سرشار اقتصادی کشور به دلیل سوء تدبیرهای سال‌های گذشته نه تنها در رشد و توسعه و رفاه مردم نقش نداشت بلکه قانون‌گریزی و فساد سازمان‌یافته، بسیاری از منابع کشور را هدر داد و اتفاقاتی در کشور رخ داد که سرمایه‌های اجتماعی کشور را نیز مورد آسیب قرار داد و به اعتماد و امید مردم لطمه زد.

جهانگیری با تاکید براینکه زمان بسیار اندکی برای دستیابی به شاخص‌های اصلی توسعه داریم، گفت: باید در خلال برنامه ششم توسعه نگرانی‌ها و مخاطرات را از جامعه دور کنیم و کشور را به نقطه خیزهای بلند توسعه‌ای برسانیم تا بتوانیم از کیان ایران و نظام دفاع کنیم.وی در بخش دیگری از سخنان خود دور کردن خطر از کشور را یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برجام دانست و افزود: متاسفانه برخی افراد فراموش کرده‌اند که در سال‌های گذشته هر مقام خارجی به خود اجازه می‌داد که ایران را تهدید کند و در نطق کاندیداهای ریاست‌جمهوری کشور در سال 92 نیز وضعیت نابسامان کشور کاملا مشخص بود به‌نحوی‌که حتی کاندیداهای جناح اصولگرا، کشور را در آستانه جنگ، پرتگاه و موضوعاتی از این دست توصیف می‌کردند.معاون اول رئیس‌جمهوری افزود: خوشبختانه امروز همه این مسائل از پیش روی ملت ایران برداشته شده و دنیا می‌داند که باید با ملت ایران با زبان منطق و احترام سخن بگوید.جهانگیری افزود: برجام خلق فرصتی برای بازگرداندن منزلت به کشور و بازسازی اقتصاد و محقق کردن اقتصاد مقاومتی است.وی ادامه داد: برجام یک مقدمه است و نه یک نهایت. نهایت باید رسیدن به چرخه تولید و بهبود وضعیت معیشتی مردم باشد. باید اقتصاد کشور به حرکت درآید و معیشت مردم بهبود پیدا کند.معاون اول رئیس‌جمهوری گفت: برنامه ششم توسعه باید پلی باشد از واقعیت‌های نه‌چندان مطلوب به وضعیت بهتر و باید جامعه را به لحاظ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به تعادل برساند و امید مردم را به آینده افزایش دهد.


وعده روایت رایزنی‌های انتخاباتی

معاون اول رئیس‌جمهوری در ادامه سخنان خود با اشاره به انتخابات پیش رو، آن را فرصتی برای ترمیم بسیاری از مشکلات در عرصه سیاست و مدیریت کشور توصیف کرد و گفت:‌ای کاش این امکان وجود داشت که همه جریانات سیاسی و فرزندان کشور در میدانی وسیع‌تر در انتخابات نقش‌آفرینی می‌کردند.وی با اشاره به اینکه رئیس‌جمهور به وی و چند تن از وزرا ماموریت دادند تا درباره صلاحیت نامزدهای انتخابات پیگیری داشته باشند، گفت: ان‌شاء‌الله در فرصتی مناسب گزارش رایزنی‌ها و نتایج پیگیری‌های صورت گرفته در باب انتخابات را به ملت بزرگوار ایران ارائه خواهم کرد.معاون اول رئیس‌جمهوری افزود: در هر حال به‌نظر می‌رسد راهی جز تعامل و گفت‌وگو برای تامین حقوق ملت نداریم حتی اگر موانع در این مسیر فراوان باشد؛ بنابراین نباید مایوس شد.