واگرایی بهاری شاخص‌ها به همگرایی نسبی در تابستان تبدیل شد
دو فصل متفاوت بازارها
»گزارش صفحه ۱۳
دلار در کانال 27 هزار تومان باقی ماند
سبقت سکه از بورس در فصل دوم
دنیای‌اقتصاد: در آخرین روز شهریورماه، دلار و سکه در دو مسیر متفاوت حرکت کردند؛ دلار با 50 تومان افزایش روی عدد 27 هزار و 250 تومان قرار گرفت، ولی سکه 100 هزار تومان افت را ثبت کرد و به بهای 13 میلیون و 100 هزار تومان رسید. با وجود افت سکه در روز آخر تابستان، این فلز گرانبها بیشترین بازدهی را در سه ماه دوم سال کسب کرد. فلز گرانبهای داخلی در تابستان حدود 65 درصد افزایش را به‌ثبت رساند که بسیار بیشتر از شاخص‌کل بورس و دلار بود. شاخص‌کل بورس در سه ماه دوم سال به رشد 25 درصدی اکتفا کرد و بازدهی دلار نیز در نزدیکی محدوده 43درصد قرار گرفت.
به گفته فعالان، سکه در سه ماه دوم تابستان از سوی دو عامل مهم مورد‌حمایت قرار گرفت: اولی رشد بهای دلار و دومی، افزایش ارزش طلا در بازارهای جهانی که در مقطعی حتی به بالای 2هزار دلار نیز رسید. یکی از دلایل افت فلز گرانبهای داخلی در آخرین روز شهریورماه هم همین نزول بهای طلا بود. در واقع در حالیکه دیروز دلار به سکه علامت افزایشی می‌داد، ارزش اونس با افت خود سکه را به سوی نرخ‌های پایین‌تر هدایت می‌کرد. البته بخشی از افزایش قیمت سکه در تابستان هم از سوی عوامل بنیادی حمایت نمی‌شد و بیشتر ناشی از عوامل روانی بود. همین موضوع هم باعث شد که برای قیمت سکه حباب شکل بگیرد. در صورتی‌که اونس و دلار طی روزهای آتی گران نشوند، احتمال افت بیشتر در بازار سکه وجود دارد. برخی تحلیلگران باور دارند ، تضعیف شاخص دلار در بازارهای جهانی ممکن است بر حباب سکه اثر داشته باشد.
درست است که سکه در سه ماه دوم سال پیشتاز بازارها شد، ولی اگر بازدهی همه بازارها در مجموع 6 ماه ابتدایی سال را بررسی کنیم، این شاخص‌کل بورس بوده است که با اختلاف زیادی نسبت به سایر بازارها در صدر قرار می‌گیرد. شاخص‌کل بورس در نیم سال اول سال 99 حدود 212 درصد افزایش را به ثبت رساند. این در حالی بود که در همین بازه زمانی سکه حدود 118 درصد افزایش قیمت داشت و دلار نیز تنها 69 درصد افزایش را به ثبت رساند. به عبارت دیگر می‌توان گفت شاخص‌کل بورس در سه ماه ابتدایی سال چنان افزایشی را به‌ثبت رساند که موجب شد این شاخص در مجموع 6 ماه نیز بر صدرجدول بازدهی قرار بگیرد. تابستان زمانی بود که سایر بازارها به‌تدریج سعی کردند رشد خود را با شاخص‌کل بورس هماهنگ‌تر کنند. در این میان، به اعتقاد بسیاری از فعالان وضعیت بازارها در پاییز بیشتر وابسته به اتفاقات سیاسی آتی خواهد بود.
از بهار آرام تا تابستان ناآرام
رشد قیمت دلار و سکه در فصل بهار آرام بود و قیمت‌ها پله‌پله بالا می‌رفتند. دلار در انتهای اسفندماه در محدوده 16هزار و100تومان قرار گرفته بود ولی در فصل بهار توانست خود را تا نرخ 19هزار تومان بالا ببرد. در تابستان سرعت رشد قیمت دلار بیشتر شد و این ارز توانست خود را تا سطح 27هزار تومانی بالا ببرد. دلار در تمام طول تاریخ خود چنین سطح قیمتی را به چشم ندیده بود و در روزهای انتهایی شهریورماه در حال جابه‌جایی سقف‌های قیمتی بود. به این ترتیب، دلار که در بهار حدود 18درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده بود، در فصل تابستان بازدهی خود را به عدد 43درصد رساند.
در بازار سکه نیز چنین روایتی حکم‌فرما بود. سکه تمام‌بهار آزادی در انتهای سال 98 روی عدد 6 میلیون و 20 هزار تومان به‌کار خود پایان داد، ولی در بهار توانست تا انتهای کانال 7 میلیون تومانی بالا برود و روی عدد 7 میلیون و 920 هزار تومان قرار بگیرد. این کانال‌شکنی‌ها موجب شد که بازدهی سکه در بهار به31درصد برسد. سرعت رشد سکه در تابستان بیشتر شد. این فلز گرانبها در همان تیرماه توانست از سد روانی و محکم 10 میلیون تومان عبور کند و پس از اینکه کمی در مردادماه از لحاظ رشد قیمتی آرام گرفت، در شهریورماه با قدرت دوباره رشد خود را از سر بگیرد و حتی کانال 13میلیون تومان را هم فتح می‌کند. سکه به لطف چنین کانال‌شکنی‌هایی در تابستان حدود 65درصد افزایش را ثبت کرد و در صدرجدول بازدهی قرار گرفت.
اتفاقات مهم در بازار ارز
اولین اتفاق مهم در تابستان سال 99، ضرر سنگین خالی‌فروشان ارزی در اواخر تیرماه بود. روز بیست و هشت تیرماه، دلار طی یک روز هزار تومان افزایش یافت و به بهای 25 هزار و 100 تومان رسید. این افزایش در حالی رخ داد که بسیاری از معامله‌گران انتظار افت قیمت دلار را داشتند و به همین واسطه در موقعیت فروش قرار گرفته بودند. افزایش روز 28 تیرماه موجب شد که بسیاری از معامله‌گران فروشنده دچار ضرر سنگینی شوند و برای مدتی از بازار کنار بروند. دیگر اتفاق مهم تابستان که وضعیت بازار ارز و سکه را تحت‌تاثیر قرار داد، اعلام خبری توسط رئیس‌جمهور مبنی بر گشایش در اقتصاد ایران بود. پیرامون این خبر جوسازی زیادی در بازارها صورت گرفت، به‌طوری‌که دلار طی یک‌روز 2 هزار و 100 تومان از ارزش خود را از دست داد. در حالیکه عده‌ای انتظار داشتند به واسطه این خبر دلار به زیر 20 هزار تومان برود و سکه در زیر سطح 10 میلیون تومانی قرار بگیرد، با این حال، خیلی زود مشخص شد که وعده گشایش اقتصادی قرار نیست به‌زودی محقق شود، در نتیجه مسیر بازارها عوض شد و با شروع شهریورماه، سرعت رشد سکه و دلار تندتر شد. بازارساز در ابتدا رشد قیمت دلار را به رسمیت نشناخت و سعی کرد با قیمت‌های پایین اقدام به عرضه ارز توسط صرافی‌های بانکی کند. با این حال این مساله نه‌تنها جلوی رشد قیمت دلار را نگرفت، بلکه موجب شد که صف‌های طولانی در برابر صرافی‌های بانکی شکل بگیرد. این صف‌ها تنها زمانی در بازار جمع شدند که بازارساز حاضرشد قیمت صرافی‌های بانکی را به بازار آزاد نزدیک کند. در روزهای انتهایی شهریوماه، دلار بیشتر تحت‌تاثیر اخبار سیاسی مربوط به فعال‌شدن مکانیزم‌ماشه قرار گرفت و با جوسازی روانی به‌سوی قیمت‌های بالا حرکت کرد.
»گزارش صفحه ۹
بورس تهران در نیمه نخست سال 99 صدرنشین باقی ماند
211 درصد سود در یک نیمه
دنیای اقتصاد: پرونده بورس تهران در آخرین ماه فصل گرم سال در حالی بسته شد که نماگر اصلی بازار سهام با افت 2/ 9 درصدی در مقیاس ماهانه، دومین ماه منفی بورس در سال 99 را ثبت کرد. با وجود عملکرد منفی سهام در دو ماه گذشته، اما بازدهی نماگر اصلی بازار سهام در نیمه نخست سال 99 حکایت از صدرنشینی این بازار در برابر دیگر گزینه‌های سرمایه‌گذاری دارد. به‌طوری که در برابر رشد 118 درصدی سکه و 69 درصدی دلار آزاد، شاخص کل بورس تهران با رشدی بالغ بر 211 درصد در 6 ماه نخست سال 99 همراه شده است. به این ترتیب سهامداران در سال جاری روزانه حدود یک درصد سود (نرخ بهره مرکب) کسب کرده‌اند.
چهارمین افت ماهانه تاریخ بورس
در ادامه مسیر نزولی بازار سهام در مردادماه، آخرین ماه تابستان نیز با افت 2/ 9 درصدی شاخص کل به پایان رسید تا سنگین‌ترین افت ماهانه نماگر بورس تهران از آذر 97 رقم خورد. شاخص هموزن نیز در این ماه افتی معادل 7/ 13 درصد را تجربه کرد تا به کاهش یکدست قیمت سهام گواهی دهد. در مجموع از ابتدای سال 99 تاکنون بازدهی شاخص سهام 211 درصد برآورد شد تا صدرنشینی بورس تهران در جدول بازارهای سرمایه‌گذاری حفظ شود. هر چند بازار سهام در مجموع نیمه نخست سال 99 توانسته با جذب بالای نقدینگی در صدر بایستد اما ارزش معاملات خرد سهام که به 30هزار میلیارد تومان نیز رسیده بود در روزهای پایانی تابستان و در روزهای منفی بازار رو به کاهش گذاشت و حتی به سطح هزار میلیارد تومان در روز نیز رسید. در نیمه نخست امسال، پس از هجوم پول‌های سرگردان به گردونه معاملات سهام، رشد افسارگسیخته قیمت‌ها را شاهد بودیم. به‌طوری که نماگر سهام در نیمه مرداد مرز دو میلیون واحد را نیز فتح کرد و بازدهی این نماگر از ابتدای سال از 300 درصد نیز فراتر رفت. در ادامه اما سیاست‌های یک بام و دو هوای سیاست‌گذار و تلاش برای حمایت مصنوعی از شاخص سهام سبب افزایش تردید و بی‌اعتمادی صاحبان نقدینگی شد. سرمایه‌گذارانی که پیش‌تر نیز در هراس از افزایش قیمت‌ها و فرضیه حبابی شدن بازار، با تردید دادوستد می‌کردند و با آغاز موج اصلاحی در بازار، بیش از گذشته هراسان شدند.
خروج پول حقیقی در آخرین ماه تابستان
پس از ورود حدود 94 هزار میلیارد تومان نقدینگی از سوی سرمایه‌گذاران خرد به گردونه معاملات سهام در 5 ماه نخست سال 99، شهریورماه شاهد خروج بیش از 12 هزار میلیارد تومان پول حقیقی از جریان دادوستدها بودیم. به این ترتیب پس از گذشت 14 ماه، سهامداران حقوقی به حمایت از شاخص سهام پرداختند و خالص خرید مثبتی را رقم زدند. در مجموع نیمه نخست سال، 81 هزار و 715 میلیارد تومان نقدینگی از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران خرد بازار منتقل شود. در این میان گروه‌های بزرگ کامودیتی‌محور در صدر جذب نقدینگی خرد قرار گرفتند. در این راستا گروه فرآورده‌های نفتی با خالص خرید 28 هزار میلیارد تومانی حقیقی‌ها همراه شد و پس از آن شاهد ورود 16 هزار و 130 میلیارد تومان نقدینگی به سهام زیرمجموعه گروه فلزات اساسی بودیم. در آن‌سوی بازار نیز گروه چند رشته‌ای صنعتی با محوریت «شستا» با بیشترین خالص فروش حقیقی به ارزش 2 هزار و 741 میلیارد تومان در 6 ماه نخست سال 99 مواجه شد. بانکی‌ها نیز در این بازه زمانی شاهد خروج 613 میلیارد تومان پول حقیقی از گردونه معاملات سهام خود بودند.
عملکرد صنایع در آخرین ماه تابستان
نگاهی به عملکرد صنایع 38 گانه بورسی در شهریور 99 نشان می‌دهد که در مقابل سرخپوشی 35 گروه، تنها سه صنعت کامودیتی‌محور با رشد قیمت سهام زیرمجموعه خود همراه شدند. از این رو بیشترین رشد شاخص صنعت از آن گروه فلزات اساسی با افزایش 2/ 13 درصدی میانگین قیمت‌ها شد. پس از آن گروه کانه‌های فلزی رشد حدود 10 درصدی را تجربه کرد و پتروشیمی‌ها نیز شاهد افزایش 5/ 2 درصدی شاخص صنعت خود بودند. در این میان گروه استخراج نفت و گاز با تک نماد «حفاری» شاهد ریزش 8/ 36 درصدی قیمت بود. گروه فنی و مهندسی با دو نماد «رتکو» و «رمپنا» با کاهش 3/ 34 درصدی مواجه شد. بیشترین ارزش دادوستد سهام نیز در این ماه از آن گروه فلزات اساسی با معامله 37 هزار و 860 میلیارد تومانی شد. سه گروه بانک، فرآورده‌های نفتی و خودرو دیگر صنایع پرمعامله بورس تهران در آخرین ماه تابستان بودند. با تعمیم این آمار به نیمه نخست سال اما تمامی صنایع سبزپوشند. در این میان بیشترین بازده از آن گروه محصولات چرمی با تک نماد «وملی» و رشد 5/ 577 درصدی شد. پس از آن گروه وسایل ارتباطی با تک نماد «ولپارس» و رشد 535 درصدی شد. گروه چند رشته‌ای صنعتی نیز در نیمه نخست سال 99 با رشد 332 درصدی میانگین قیمت سهام زیرمجموعه خود همراه شد.
سکه؛ رقیب جدی سهام
بازدهی 211 درصدی شاخص سهام طی نیمه نخست سال 99 در شرایطی رقم خورد که سکه با رشد 118 درصدی به رقیب جدی بازار سهام تبدیل شده است. دلار نیز در این مدت رشد 69 درصدی را ثبت کرده و قدم در کانال 27 هزار تومانی گذاشته است. این در حالی است که در بازه شهریورماه، بازار سهام با اختلاف سنگینی از رقبای خود جا ماند. در آخرین ماه تابستان در حالی شاخص کل بورس تهران کاهش 2/ 9 درصدی را تجربه کرد که شاهد رشد 21 درصدی سکه و افزایش بهای 18 درصدی دلار در بازار آزاد بودیم.
