«دنیای‌اقتصاد» از سرنوشت تامین آب برای فضای سبز پایتخت گزارش می‌دهد
ضربالاجل برای درختان تهران
آژانس عکس تهران
آذر ماه سال گذشته بود که عضو شورای شهر تهران از مرگ خاموش ۱۳هزار درخت در سه بوستان جنگلی تهران خبر داد. ناصر امانی اعلام کرد که درختان زیادی در بوستان سرخه حصار منطقه ۱۳، لویزان منطقه ۴ و بوستان چیتگر واقع در منطقه ۲۲ خشک شده‌‌‌اند، بهگونهای که جمعا در این سه بوستان ۱۲هزار و ۷۰۳ درخت خشک شده‌‌‌اند که یک فاجعه است. وی با تاکید بر اینکه ما برای هر درختی که شهروندان قطع کنند بعضا حدود یک میلیارد جریمه در نظر می‌‌‌گیریم و این درختان ریه‌‌‌های تنفسی شهر هستند، ادامه داد: سازمان بوستان‌‌‌ها اعلام کرده که کاهش بارندگی، تغییر اقلیم، شیوع آفت سوسک پوستخوار و نبود منابع پایدار منجر به خشک شدن این درختان شده است.
وی گفت: طبق آماری که از اداره کل منابع طبیعی تهران بر اساس طرح چکش‌زنی گرفتیم باید بگویم تعداد کل درختان خشک شده سرخه حصار ۴۳۵۰ اصله، لویزان ۷۲ اصله و چیتگر ۷۹۸۱ درخت است که بعد از پیگیری‌‌‌های انجام شده اداره منابع طبیعی بعد از یک سال مجوز داده تا تعدادی از این درختان خشک شوند که در پارک سرخه‌حصار ۳۱۴۱ درخت، در لویزان ۷۲ اصله درخت و در بوستان چیتگر ۸۱۲ درخت قطع می‌‌‌شوند و از بوستان‌‌‌ها خارج می‌‌‌شوند.
علی‌‌‌محمد مختاری، مدیرعامل سازمان بوستان‌‌‌ها نیز با بیان اینکه علت اصلی خشک شدن تعدادی از درختان در بوستانهای جنگلی و شهری پایتخت طغیان آفت سوسک پوستخوار است، تصریح کرد: این حشره یکی از آفات مهم و ثانویه درختان است و این آفت از سال ۱۳۹۵ طی چند مرحله به جنگلها و بوستانهای شهر تهران از جمله بوستان جنگلی چیتگر حمله کرده و باعث خشک شدن تعدادی از درختان شده که با اقدامات کنترلی و پیشگیری از قبیل سم‌پاشی با سموم شیمیایی و روغن‌پاشی تنه درختان، محلول‌پاشی با کودهای شیمیایی و آبیاری درختان ضعیف، نصب تله‌های فرمونی و جذب سوسک پوستخوار جهت کاهش جمعیت آفت تا حدود زیادی این آفت تحت کنترل درآمد، اما به دلیل گرم شدن هوا، خشکسالی و کمبود منابع آبی، مجددا طغیان کرد و منجر به خشک شدن تعدادی دیگر از درختان شده است.
مدیرعامل سازمان بوستان‌‌‌ها و فضای سبز شهر تهران افزود: با وجود مشکلات زیاد در امر حفظ و نگهداری جنگلها و بوستانهای شهری از قبیل گرم شدن هوا، کاهش منابع آبی، پایان دیرزیستی درختان پهن‌برگ، تراکم درختان، عمق کم خاک زراعی، فقدان سرمای زمستانه و... اولین و مهم‌ترین اقدام برای کنترل این آفت، حذف درختان خشک و آلوده بوده و از آنجا که مالکیت اراضی جنگلی با سازمان جنگلها و منابع طبیعی کشور است، صدور مجوز و قطع درختان خشک توسط آن سازمان صورت می‌پذیرد.
مختاری با بیان اینکه باید در صورت بروز هرگونه عوامل خسارت‌‌‌زا به درختان از جمله پایان دیرزیستی درختان پهن‌برگ، آفات و بیماری‌‌‌های گیاهی، کوتاهی پیمانکار فضای سبز در امر نگهداشت و... مراتب توسط اداره فضای سبز و کارشناسان گیاه‌‌‌پزشکی منطقه بررسی شود، گفت: باید پس از مشخص شدن علل خشکیدگی درختان نسبت به ثبت در سامانه نهال اقدام شود و با اخذ مجوز لازم از کمیسیون ماده ۷ نسبت به حذف درختان آلوده یا خشک مبادرت شود. ضمن اینکه جرایم حاصل از قصور در هر یک از پیمان‌‌‌ها از پیمانکار نگهداشت کسر می‌شود و با توجه به زمان مناسب، عملیات به‌زراعی و پیرایش قطعات فضای سبز شامل حذف کندهها، تنه جوش‌‌‌ها، پاجوش‌‌‌ها و سرشاخه‌‌‌های خشک در دستور کار عوامل فضای سبز منطقه است و مقرر شده پس از حذف کنده‌‌‌های موجود نسبت به ضدعفونی محل و واکاری آنها با گونه‌های مقاوم به کم‌آبی و سازگار با شرایط اقلیمی آن منطقه اقدام کنند.
با تایید آمارهای مختلف مرگ درختان بوستانهای جنگلی به‌خصوص بوستان چیتگر در روزهای گذشته دادستانی تهران برای نجات درختان وارد میدان شد بهگونهای که سیزدهم خردادماه سال‌جاری در پی افزایش نگرانی‌ها در مورد خشک شدن درختان پارک چیتگر دادستان تهران به موضوع ورود و دستوراتی در رابطه با جلوگیری از خشک شدن بیشتر درختان این پارک صادر کرد و مقرر شد که ذیل دستور دادستان تشکیل کارگروه ویژه و ارائه راهکارهای جلوگیری از خشک شدن درختان و احیای آنها، تهیه شناسنامه و پلاککوبی کلیه درختان، انعقاد متمم قرارداد درخصوص گنجاندن ضمانت اجرای لازم و پیش‌بینی منابع آبی موردنیاز برای آبیاری درختان، ایجاد شبکه تامین آب جدید و آبیاری فضای سبز و درختان پارک جنگلی چیتگر، بررسی امکان رشد و احیای درختان، آبیاری منظم و با برنامه درختان ظرف یک ماه توسط شهرداری، جمع‌‌‌آوری درختان خشک و آفت‌‌‌زده و کاشت همزمان درختان با بن بالا، تحویل نقشه‌‌‌ها و مستندات قانونی جهت اخذ سند کاداستر بوستان چیتگر به مساحت ۸۷۰ هکتار به اداره کل ثبت اسناد املاک استان تهران؛ تحویل زمین و صدور پروانه ساخت جهت احداث تصفیه‌خانه موسوم به خرگوش‌‌‌دره و سایر تصفیه‌خانه‌‌‌ها جهت آبیاری بوستانهای تهران، ارائه گزارش عملیات اجرایی و پیشرفت پروژه به همراه برنامه زمان‌بندی اجرایی به دادستانی تهران از سوی شرکت آب و فاضلاب استان تهران ظرف یک هفته، ارائه گزارش وضعیت درختان بوستانهای تهران از حیث سالم بودن، خشک بودن، نیمه خشک بودن و... از سوی سازمان بوستان‌‌‌ها و فضای سبز شهر تهران، به‌روزرسانی سامانه نهال، انتخاب پیمانکار برای پلاککوبی درختان بوستان چیتگر، راه‌‌‌اندازی تاسیسات لازم جهت بهرهبرداری از پساب مجتمع شهید باقری به منظور آبیاری درختان بوستان چیتگر از سوی شهرداری منطقه ۲۲ تهران، پیگیری و اجرای عملیات عمرانی احیای قنوات (در ۴ نقطه) جهت استفاده برای آبیاری درختان، بازدید میدانی از نحوه اجرای تعهدات واحدهای تولیدی و صنعتی درخصوص ایجاد فضای سبز و نگهداری از آن از سوی اداره محیط‌زیست شهر تهران، اعمال نظارت در نحوه نگهداری درختان در کلیه پارک‌‌‌های تهران خصوصا پارک چیتگر از سوی اداره منابع طبیعی، استقرار یگان حفاظت منابع طبیعی با اختصاص نیرو و امکانات لازم در مناطق هشت‌گانه بوستان‌‌‌ها و جنگلها انجام شود و این موارد مهم‌ترین دستورات دادستان تهران به مراجع ذی‌ربط بود.
همچنین پس از پیگیری‌‌‌های ویژه دادستان تهران و انجام اقدامات لازم پروژه آبیاری درختان پارک جنگلی چیتگر، پاک‌‌‌سازی آفت درخت‌‌‌ها و صدور سند اراضی پارک و بوستان جنگلی چیتگر تحت مالکیت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور پس از ۶۰ سال انجام شد و پس از ۱۰ سال حقابه پارک جنگلی چیتگر به این پارک بازگشت.
صالحی، دادستان تهران، که برای بازدید میدانی از پیشرفت عملیات پروژه به پارک جنگلی چیتگر مراجعه کرده بود با بیان اینکه بوستان جنگلی چیتگر در کاهش آلایندگی شهر تهران موثر است، گفت: گزارش‌های مردمی در خصوص پارک جنگلی چیتگر در فضای مجازی به دست دادستانی رسید و در دستور کار قرار گرفت که جلسات متعددی با مدیران منابع طبیعی، ثبت اسناد و املاک، شهرداری، محیط‌زیست، آبفا و آب منطقه‌‌‌ای برگزار شد و در نهایت با پیگیری‌‌‌ها نتایج مطلوبی در مدت کوتاه رخ داد. ظرف یک هفته با تلاش مجموعه‌‌‌های دستگاه قضایی و اجرایی، سند کاداستر پارک جنگلی صادر و تحویل اداره منابع طبیعی داده شد.
صالحی با بیان اینکه پارک چیتگر سال‌ها آبیاری نمی‌‌‌شد و با پیگیری‌‌‌های صورت گرفته، مسیر لوله و شبکه برای انتقال آب نصب شد و همچنین قنواتی که به این جنگل می‌‌‌رسیدند، لایروبی شدند تا قابل استفاده شوند، افزود: ناگفته نماند که با آب غیر‌قابل شرب آبیاری درختان آغاز شده و تا چند روز آینده شاهد آبیاری کامل پارک جنگلی چیتگر هستیم و یکسری درخت‌‌‌های پارک جنگی قطع شده بود و ۸۰۰ کنده در آنجا باقی مانده بود که باعث آفت‌‌‌زایی می‌‌‌شد. به دستگاه مربوطه اعلام شد که طی یک هفته کندهها را خارج کنند و جای آن درختان متناسب کاشته شود. خوشبختانه با پیگیری‌‌‌های انجام شده حدود ۱۰۰۰ اصله درخت تاکنون کاشت شده است.
صالحی با اشاره به استقرار یگان‌‌‌های حفاظت منابع طبیعی در پارک‌‌‌های جنگلی شهر تهران گفت: طی قرارداد مشترک با اداره منابع طبیعی و شهرداری، مدیریت اداره پارک‌‌‌های تهران به شهرداری واگذار شد. اما نظارت لازم بر پارک‌‌‌های جنگلی صورت نمی‌‌‌گرفت، از همین رو دادستانی، اداره منابع طبیعی را ملزم به استقرار یگان حفاظت در تمامی پارک‌‌‌های جنگلی تهران کرده که خوشبختانه این امر هم انجام شده است و یگان‌‌‌های حفاظت از منابع طبیعی در پارک جنگلی چیتگر مستقر شده است، همچنین منابع طبیعی تکلیف دارد تمام درختان چیتگر را که خشک شده‌‌‌اند پس از آبیاری یک‌ماهه در صورت عدم‌احیا آنها را قطع و شهرداری نسبت به کاشت درختان جایگزین بلافاصله اقدام کند.
صالحی با بیان اهمیت موضوع پارک چیتگر اظهار کرد: ریاست قوه قضائیه همواره بر هم‌‌‌افزایی و تعامل دستگاه قضا با سایر دستگاه‌‌‌ها جهت ارائه خدمات بهتر تاکید دارد. مصداق عینی این هم‌‌‌افزایی و تعامل پارک جنگلی چیتگر است که با همکاری اداره منابع طبیعی، شهرداری، دستگاه قضایی، سازمان ثبت اسناد و املاک، آبفا و آب منطقه‌‌‌ای مشکلات آن تا حدود زیادی رفع و بقیه مشکلات آن در حال رفع شدن است و حتی در راستای صیانت از اراضی ملی و منابع طبیعی استان و به دنبال اجرای طرح ملی حدنگاری و تثبیت اراضی کشور و حفظ سرانه فضای سبز، سند مالکیت دولتی پارک جنگلی چیتگر به نام سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور پس از ۶۰ سال صادر شد که این اراضی طی سه فقره سند تک‌برگ تحت پلاک‌‌‌های ثبتی ۷۰۲۵۸ فرعی از ۲ اصلی، ۱۴۹۴۲ فرعی از ۳ اصلی و ۷۰۰۷ فرعی از ۱۸۶۳ اصلی در مجموع به مساحت بیش از ۷۷۱ هکتار در حوزه 2 واحد ثبتی زیبادشت و رودکی و با پیگیری دادستانی تهران و همت مجموعه ثبت اسناد و املاک و اداره کل منابع طبیعی استان تهران در راستای مواد ۱۳ و ۳۹ قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع تثبیت و سند مالکیت صادر شد.
