اجازه بازگشت دوچرخهها به بخش خصوصی داده میشود؟
راهحل آلودگی هوای تهران
روزگاری نهچندان دور دوچرخه یکی از معدود وسایل حملونقل بود که شهروندان تهرانی میتوانستند از آن استفاده کنند اما با توسعه شبکه حملونقل عمومی و علاقه شهروندان به استفاده از وسایل نقلیه شخصی کمکم دوچرخهها به کنج خانه منتقل شدند و بعد از آن هم سوار شدن دوچرخه بیشتر در بوستانهای سطح شهر خودنمایی میکرد.
در دوره مدیریت شهری گذشته تهران، اما ورق استفاده از دوچرخه برگشت و شخص شهردار تهران پای کار آمد تا بار دیگر دوچرخه به عنوان یک مد حملونقلی و دوچرخهسواری به عنوان یک فرهنگ سلامتی احیا شود؛ شهردار وقت تهران نهتنها روزهای خاصی به همراه مدیرانش در سطح شهر با دوچرخه تردد کرده و با دوچرخه به محل کار خود حاضر میشد بلکه در بودجههای سالانه، ارقامی برای توسعه زیرساختها همچون احداث و توسعه مسیرهای دوچرخهسواری، حمایت از اپلیکیشنهای دوچرخهسواری و ورود اولین مدل دوچرخه اشتراکی در تهران را در راستای حمایت از این مد حملونقلی به کار بست. اما با تغییر تیم مدیریتی در شهرداری تهران به تدریج استفاده از دوچرخه نیز به محاق رفت بهگونهای که در وهله اول دوچرخههای اشتراکی از سطح شهر جمعآوری شدند و بعد از آن نیز یک به یک مسیرهای ویژه تردد دوچرخهسواران بار دیگر به محلی برای جولان موتورسیکلتسواران و خودروها بدل شد و رفتهرفته دیگر شهروندان اثری از دوچرخه و دوچرخهسوار در معابر تهران ندیدند.
تا اینکه عضو شورای شهر تهران گزارشی از یکی از بازدیدهای خود از محله جوادیه در صحن شورای شهر قرائت و اعلام کرد که در بازدیدش، به انباری از دوچرخههای دپو شده رسیده که در آن حدود ۳۵۰۰ دوچرخه زیر آفتاب و باران رها شده بودند. خبر رهاشدگی این حجم از دوچرخه آنهم بدون سرپناه بار دیگر استفاده از دوچرخه را به سرخط خبرها بدل کرد، دوچرخههایی که میتوانند اسباب تردد و فعالیت چندهزار شهروند باشند اما بنا به دلایلی در معرض نابودی هستند.
سیدجعفر تشکریهاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر تهران در مورد وضعیت دوچرخهسواری در تهران با بیان اینکه در برنامه توسعه چهارساله و در بودجههای سالانه، دوچرخه به عنوان یک مد حملونقلی مورد توجه قرار گرفته است؛ گفت: تکلیف بودجهای شهرداری تهران است که باید توسعه دوچرخه به عنوان یک مد حملونقلی پاک را مورد توجه قرار دهد و با اینکه پیگیر اجرای این مهم در تهران بودیم هنوز این مهم محقق نشده است.
وی با تاکید بر اینکه دوچرخه یک وسیله آمد و شد است که در همه جای دنیا و شهرهای کشور و حتی در تهران در گذشته مورد استفاده بوده و به این ترتیب درباره یک پدیده حملونقلی عجیب و غریب صحبت نمیکنیم، افزود: دوچرخه در حقیقت یک وسیله حملونقل پاک سالم و سازگار با محیطزیست است که برای سفرهای کوتاه مناسب است.
وی با بیان اینکه بررسیها نشان میدهد که متاسفانه به دلیل برخی تشریفات قانونی و شاید هم مقداری کمتوجهی به این موضوع در شهرداری، هنوز توسعه دوچرخه به عنوان یک مد حملونقلی عملیاتی نشود، افزود: این مد حملونقل پاک بعضا با یکسری ادعاها مبنی بر اینکه مردم تمایلی به استفاده از دوچرخه ندارند، از اولویت شهرداری خارج شده است؛ در حالی که میدانیم عملا دوچرخه برای بسیاری از شهروندان میتواند جذاب باشد، به شرط اینکه نوع نگاه به دوچرخه را منطقی کنیم و صرفا برای سفرهای کوتاه توصیه شود. همچنین به جای آنکه خیابانها را جداسازی کنیم و نرده بکشیم، میتوانیم خود دوچرخه را در اختیار مردم قرار دهیم تا برای سفرهای کوتاه از آن استفاده کنند.
وی با تاکید بر اینکه توسعه و فرهنگسازی استفاده از دوچرخه در تهران یکی از برنامههای بر زمین مانده شهرداری تهران بهرغم مصوبات و بودجهای است که ذیل ردیف حملونقل پاک برای آن در نظر گرفته شده است، گفت: شهرداری نه تنها در این بخش عملکرد خوبی ندارد بلکه هزاران دوچرخهای که پیمانکاران قبلی مهیا کرده بودند نیز، در انبارهای روباز زیر آفتاب و باران در حال از بین رفتن است؛ امیدوارم چارهای در این خصوص اندیشیده شود.
تشکریهاشمی در مورد سرانجام فعالیت دوچرخههای اشتراکی در تهران با تاکید بر اینکه در گذشته دوچرخههای اشتراکی به پایتخت آمدند؛ ولی متاسفانه با یک کجسلیقگی و بیتوجهی در این دوره مدیریت شهری قرارداد این دوچرخههای اشتراکی تمدید نشد و شرکت دیگری هم برای این کار دعوت نشد؛ گفت: این در حالی است که ما در شورای اسلامی شهر تهران در برنامهها مصوب کردیم که باید بهرهگیری از دوچرخههای اشتراکی انجام شود و تذکری هم در صحن شورا در این خصوص ارائه کردیم که نباید این سرمایه ملی که شامل هزاران دستگاه دوچرخه است؛ زیر آفتاب از بین برود چراکه بهرهگیری از این دوچرخهها خواست مردم است، هرچند که ممکن است ۱۰۰درصد مردم با دوچرخههای اشتراکی موافق نباشند؛ اما دوچرخه، موتور سیکلت، حملونقل اتوبوسی و مترو همگی وسایلی هستند که به مردم حق انتخاب میدهند اما متاسفانه در شهرداری تهران نسبت به این مصوبه که خواست شهروندان نیز هست کوتاهی شده و تخلف صورت گرفته است.
رئیس کمیسیون حملونقل شورای اسلامی شهر با تاکید بر اینکه در چند دهه گذشته دوچرخهسواری امری عادی در تهران و بسیاری از شهرهای کشور به شمار میرفت؛ اما متاسفانه با عملکرد ناقص در حوزه فرهنگسازی و غلبه خودرومحوری، شانس دوچرخهسواری را از شهروندان گرفتیم، افزود: دوچرخه میتواند یکی از ابزارهای کاهش آلودگی هوا باشد و در تشخیص اینکه در کدام خیابانها باید خطوط دوچرخهسواری احداث شود بد عمل کردهایم؛ زیرا نیازی نیست در تمام خیابانهای تهران این خطوط احداث شود.
وی با تاکید بر اینکه باید گزینهها و راهحلهای متنوع را پیش روی شهروندان قرار داد تا با مشارکت مردم بر پدیدههای ناهنجار ترافیکی و آلودگی هوا غلبه کرد، اظهار کرد: ما باید این پیام را به شهروندان منتقل کنیم که دوچرخهسواری برای سلامت روان و جسم آنها و از بین بردن آلودگی هوا یک راهحل است؛ چرا وقتی مثلا ۳۰۰ میلیارد تومان برای یک پل هزینه میکنیم ناراحت نمیشویم؛ اما برای ایجاد زیرساختهای دوچرخهسواری و فرهنگ آن کاری انجام نمیدهیم و هیچ هزینهای نمیکنیم و باید از مناطق خواسته شود مسیرهای مناسب دوچرخهسواری را مشخص کنند تا سریعا در آن مکانها خدمات دوچرخهسواری فعال شود. همچنین در پارکهای ترافیکی باید آموزش دوچرخهسواری برای کودکان داده شود.
وی افزود: در باب اقدامات فرهنگی، شهرداری فعالیتی انجام نداده است مردم یکشبه به اهمیت دوچرخهسواری پی نمیبرند؛ بلکه باید رفتهرفته و از طریق تبلیغات و کار فرهنگی این کار را انجام داد.
وی در واکنش به رها شدن ۳۵۰۰ دوچرخه با تاکید بر اینکه این دوچرخهها میتوانند به مردم خدماترسانی کنند، افزود: شهرداری اعلام کرده برای بازگشت دوچرخه به شهر مناقصه برگزار کرده و پیمانکار هم انتخاب شده اما ایراداتی بر روی این قراردادها گرفته شده که در حال برطرف کردن آنها هستند.