حفاظت از حریم تهران با کمربند سبز

وی با بیان اینکه اجرای این طرح از سال ۱۳۶۵ آغاز شده و تاکنون ادامه دارد، گفت: میانگین سالانه توسعه کمربند سبز حاشیه شهر تهران در سه سال گذشته، بیش از میانگین سالانه سنوات قبلی بوده است. به طوری که در اسفند سال ۱۴۰۰، ۱۲۵۰ هکتار به کمربند سبز تهران اضافه شد و در اسفند ۱۴۰۱ نیز با حضور رئیس‌‌‌جمهور، شاهد افزایش ۱۵۰۰ هکتار دیگر به کمربند سبز شهر تهران بودیم و توسعه این کمربند سبز شتاب بیشتری گرفت و امسال نیز با افزوده شدن ۲۰۰۰ هکتار دیگر به این کمربند سبز، این طرح در آستانه تکمیل فاز نخست آن قرار خواهد گرفت. مختاری با بیان اینکه اکنون موجودی کمربند سبز تهران، بالغ بر ۴۶‌هزار و ۲۴۰ هکتار است، افزود: در سال گذشته پروژه توسعه جنگل‌‌‌کاری با هدف بهبود وضعیت زیستی شهر و در راستای طرح پویش مردمی کاشت یک میلیارد اصله نهال در ۲۰۰۰ هکتار دیگر اجرایی شد.

وی گفت: اجرای این طرح از۵ماه پیش آغاز شده و در ۱۵ اسفند ماه سال گذشته همزمان با روز درخت‌کاری، این توسعه ۲۰۰۰ هکتاری به طور کامل مورد بهره‌‌‌برداری قرار گرفت و مساحت جنگل‌کاری کمربند تهران به بیش از ۴۸‌هزار و ۲۴۰ هکتار رسید. این یعنی پیشرفت فیزیکی ۹۶ درصدی طرح ۵۰‌هزار هکتاری فاز نخست کمربند سبز شهر تهران.  وی با بیان اینکه بر اساس برنامه‌ریزی‌‌‌ها، امسال فاز نخست طرح کمربند سبز حاشیه‌‌‌ای شهر تهران به اتمام خواهد رسید، ادامه داد: امروز در آستانه تکمیل این طرح قرار داریم که تاثیر قابل ملاحظه‌ای در ارتقای کیفیت محیط‌زیست دارد و حصاری طبیعی برای جلوگیری از دست‌‌‌اندازی به حاشیه شهر تهران ایجاد خواهد کرد و مانند یک فیلتر مهم، کلان‌شهر تهران را حراست می‌کند.

مختاری درخصوص جزئیات کاشت درختان و گونه‌‌‌های کاشته‌شده در طرح کمربند سبز حاشیه شهر تهران نیز گفت: بر اساس برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های انجام‌شده استفاده از گونه‌‌‌های مثمر و متناسب با اقلیم شهر تهران را در کمربند سبز حاشیه شهر تهران در دستور کار قرار دادیم که هریک از این گونه‌‌‌های مثمر با توجه به شرایط اکولوژیکی و اقلیم منطقه، انتخاب خواهد شد. در انتخاب این گونه‌‌‌ها به نکات متعددی متناسب با شرایط اقلیمی و آب و هوایی مناطق توجه کردیم و بر همین اساس در این پروژه و در قالب طرح کمربند سبز حاشیه‌‌‌ای شهر تهران، گونه‌‌‌های مثمر متعددی نظیر گردو، بادام، گیلاس، سیب، آلبالو، خرمالو و... انتخاب شدند و در اراضی متناسب با ویژگی‌‌‌های هریک از این گونه‌‌‌ها کاشته شدند.

وی با تاکید بر اینکه در اجرای این پروژه و کاشت درخت و جنگل‌‌‌کاری در قالب کمربند سبز حاشیه‌‌‌ای شهر تهران، در کنار کاشت انواع گونه‌‌‌های مثمر، از گونه‌‌‌های غیرمثمر که مقاومت خوبی نسبت به کم‌‌‌آبی دارند نیز استفاده کرده‌‌‌ایم، گفت: کمربند سبز حاشیه‌‌‌ای شهر تهران نقش حفاظتی دارد به گونه‌‌‌ای که تاثیر آن بر جلوگیری از گسترش غیرقانونی شهر تهران و حفظ حریم فعلی پایتخت اثرگذار بوده است. نکته قابل‌توجه در اجرای این طرح آن است که بخش قابل‌توجهی از پروژه کمربند سبز حاشیه شهر تهران در دامنه جنوبی البرز اجرایی شده که با توجه به ارزش زمین در این محدوده و تهدیدهای ناشی از ساخت‌وسازهای غیرقانونی ناشی از زمین‌‌‌خواری و کوه‌خواری سودجویان، اجرای این طرح علاوه بر اثرات زیست محیطی و کمک به ارتقای کیفی محیط‌زیست شهر تهران و اثربخشی اکولوژیکی، باعث شده است دست دلالان و زمین‌خواران از تعرض به منابع طبیعی و عرصه‌‌‌های عمومی خصوصا ارتفاعات بالاتر از ۱۸۰۰ متر کوتاه بماند و این طرح در کنار تلاش شهرداری که با قدرت، مقابل این سودجویان ایستادگی می‌کند، به حفظ حریم شهر تهران کمک خواهد کرد.

مختاری در ادامه با اشاره به بهره‌‌‌گیری از سیستم آبیاری تحت فشار زیرسطحی گفت: در این پروژه علاوه بر استفاده گسترده از شبکه آبیاری تحت فشار، برای نخستین بار روش آبیاری زیرسطحی هوشمند به عنوان گامی خلاقانه و نوآور به منظور حفظ منابع آبی و مدیریت بهینه مصرف و افزایش راندمان آبیاری پروژه به کار گرفته شده است. در این روش با استفاده از سنسورهای مختلف میزان دقیق رطوبت خاک، دمای هوا، نور خورشید و مواردی از این دست اندازه‌‌‌گیری خواهد شد و این اطلاعات توسط یک سیستم مرکزی مورد آنالیز دقیق قرار می‌گیرد و بر اساس نتایج آنالیز انجام شده، میزان و زمان آبیاری به صورت خودکار تنظیم می‌شود و علاوه بر این تنظیم خودکار زمان و میزان آبیاری توسط این سیستم هوشمند تحت فشار زیرسطحی، کلیه اطلاعات جمع‌‌‌آوری شده توسط سیستم‌ها و آنالیزهای مربوطه نیز به صورت برخط در داشبورد مدیریتی قرار می‌گیرد و برای سطوح مختلف مدیریتی قابل بهره‌برداری است که این سیستم آبیاری یک گام مهم برای صرفه‌‌‌جویی در مصرف آب و مدیریت و حفظ منابع آبی است. وی با بیان اینکه بر اساس برنامه‌‌‌ریزی‌های انجام شده در فاز ۲ این طرح، اراضی ملی و بلامعارض را تا شعاع ۲۰ کیلومتر خارج از محدوده شهر تهران شناسایی می‌‌‌کنیم، افزود: چراکه معتقدیم طرح کمربند سبز حاشیه‌‌‌ای برای کلان‌شهرها نقش حفاظتی و زیست‌محیطی دارد و ما امیدواریم بتوانیم فاز ۲ این طرح را با شناسایی این اراضی آغاز کنیم و در مرحله بعد این طرح را تا شعاع ۲۰ کیلومتر خارج از شهر تهران در اراضی ملی توسعه دهیم.

مختاری در خصوص اقدامات سازمان بوستان‌‌‌ها و فضای سبز شهر تهران در خصوص بوستان‌‌‌های شهر تهران نیز گفت: با توجه به اینکه سرانه فضای سبز ما در تعدادی از مناطق تهران مطلوب است و بالاتر از سرانه استاندارد قرار دارد و در شش منطقه نیز با توجه به بافت فشرده مسکونی آنها، سرانه فضای سبز کمتر از ۱۰ مترمربع است، توزیع عادلانه فضای سبز در مناطق مختلف شهر تهران یک موضوع قابل‌توجه است. از این رو در سه سال گذشته با هدف توزیع عادلانه فضای سبز در شهر تهران، بهبود این وضعیت را در دستور کار قرار دادیم و تلاش کردیم تا در مناطق ۷، ۱۰، ۱۱، ۱۷، ۱۲ و ۸ سایر مناطق کم‌برخوردار شهر تهران از منظر فضای سبز، از ظرفیت‌های مختلف برای ارتقای سرانه فضای سبز در این مناطق استفاده کنیم؛ به عنوان مثال یکی از اقدامات ما در این حوزه آن بود که با بهره‌‌‌مندی از جریمه اعمالی کمیسیون ماده ۷ باغات که برای متخلفانی که موجب قطع درختان شده‌اند جریمه مالی در نظر می‌گیرد، برای تملک لکه‌‌‌های مشجر و باغات استفاده کنیم و این جریمه‌‌‌ها را که به حساب مشخصی واریز می‌شود، صرف تملک لکه‌‌‌های مشجر در این مناطق کم‌برخوردار کرده و پس از تملک آنها، اقدام به تبدیل این لکه‌‌‌ها به فضای سبز کنیم تا سرانه فضای سبز در این مناطق کم‌برخوردار ارتقا یابد و توزیع فضای سبز در شهر تهران عادلانه‌‌‌تر شود و هر شهروند تهرانی سرانه فضای سبز متناسب با استانداردهای بین‌المللی داشته باشد. تملک و احداث تعداد قابل‌توجهی پارک‌‌‌های محله‌‌‌ای، منطقه‌‌‌ای و فرامنطقه‌‌‌‌ای و همچنین توسعه فضای سبز حاشیه بزرگراهی از دیگر اقدامات ما در سه سال گذشته در شهر تهران است که باعث شده سرانه فضای سبز شهر تهران ارتقا یابد.