«نوآوری باز» اگر‌چه در ادبیات علم و فناوری روز دنیا از سابقه مدیدی برخوردار است اما در ایران کمتر به آن پرداخته ‌‌‌شده است، از همین رو «دنیای‌اقتصاد» گفت‌وگویی با محسن حیدری‌زاده دانشجوی مقطع دکترای مدیریت صنعتی دانشگاه شهید بهشتی تهران که از قضا اصفهانی محسوب می‌شود، پیرامون پایان‌‌‌نامه ارشد ایشان انجام داده تا ضمن معرفی مدخل نوآوری باز بر اهمیت این موضوع برای صنایع کشور تاکید کند. این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید.

موضوع پایان‌‌‌نامه شما در مقطع کارشناسی ارشد چه بوده است؟

موضوع پایان‌‌‌نامه ارزیابی میزان بلوغ نوآوری باز در سازمان‌ها (مورد مطالعه: شرکت فولاد مبارکه اصفهان) بوده است که در آن از مدل‌‌‌های روز دنیا استفاده کردم و در دانشگاه تهران از آن دفاع کردم.

نوآوری باز چیست و چه مفهومی دارد؟

نوآوری باز (Open Innovation) به زبان ساده ترکیب کردن ایده‌‌‌های داخلی و خارجی و همچنین مسیرهای داخلی و خارجی رسیدن به بازار، برای پیشبرد توسعه فناوری‌‌‌های جدید است. نوآوری باز شرکت‌ها را دعوت می‌کند تا در کسب و کار خود از ایده‌‌‌ها و فناوری‌‌‌های بیرونی بیشتر بهره ببرند و به دیگر شرکت‌ها هم اجازه بدهند، از ایده‌‌‌های نوآورانه‌‌ آنها بهره‌‌‌مند شوند تا از این طریق بتوانند ریسک‌‌‌ها و هزینه‌‌‌ها را مدیریت کنند و به روند پیشرفت‌‌‌های فنی خود سرعت ببخشند.

چه ضرورتی برای اجرایی شدن نوآوری باز در سازمان‌ها وجود دارد؟

نسل چهارم انقلاب صنعتی طی دوره ۱۰‌‌‌ساله خود بیشتر بر دیجیتال‌‌‌سازی و فناوری‌‌‌های مبتنی بر هوش مصنوعی به‌‌‌منظور افزایش بازده و انعطاف‌‌‌پذیری تولید متمرکز بوده است و در نسل پنجم انقلاب صنعتی، اهمیت تحقیق و نوآوری جهت حمایت از صنعت در خدمات بلندمدت آن به بشریت در مرزهای سیاره‌‌‌ای مورد تاکید قرار دارد. از این رو با توجه به اینکه بسیاری از شرکت‌ها به سمت دیجیتال‌‌‌سازی فرآیند تولید خود رفته‌‌‌اند و همچنین اهمیت تحقیق و نوآوری بیش‌‌‌ازپیش موردتوجه قرار گرفته است و اینکه برای تحقق اهداف سازمان باید با دنیای بیرون از سازمان تعامل داشته باشیم، اجرایی شدن بحث نوآوری باز ضرورت پیدا می‌کند. البته در ایران سازمان‌های پیشرو به سمت نوآوری باز رفته‌‌‌اند و بیشتر سازمان‌ها در ایران هنوز به شکل علمی و دقیق نتوانسته‌‌‌اند به سمت نوآوری باز بیایند.

به نظر شما به‌‌‌عنوان یک پژوهشگر که در موضوع نوآوری باز ‌‌‌کار کردید، کشور ما در بحث نوآوری باز در چه مرحله‌‌‌ای است و دنیا در چه مرحله‌‌‌ای قرار دارد؟

کشور ما در بحث نوآوری باز جای کار زیادی دارد و در مسیر ابتدایی قرار دارد اما اقدامات خوبی در این زمینه انجام‌‌‌ شده است. البته جای پیشرفت زیادی در این مبحث وجود دارد، چه آنکه توانایی این را داریم در آینده حرف‌‌‌های بیشتری در دنیا در بحث نوآوری باز داشته باشیم اما کشورهای پیشرفته دنیا در بحث نوآوری باز به سمت شاخ و برگ دادن نوآوری باز رفته‌‌‌اند و حتی مدل‌‌‌هایی را در مورد اخلاقیات و فرهنگ نوآوری باز ارائه دادند و پیشرفت فراوانی در این زمینه داشته‌‌‌اند.

چه پیشنهاد‌‌‌هایی در پایان‌‌‌نامه خود به شرکت فولاد مبارکه دادید؟

از پیشنهادهای مهم من به شرکت فولاد مبارکه این بود که در مدل کسب و کار شرکت جایگاهی به نوآوری باز اختصاص داده شود و فولاد مبارکه بر فرآیند نوآوری باز تمرکز بیشتری داشته باشد و با دانشگاه‌‌‌های مطرح ایران برای اجرای نوآوری باز تعامل داشته باشند.

پیش‌بینی می‌‌‌کنید در آینده سازمان‌های کشور تا چه حدی به سمت نوآوری باز بروند؟

کشور ما ظرفیت زیادی در موضوع نوآوری باز دارد. برای اینکه سازمان‌ها به‌‌‌خوبی به اهدافی که دارند دست پیدا کنند و بتوانند در کسب و کارشان حرف برای گفتن داشته باشند باید به سمت نوآوری باز بیایند. پیش‌بینی می‌‌‌کنم در آینده‌‌‌ای نزدیک بیشتر سازمان‌ها و شرکت‌ها در ایران به شکل دقیق و علمی به سمت نوآوری باز روی بیاورند، کما اینکه اکنون شرکت فولاد مبارکه به شکل علمی و دقیق به‌‌‌عنوان یک صنعت پیشرو به سمت نوآوری باز آمده است و از نوآوری باز حمایت می‌کند.

به پژوهشگران کشور چه پیشنهادی برای کار کردن بر روی موضوع نوآوری باز دارید؟

پژوهشگران و دانشجویان می‌توانند با ارتباط برقرار کردن با سازمان‌های مطرح که به موضوع نوآوری باز اهمیت می‌دهند به فعالیت پژوهشی در این مورد بپردازند. شخصا علاقه دارم پژوهش‌‌‌های بیشتری را در بحث نوآوری باز در شرکت فولاد مبارکه و دیگر سازمان‌های مطرح کشور داشته باشم چون به نظر من کشور در بحث نوآوری باز و دیگر مباحث نیاز به پژوهش بیشتری دارد و این پژوهش‌‌‌ها می‌تواند کشور را به رسیدن به اهدافی که در بحث نوآوری باز دارد نزدیک‌‌‌تر کند.