سایه شرکتهای چینی بر فناوری پاک
بالابودن نرخ بهره، رقابت برای تامین مالی و تاخیر در حمایت دولتهای فدرال به مشکلات پیشروی بخش انرژیهای پاک افزوده است آنهم در شرایطی که رقابت با چینیها به معضلی اجتنابناپذیر تبدیل شده است. کسب و کارهای کلینتک که صدها میلیون دلار از سافتبانک، آمازون و سایر سرمایهگذاران بزرگ جمعآوری کردهاند، در حال بستهشدن هستند، در حالی که سایر شرکتهای سبز از جمله برخی از آنها که توسط دولت بایدن تبلیغ میشود برای بقای خود تلاش میکنند.
چینیها به شدت در انرژیهای نو سرمایهگذاری کرده تا جایی که قیمت تمام شده آنها با رقبای اروپایی و آمریکایی قابل مقایسه نبوده و میتوان گفت چینیها بازار این فناوری را قبضه کردهاند. این وضعیت برای کشور ما نیز صادق است تا جایی که توسعه این صنعت بدون حضور محصولات چینی شاید غیرممکن باشد.
چین نه تنها در مواد معدنی و پتروشیمی به جنگ تجاری روی آورده است بلکه در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر نیز گوی سبقت از سایر رقبا را ربوده و به سمت کاهش قیمت تمام شده؛ به هر قیمتی متمایل شده است. برخی شواهد حکایت از آن دارد که چینیها نه تنها در تولید باتریها و پنلهای خورشیدی، بلکه در اغلب تولید کالاهای پایه رقابتپذیر، توجهی به حفاظت از محیطزیست حتی سودآوری ندارند. برخی شرکتهای اغلب دولتی در چین برای کسب سهم بازار بیشتر با قیمت پیشنهادی پایینتر، به قدری جسور شدهاند که تولید همراه با زیان را نیز پذیرفتهاند زیرا میدانند آینده از آن آنهاست. اما نوسان قیمت مواد اولیه یا انرژی به کمک آنها آمده است تا جایی که به زودی از قیمتهای پایین نفت خام نیز منتفع شده و قیمت تمام شده خود را باز هم کاهش خواهند داد. این رویه به قدری نگرانکننده شده که میتواند آینده بسیاری از صنایع در غرب را با خطر نابودی و ورشکستگی همراه کند. این در حالی است که صنایع غربی باز هم به نرخ بهره یا محدودیتهای زیستمحیطی الزاما وفادار هستند چون راهی جز این ندارند. در این رقابت نابرابر هر روز شاهد ورشکستگیهای بیشتری هستیم که از مواد معدنی و فلزات آغاز شده و هماکنون به تکنولوژیهای پاک رسیده و به زودی به صنعت پتروشیمی نیز سرایت خواهد کرد.
به گزارش فایننشال تایمز، کسب و کارهای نوپا با فناوری پاک که فقط دو یا سه سال پیش به راحتی از شرکتهای سرمایهگذاری پول دریافت میکردند، اکنون به سختی میتوانند پول نقد به دست بیاورند. کسب و کارهای فناوری پاک تحتتاثیر نرخهای بهره بالا و برخی تاخیرها از حمایت اعتبار مالیاتی فدرال، دریافتهاند که برندهشدن در سرمایهگذاریهای خصوصی و زیرساختها دشوارتر شده است. این چالشها میتواند اهداف دولت بایدن برای رشد انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش انتشار کربن را خدشهدار کند.
در ماه اوت، موکسیون پاور، یک استارتآپ باتری که از صندوق تعهدات آب و هوایی آمازون کمک مالی دریافت میکرد، اعلام ورشکستگی کرد. سان پاور، یک شرکت انرژی خورشیدی ایالات متحده که توسط شرکت نفتی توتال فرانسه کنترل میشود، نیز همین کار را کرد. بر اساس دادههای بلومبرگ که شامل شرکتهایی با بدهی بیش از ۵۰ میلیون دلار میشود، موکسیون و سانپاور جزو چهار شرکت بزرگ انرژیهای تجدیدپذیر هستند که تاکنون در سالجاری (بیشترین میزان از سال ۲۰۱۴) اعلام ورشکستگی کردهاند. آمبری، یک شرکت باتریسازی که از یک صندوق سرمایهگذاری بیل گیتس سرمایه جمعآوری میکرد، مانند انویوا، یک ارائهدهنده گلولههای چوبی نیز اعلام ورشکستگی کرد.
همچنین در ماه اوت، سول انرژی، ارائهدهنده انرژی خورشیدی و باتری که در سال ۲۰۲۲، ۱۲۰ میلیون دلار از صندوق ویژن سافتبانک، مدیریت آرس و دیگران دریافت کرده بود، گفت که در حال پایان دادن به فعالیتهایش به شکل فعلی است. کسب و کار کالیفرنیا که اعلام ورشکستگی نکرده است، قبلا با آرس شریک شده بود تا در سال ۲۰۲۰ مبلغ ۴۵۰ میلیون دلار برای تامین مالی پروژه جمعآوری کند. سلیمان خان، مدیر اجرایی سول، گفت که ناوگان سیستمهای خورشیدی و باتری آن همچنان فعال خواهد بود و با شرکتهای برق و سازندگان باتری برای اطمینان از ادامه عملیات نیروگاه همکاری خواهد کرد.
آرش نژاد، رئیس گروه فناوری پاک در موئلیس، با اشاره به «میانه گمشده» در جمعآوری سرمایه خصوصی (شکست در گذر شرکتها از مرحله راهاندازی به قابلیت تجاری در مقیاس) گفت که بخشهای فناوریهای گذار از تغییرات اقلیمی و انتقال انرژی «بهویژه به دلیل میزان سرمایه موردنیاز برای راههای تاثیرگذار تحتتاثیر قرار گرفتهاند.» وی افزود: «تعداد فزایندهای از شرکتها در معرض خطر هستند، بهویژه آنهایی که بیش از تولید و درآمد عملیاتی، هزینه میکنند بدون اینکه مسیر روشنی برای مثبت شدن جریان نقدی داشته باشند.» برخی از کسب و کارهای فناوری پاک به جمعآوری پول ادامه میدهند. توسعه دهنده باتری مبتنی بر سیلیکون سیلانانوتکنولوژی در ماه ژوئن ۳۷۵ میلیون دلار جمعآوری کرد. اسوانتی که فیلترها و ماشینهای جذب کربن را برای حذف انتشار کربن تولید میکند، ۱۰۰ میلیون دلار در ماه اوت از کاناداگروس، یک صندوق مستقل ۱۵ میلیارد دلاری کانادا برای کمک به این کشور برای تسریع کسب و کارهای فناوری پاک، کمک جمعآوری کرد.
با این حال، سایر کسب و کارهای فناوری پاک با مشکل مواجه هستند. در اوایل تابستان امسال، فریوایر تکنولوژی، که ایستگاههای شارژ وسایل نقلیه الکتریکی را میسازد، مشاغل خود را کاهش داد و وارد یک قرارداد «تخصیص به نفع طلبکاران» یا ABC شد، یک مانور قانونی که گاهی اوقات به عنوان جایگزینی برای روند ورشکستگی استفاده میشود.
فریوایر ۱۲۵ میلیون دلار از بلکراک و دیگران در سال ۲۰۲۲ کمک مالی دریافت کرد. ریوراستون انرژی، یک صندوق سرمایهگذاری مستقر در بریتانیا، این ماه گفت که سهام خود را در فریوایر به صفر رسانده است.
آرکادی سوسینو، بنیانگذار و مدیر اجرایی فریوایر، گفت که این شرکت از حیطه کار خارج نمیشود. او در بیانیهای گفت که این شرکت در اوایل سالجاری فروخته شد و به دنبال آن بخشی از بدهی خود را پرداخت کرد. دولت بایدن در سالهای گذشته فریوایر را به عنوان یکی از کسب و کارهای فناوری پاک ایالات متحده معرفی کرده است که به ایجاد شبکه شارژرهای برقی این کشور کمک میکند.
سال گذشته، فرماندار کالیفرنیا، گاوین نیوسام، از یک کارخانه موکسیونپاور بازدید کرد تا نقش این شرکت در انتقال انرژی پاک این ایالت را برجسته کند. مدیران موکسیونپاور بلافاصله به درخواستها برای اظهارنظر پاسخ ندادند. سان پاور، سافت بانک و آرس، از اظهارنظر خودداری کردند و آمازون به درخواست اظهارنظر پاسخ نداد. بخشی از چالش شرکتهای فناوری پاک، تعداد بخشهای رو به رشدی است که اکنون برای تامین مالی با هم رقابت میکنند. بلال زوبری، شریک عمومی در لوکس کپیتال، گفت: «شرکتهای کلینتک برای افزایش درآمد با حاشیههایی که مسیر سودآوری را ترسیم میکند، مقابله کردهاند. سرمایهگذاران خطرپذیر شاهد بودهاند که بخشی بزرگتر از حد انتظار از ذخایر نقدی خود، به بخشهای دیگری مانند هوش مصنوعی، علوم زیستی و فناوری دفاعی وارد شده است.»