با ورود به اصل ریشه‌‌‌ این داستان می‌توان دریافت که ریشه‌‌‌ تمام این موارد به مدل کسب و کار شبکه بانکی، عدم‌توسعه ابزار‌‌‌‌های نوین در این حوزه و رقابت مخربی که در خصوص ارائه برخی از خدمات بانکی در نظام بانکی صورت می‌گیرد برمی‌گردد. از نتایج این رویداد باید به افزایش هزینه برای تمام ذی‌نفعان سیستم بانکی، هزینه‌‌‌‌های تامین مالی برای مشتریان، هزینه‌های سرسام‌آور برای سهامداران و به تبع برای کل اقتصاد که بازتاب آن در سطح کلان اقتصاد از جمله تورم قابل مشاهده است، اشاره کرد.  او در ادامه صحبت‌های خود گفت: «یکی از راه‌حل‌‌‌‌های اصلاح ناترازی بانک‌‌‌‌ها، بهبود مدل کسب و کار است. به منظور بهبود مدل کسب و کار باید به سمتی برویم که راهکارهای افزایش درآمدی را به گونه‌ای افزایش دهیم که در کنار مدیریت ریسک شبکه بانکی بتوانیم مدیریت هزینه را نیز داشته باشیم. که در نتیجه این اقدام منجر به افزایش درآمد‌‌‌‌های عملیاتی در کنار مدیریت ریسک و در نتیجه بهبود کیفیت ترازنامه شبکه‌‌‌‌های بانکی خواهد شد. 

سیاست‌‌‌‌های بانک مرکزی در سال‌های اخیر به گونه‌‌‌‌ای بوده که بانک‌ها در خصوص اعطای تسهیلات محدودیت‌‌‌‌های خاصی را اعمال کردند. این محدودیت‌‌‌‌ها در ترازنامه قابل مشاهده است. یکی از راهکار‌های برون رفت از این موضوع استفاده از ابزارها و روش‌‌‌‌های نوین تامین مالی به شمار می‌رود. توسعه ابزارهای تامین مالی از جمله تامین مالی زنجیره تامین به گونه‌‌‌‌ای خواهد بود که باعث هدایت اعتبارات و تسهیلات خواهد شد و هرچه کل زنجیره سودآوری بیشتری داشته باشد، مدیریت زنجیره تامین از جمله تامین مالی زنجیره تامین نقش خود را بهتر ایفا می‌کند.  زنجیره تامین دربرگیرنده تمامی فعالیت‌‌‌‌های مرتبط با جریان کالا و تبدیل مواد از مرحله تهیه مواد اولیه تا مرحله تحویل کالای نهایی به مصرف‌کنندگان است. مدیریت زنجیره تامین شامل هماهنگی مدیریت کالاها، خدمات، اطلاعات و منابع مالی حین انتقال آنها از تامین‌کنندگان به مصرف‌کنندگان است. افزایش بهره‌‌‌‌وری، کاهش هزینه‌‌‌‌ها، تعمیق روابط با مشتریان و افزایش سودآوری از نتایج مدیریت زنجیره تامین موفق است.

ارکان زنجیره تامین

ارکان مدیریت زنجیره تامین به سه قسمت تقسیم می‌شود:

۱. مدیریت زنجیره فیزیکی: مدیریت از مواد اولیه‌‌‌‌ای که توسط تامین‌کنندگان مختلف وارد زنجیره تامین می‌شود، شروع شده و طی فرآیند‌‌‌‌های موجود در زنجیره به کالای نیمه ساخته و موجودی انبار تبدیل شده و سرانجام به عنوان کالای نهایی به دست مصرف‌کننده آن می‌‌‌‌رسد.

۲-مدیریت زنجیره اطلاعات: شامل تمام اسناد و اطلاعاتی است که میان اعضای مختلف زنجیره رد و بدل می‌شود که نقش اساسی در خصوص شفافیت و کارآیی بیشتر زنجیره تامین خواهد داشت.

۳- مدیریت جریان مالی: زنجیره تامین مالی نیز به موازات زنجیره فیزیکی به صورت وجوه نقد از یک بنگاه به بنگاه دیگر در جریان است. تامین مالی و هدایت وجوه نقد در طول زنجیره تامین برعهده بانک‌‌‌‌هاست.

تامین مالی زنجیره تامین (SCF):  بانک‌ها باتوجه به توانایی در مدیریت پرداخت‌‌‌‌‌‌‌‌ها و ارائه راهکارهای مختلف تامین مالی، نقش مهمی را در فعالیت‌‌‌‌های اقتصادی زنجیره‌‌‌‌های تامین مالی ایفا می‌‌‌‌کنند. تامین مالی زنجیره‌‌‌‌ای رویکردی در نظام تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه‌‌‌‌هاست که به واسطه کمک به تخصیص کارآ، بهبود ریسک‌‌‌‌ها و افزایش شمولیت مالی، ‌‌‌‌زمینه ثبات مالی در اقتصاد را فراهم می‌‌‌‌کند. قاعدتا مدیریت کل زنجیره تامین و تامین مالی زنجیره دو عنصر جداناپذیر از هم هستند. به گونه‌‌‌‌ای که اگر تامین مالی زنجیره به خوبی اتفاق افتد قاعدتا اهدفی که مدنظر بوده در طول زنجیره تامین پایدارتر و با کارآیی بیشتر خواهد بود. تامین مالی زنجیره تامین منجر به بهبود مدیریت جریان نقدی، کاهش هزینه‌‌‌‌های تامین مالی و افزایش سودآوری و در نتیجه دسترسی بیشتر به سرمایه در گردش با هزینه‌‌‌‌ها و  ریسک کمتر برای تامین کننده مالی یعنی بانک خواهد  شد.

اگر بخواهیم مزایای تامین مالی زنجیره تامین برای اقتصاد کلان، بانک‌‌‌‌ها و بنگاه‌‌‌‌ها را بررسی کنیم. برای بانک‌‌‌‌ها منجر به بهبود جریان درآمدی بانک‌‌‌‌ها، کاهش مطالبات غیرجاری، کاهش نقدینه‌خواهی بنگاه‌‌‌‌ها و کمک به اصلاح ناترازی‌‌‌‌های شبکه بانکی خواهد شد. از سوی دیگر این امر در بنگاه‌‌‌‌ها منجر به تامین تسریع و تسهیل فرآیند تامین مالی سرمایه در گردش، کاهش نیاز به دریافت تسهیلات جدید سرمایه در گردش، تقویت روابط پایدار بین تولیدکننده و تامین کننده، کاهش هزینه‌‌‌‌ تامین مالی و کاهش هزینه تمام شده محصول خواهد شد. همچنین در بخش اقتصاد کلان به همسویی نظام مالی کشور یا بخش واقعی اقتصاد، کاهش انحراف منابع و افزایش کارآیی تخصیص منابع مالی، افزایش شفافیت و نظارت‌‌‌‌پذیری جریان مالی اقتصاد، کمک به تحقق سیاست هدایت اعتبار، کمک به رفع چرخه‌‌‌‌های ناترازی در نظام مالی کشور، کمک به ثبات مالی کشور می‌انجامد.

از ابزار‌‌‌‌های تامین مالی زنجیره تامین در ایران می‌توان به اوراق گام، برات الکترونیکی، سند تعهد پرداخت اعتبار اسنادی داخلی ریالی مدت‌‌‌‌دار و کارت رفاهی متصل به اوراق گام اشاره کرد.  در راستای اهمیت و ضرورت توسعه رویکرد تامین مالی زنجیره تامین و پیامد‌‌‌‌های مثبت آن برای شبکه بانکی به‌ویژه در خصوص اصلاح ناترازی بانک‌ها، موارد زیر برای بهبود روند فعلی و اثرگذاری بیشتر پیشنهاد می شود:

۱- افزایش اثربخشی و کارآیی پلتفرم‌‌‌‌های تامین مالی زنجیره تولید از طریق ایجاد و ارتقای زیرساخت‌‌‌‌های نوین فناوری همچون استفاده از بستر بلاک‌چین و هوش مصنوعی.

۲- تشویق بیشتر افراد و بنگاه‌‌‌‌ها به استفاده از ابزار‌‌‌‌های تامین مالی زنجیره‌‌‌‌ای و نیز افزایش سرمایه‌گذاری بخش عمومی و خصوصی در این حوزه به واسطه کاهش ریسک‌‌‌‌ ابزار‌ها از طریق اعتبارسنجی مناسب و نظارت موثر بانک‌ها و بانک مرکزی.

۳- افزایش کارآیی و جذابیت ابزار‌‌‌‌های تامین مالی زنجیره‌‌‌‌ای به کمک ایجاد زیرساخت‌‌‌‌های لازم جهت بهره‌‌‌‌مندی از ظرفیت بازار سرمایه به‌‌‌‌عنوان بازار ثانویه ابزار مذکور از سوی نهاد‌‌‌‌های متولی.

 

اخبار مرتبط