پتانسیل کسب وکار خانوادگی در رشد تولید
آغاز مطالبه‌گری
محمد علی طالقانی، رئیس کمیسیون آموزش جامعه صنعت کفش ایران که خود به عنوان نسل چهارم کسب و کار خانوادگی مشغول به فعالیت است در ابتدای این همایش با بیان اینکه اصلی‌ترین هدف این کمیسیون ایجاد اتحاد و رفع اختلاف‌ها در زمینه آموزش است، گفت: قطعا کسانی که با فداکاری در صنعت کفش تولیدشان را ادامه دادند، نیاز به آموزش دارند و امیدواریم در این زمینه مطالبه‌گری را آغاز کنیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر طراحی و هنر در صنعت کفش و صنایع وابسته مغفول مانده است، اظهار کرد: هدف ما فراهم آوردن فضایی برای تبادل دانش و اطلاعات است که همین امر می‌تواند به ارتقای کسب و کارهای خانوادگی منجر شود.
طالقانی با بیان اینکه امیدواریم در آینده بتوانیم نیازهای صنعتی و حرفه‌ای همچون ماشین‌آلات را رفع کنیم، افزود: از جمع حاضر ۳۳درصد نسل دومی، ۲۶درصد نسل سومی، ۹درصد نسل چهارمی و ۲درصد نسل پنجمی در زمینه حفظ کسب و کار خانوادگی هستند.
وی در ادامه گفت: یکی دیگر از اهداف مهم این همایش ترویج فرهنگ کسب و کارهای خانوادگی و انتقال دانش و تجربیات به نسلهای آینده است و جامعه صنعت کفش ایران با برگزاری این همایش به دنبال آن است که ضمن فرهنگ‌سازی به توسعه کسب و کارهای خانوادگی کمک کند.
پتانسیل کسب و کارهای خانوادگی در تولید ناخالص داخلی
دیگر سخنران این همایش محمد عبدیها، دبیر همایش و مشاور کمیسیون آموزش جامعه صنعت کفش بود. وی در سخنان خود به جایگاه کسب و کارهای خانوادگی در دنیا پرداخت و ابراز امیدواری کرد که فرهنگ‌سازی در این زمینه به توسعه و قدرتمندتر شدن این کسب و کارها در ایران بینجامد.
وی افزود: بخش بزرگی از تولید ناخالص دنیا در اختیار کسب و کارهای خانگی است و در ایران هم سابقه طولانی دارد اما متاسفانه آمار دقیقی از کسب و کارهای خانوادگی نداریم چرا که این موضوع بکر از دید محققان مغفول مانده که امیدواریم در ادامه با همت انجمن ترویج کسب و کارهای خانگی بتوانیم آمارهای دقیقی از کسب و کارهایی که در قالب صنوف، اتحادیه‌های صنفی، اتاق‌های تعاون و... فعالیت می‌کنند، کسب کنیم.
عبدیها ادامه داد: امروزه در دنیا بیش از ۶۵درصد تولید ناخالص داخلی در اختیار کسب و کارهای خانوادگی است و بالاترین‌درصد از این نظر را هندی‌ها با ۷۰درصد در اختیار دارند. و کشور ما هم این ظرفیت را دارد که کسب و کارهای خانوادگی ۳۰ تا ۴۰درصد تولید ناخالص داخلی را رقم بزنند؛ با وجود این باید با برنامه‌ریزی دقیق و کارشناسانه نسل بعد را برای ادامه کسب و کارها در خانواده تربیت کنند.
بزرگ ترین آفت کسب و کارهای خانوادگی
محمد مرتضوی، دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران نیز با حضور در این مراسم گفت: بزرگ‌ترین آفت کسب و کارهای خانوادگی این است که فردی به عنوان مبتکر فعالیتش را آغاز می‌کند اما به گونه‌ای تمام امور را در دست می‌گیرد که سایر اعضای خانواده به مانند نهال‌های کوچک زیر سایه این درخت تنومند قادر به استفاده از آفتاب، باران و هر آنچه که موجب رشد و تعالی آنها می‌شود، نیستند و بعد از فوت بنیان‌گذار به دلیل ناپختگی بلافاصله افراد خانواده اقدام به فروش کسب و کار می‌کنند.
وی افزود: یکی دیگر از مشکلات برخی کسب و کارهای خانوادگی این است که مراحل رشد را قدم به قدم طی نمی‌کنند و بدون اینکه به مرحله بلوغ برسند، فعالیت‌شان را پیش می‌برند که همین امر زمینه‌ساز انهدام این کسب و کارها می‌شود.
مرتضوی با تاکید بر اینکه نباید صنعتی شدن تولید کفش باعث فراموش شدن کفش‌های دست دوز شود، گفت: در تمام دنیا کفش‌های دست دوز ارزش و جایگاه بالایی دارند چرا که حاصل ذوق و هنر یک شخص هستند و بنده در ایتالیا این موضوع را تجربه کرده‌ام. دربخش دیگری از این همایش سعید جابرانصاری مدیرعامل انجمن کسب و کارهای خانوادگی به شرح فعالیت و اهداف و برنامه‌های این انجمن پرداخت که در نهایت نیز حاضران با تبادل تجربیات و طرح پرسش همایش را ادامه دادند.
تهیه نشان برای حافظان کسب و کار خانوادگی
علی لشگری، عضو هیات رئیسه جامعه کفش ایران نیز در حاشیه این مراسم به «دنیای اقتصاد» گفت: اگر چه با شکل‌گیری ایده اولیه ترویج کسب وکارهای خانوادگی اتاق بازرگانی مجوز فعالیت را به دلایلی صادر نکرد اما با تلاش بسیار ستودنی بنیان‌گذاران توانستند از وزارت کشور به عنوان یک فعالیت غیر‌انتفاعی مجوز لازم را دریافت کنند و از دی ماه سال گذشته تفاهم‌نامه‌ای بین انجمن کسب و کارهای خانوادگی و کمیسیون آموزش جامعه صنعت کفش ایران برای برگزاری چنین مراسمی منعقد شد.
وی با بیان اینکه مجموعه افراد حاضر در مراسم کسانی هستند که در زنجیره کیف، کفش و چرم فعالیت می‌کنند، اظهار کرد: به دنبال این هستیم که در سال‌های آینده برای نسل سوم، چهارم و پنجم کسب و کارهای خانوادگی نشان‌هایی تهیه کنیم تا در قالب یک رویداد به این افراد تقدیم شود.
لشگری در ادامه به بیان مشکلات صنعت کیف، کفش و صنایع وابسته پرداخت و خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه مواد اولیه ما عمدتا در داخل کشور تولید می‌شود، کمتر از ۱۰درصد مواد اولیه را از طریق واردات تامین می‌کنیم و از این نظر مشکل جدی نداریم اما به هر حال با توجه به اینکه مواد اولیه را از طریق بورس‌کالا خریداری می‌کنیم و متاسفانه از یکسو شاهد مهندسی عرضه هستیم و از سوی دیگر با توجه به رشد زنجیره کیف، کفش و چرم تقاضا افزایش یافته است، حاصل این دو اتفاق بالا رفتن قیمت مواد اولیه است؛ تا جایی که عملا قیمت‌های خرید ما به نام نرخ نیمایی است اما در واقعیت با توجه به رقابتی که اشاره کردم نرخ خرید کاملا آزاد است.
عضو هیات رئیسه جامعه کفش ایران تصریح کرد: مشکلاتی مانند نرخ تسعیر ارز که باعث شده تا با دلار ۶۰هزار تومانی تولید کنیم و با دلار ۴۰هزار تومان ارزمان را به دولت بفروشیم، آسیب‌های جدی به اقتصاد شرکت‌ها وارد کرده و از سوی دیگر چالش‌هایی از این دست باعث از دست رفتن برخی بازارهای صادراتی شده است؛ به گونه‌ای که در سال گذشته میزان صادرات با رشد بسیار اندکی حدود ۹۳ میلیون دلار بود در حالی که سال ۹۰ میزان صادرات ۱۵۰ میلیون دلار بوده است.
وی با اشاره به اینکه به صرفه نبودن صادرات باعث شده تا برندهای مطرح کشور محصولات‌شان را در داخل کشور عرضه کنند و همین امر مشکلات اقتصادی برای آنها به وجود آورده است، عنوان کرد: با وجود اینکه ما مشکلات را از طریق اتاق بازرگانی به وزارت صمت منتقل کرده‌ایم اما متاسفانه سیاستگذار در این زمینه بانک مرکزی است و حاضر به اعمال تغییرات در سیاست‌ها نیست.
لشگری با اشاره به اینکه تا سال ۱۳۹۶ واردات کفش به ایران ممنوع بود، خاطرنشان کرد: به دلیل بالا رفتن نرخ ارز قاچاق کفش به داخل کشور فاقد صرفه اقتصادی بود اما متاسفانه هزینه‌های تولید در صنعت کیف و کفش آنقدر بالا رفت که نرخ‌های داخلی به نرخ‌های قاچاق بسیار نزدیک شد که از طرق مختلف این قاچاق انجام می‌شود و طبیعی است که بخشی از بازار مصرف به این سمت و سو برود؛ در چنین شرایطی از مسوولان می‌خواهیم اگر امکان جلوگیری از واردات قاچاق را ندارند، موانع داخلی را برای تولیدکننده کفش بردارند.
