«صنعت‌‌‌سنج پتروشیمی» توسط «ایلیا» منتشر می‌شود
صورت وضعیت پتروشیمی‌ها
در صنعت‌‌‌سنج سعی کردیم فقط از داده‌‌‌های معتبری که در کشور منتشر می‌‌‌شوند استفاده کنیم تا کاربران بتوانند به تصویر کلی و قابل اتکایی از صنعت دسترسی داشته باشند.
اولین سری از این گزارشها با عنوان «صنعت‌‌‌سنج صادرات» همزمان با ششمین نمایشگاه ایران-اکسپو در تاریخ هشتم اردیبهشت‌‌‌ماه ۱۴۰۳ منتشر می‌شود. این سری به بررسی اجمالی هفت صنعت کلیدی ایران (کشاورزی، خودرو، غذا و نوشیدنی، لوازم خانگی، معدن و فلزات پایه، پتروشیمی، و دارو) به دو زبان فارسی و انگلیسی می‌‌‌پردازد و شامل چهار بخش اصلی است:
۱. نگاهی به اقتصاد کلان ایران
۲. آمارها و روندهای کلی صنعت
۳. آمار صادرات
۴. بازیگران کلیدی
این گزارش، «صنعت‌‌‌سنج پتروشیمی» است که به بررسی اجمالی صنعت پتروشیمی ایران در چهار بخش کلی می‌‌‌پردازد:
بخش یک - نگاهی به اقتصاد کلان ایران
•در میان بخش‌‌‌های اصلی تولیدناخالص‌‌‌داخلی، بین سال‌‌‌های ۱۴۰۱-۱۳۹۰، بیشترین نرخ رشد مرکب سالانه به ترتیب مربوط به خدمات (۴درصد)، کشاورزی (۲درصد)، صنعت و معدن (۱درصد) بوده و نفت‌‌‌وگاز با نرخ منفی ۴درصد افت داشته است.
بخش دو - آمارها و روندهای کلی پتروشیمی
•برای تدوین بخش اول این گزارش عمدتا از دو منبع استفاده کرده‌‌‌ایم:
•گزارش سالانه صنعت پتروشیمی ایران که از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران منتشر می‌شود و در زمان تهیه این گزارش آخرین نسخه در دسترس برای سال ۱۴۰۰ بود.
•گزارش سال ۲۰۲۱- IHS کتاب راهنمای صنعت شیمیایی (CEH): از این گزارش برای مقایسه ظرفیت تولید فرآورده‌‌‌‌‌‌های گوناگون پتروشیمی استفاده شده که با توجه به ارزیابی‌‌‌های ما ارقام آن در سال‌‌‌های اخیر تغییرات قابل‌توجهی نداشته است.
•ظرفیت تولید متانول ایران در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۰.۵درصد ظرفیت تولید جهانی بوده و پس از آن به ترتیب اتیلن (۴درصد) و آمونیاک (۳.۵درصد) قرار دارند.
•تولید مواد پتروشیمی با نرخ رشد مرکب سالانه ۴درصد در سال‌‌‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ رشد کرده است که در میان مواد پتروشیمی، محصولات شیمیایی آلی بیشترین رشد تولید را داشته‌‌‌اند.
•در سال ۱۴۰۰ صنعت پتروشیمی ایران از ۲۶درصد ظرفیت تولید خود استفاده نکرده است، سهمی معادل تولید ۲۳.۵میلیون تن فرآورده پتروشیمی.
•در بخش پایانی این گزارش، هشت فرآورده پتروشیمی (اتیلن، پروپیلن، متانول، بوتادین، بنزن، تولوئن، زایلین‌‌‌ها و آمونیاک) به طور جزئی‌‌‌تری مورد بررسی قرار می‌‌‌گیرند و به جایگاه تولید ایران در مقایسه با تولید جهانی و منطقه خاورمیانه توجه ویژه‌‌‌ای می‌شود.
بخش سه – صادرات پتروشیمی
•این بخش گزارش با استفاده از داده‌‌‌های گمرک برای بررسی روندهای صادراتی پتروشیمی در بازه سال‌‌‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱، تدوین شده است.
• صادرات پتروشیمی ایران در بازه ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ با رشد مرکب سالانه ۳درصد افزایش یافته و به این ترتیب ارزش صادرات ایران در سال ۱۴۰۱ به ۱۲.۱ میلیارد دلار رسیده است.
• پنج کشور چین، ترکیه، هند، امارات و عراق در سال ۱۴۰۱ به ترتیب مقاصد حدود ۸۰درصد و ۸۳درصد از ارزش و حجم صادرات پتروشیمی ایران بوده‌‌‌اند.
بخش چهار - بازیگران برتر پتروشیمی
•در سال ۱۴۰۰ دو منطقه عسلویه و ماهشهر میزبان ۸۰درصد از ظرفیت تولید پتروشیمی ایران بوده‌‌‌اند.
•بر پایه رده‌‌‌بندی سازمان مدیریت صنعتی از ۵۰۰ شرکت برتر ایران، پنج بازیگر برتر صنعت پتروشیمی ایران عبارتند از: شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، شرکت پتروشیمی نوری، شرکت پتروشیمی بندر امام، شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان و شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تامین.
•دو شرکت پتروشیمی نوری و بندر امام از زیرمجموعه‌‌‌های هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، بزرگ‌ترین هلدینگ پتروشیمی کشور به شمار می‌‌‌آیند .
در مجموع این گزارش می‌تواند به عنوان منبعی جامع برای فعالان، سرمایه‌گذاران و شرکت‌های خارجی باشد تا با بستر کلی اقتصاد ایران و نقش کلیدی که می‌تواند در بازار جهانی ایفا کند آشنا شوند.
