حرکت در جریان مخالف

در سال ۱۴۰۰، شرکت مشاوره مدیریت ایلیا با هدف انتشار سالانه تصویری از وضعیت جاری کسب و کاری و پیش‌بینی سال آینده از دیدگاه مدیران عامل سازمان‌های ایرانی در سطوح مختلف اقدام به انتشار گزارش مدیران عامل کرد. در اولین شماره از گزارش، دغدغه‌‌ها، پیش‌بینی‌‌ها، سبک زندگی و کاری بیش از ۳۹۰ مدیرعامل ایرانی مورد تحلیل و ارائه قرار گرفت. این گزارش با عنوان اصلی «خودباوری؛ راه عبور از توفان» به سنجش میزان خوش‌بینی مدیران ‌‌عامل به آینده اقتصادی ایران و همچنین امیدواری آنها به عملکرد مثبت شرکت‌هایشان پرداخته بود.

شماره دوم گزارش مدیران عامل (که با عنوان: «آشفتگی در مرز ناپایداری» منتشر شد)دربرگیرنده ابعاد اصلی بررسی شده در شماره اول گزارش بود تا امکان مقایسه ابعاد در گذر زمان را فراهم کند. ابعادی نظیر خوش‌بینی به آینده اقتصادی ایران، امیدواری به عملکرد مثبت شرکت، بررسی عملکرد فعلی شرکت در سطوح مالی و غیرمالی، بررسی دغدغه‌‌های مدیران عامل، بررسی مشکلات پیش‌روی شرکت‌ها و بررسی سبک زندگی و کاری مدیران عامل در این شماره از گزارش مورد بررسی و مقایسه با شماره قبلی قرار گرفت.

شماره سوم گزارش مدیران عامل نیز به ابعاد اصلی تحلیل شده در گزارش اول و دوم می‌‌پردازد. در این شماره تعداد مدیران عامل غیردولتی که در تکمیل پرسشنامه مشارکت داشتند، با رشد تقریبا دو برابری نسبت به سال گذشته، به ۶۲۲ نفر رسیده و پراکندگی صنایع در نمونه افزایش یافته است.

از تفاوت‌‌های شماره‌‌ سوم نسبت به دو شماره‌‌ پیشین می‌توان به اضافه شدن سنجش اصلی‌‌ترین برنامه‌‌ها و حوزه‌‌های تمرکز، برنامه‌‌های توسعه‌‌ای و اولویت‌‌بندی ذی‌نفعان در تصمیمات مدیران عامل اشاره کرد. برخی از ابعاد سبک زندگی مدیران عامل نظیر استرس و استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی در این شماره مورد بررسی قرار نگرفته است. دو وجه تمایز اصلی این شماره، اختصاص فصلی ویژه برای مساله‌‌ نقدینگی، ارائه راهکار برای دغدغه‌‌ها و چالش‌‌های شناسایی شده و بررسی روندهای فضای کسب و کار است. از یافته‌‌های این شماره می‌توان به افزایش جزئی خوش‌بینی مدیران عامل به وضعیت اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال گذشته و افزایش میزان امیدواری به عملکرد مثبت شرکت‌‌ نسبت به سال گذشته اشاره کرد.

برخی دغدغه‌‌ها نظیر فیلترینگ اینترنت اولویت خود را از دست داده و دغدغه کمبود نیروی انسانی متخصص اهمیت و اولویت بیشتری پیدا کرده است. عدم‌ثبات اقتصادی و سیاسی کشور و کمبود نقدینگی امسال هم مانند دو سال گذشته، از مهم‌ترین دغدغه‌‌های مدیران عامل به حساب می‌‌آیند.

در فصل دوم گزارش که به «دیدگاه‌‌ها و دغدغه‌‌های مدیران عامل» می‌‌پردازد، علاوه بر ابعاد بررسی شده در شماره‌‌ دوم گزارش، اصلی‌‌ترین برنامه‌‌ها و حوزه‌‌های تمرکز مدیران عامل برای غلبه بر چالش‌‌ها و مشکلات سازمان نیز اضافه شده است.

همچنین در شماره سوم گزارش برخی ابعاد از سبک زندگی شخصی مدیران عامل از جمله استرس، تعادل کار و زندگی، میزان ساعت کاری، کیفیت ارتباط با هیات‌مدیره و اعضای آن و پراولویت‌‌ترین شبکه اجتماعی و رسانه‌‌ها مورد بررسی قرار نگرفته است اما برنامه‌‌های توسعه‌‌ای مدیران عامل و اولویت‌‌بندی ذی‌‌نفعان آنها در تصمیمات استراتژیک فاکتورها و مواردی است که در این شماره ارزیابی شده است.

مهم‌ترین دیدگاه‌‌ها و دغدغه‌‌های مدیران عامل در این گزارش عبارت است از:

۱. حدود۱۲درصد از مدیران عامل به رونق اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳ خوش‌بین هستند؛ این میزان در سال ۱۴۰۰ معادل ۳۷درصد و در سال گذشته تنها ۵درصد بوده است.

۲. تنها ۲۸درصد از مدیران عامل به اهداف غیرمالی سازمان خود در سال ۱۴۰۲ دست پیدا کرده‌‌اند که البته نسبت به سال گذشته ۸درصد بهبود داشته است.

۳. تقریبا ۹‌درصد از مدیران عامل، به‌رغم تجربه‌‌ افت عملکرد مالی در سال ۱۴۰۲، رشد مالی را برای شرکتشان در سال ۱۴۰۳ پیش‌بینی می‌کنند.

۴. عدم‌ثبات سیاسی و اقتصادی، کمبود نقدینگی و نیروی انسانی متخصص دغدغه‌‌های اصلی مدیران عامل برای سال ۱۴۰۳ هستند.

۵. بیش از نیمی از مدیران عامل صرف زمان با خانواده را به عنوان یک برنامه منظم انتخاب کرده‌‌اند که پرتکرارترین برنامه نیز بوده است. در حالی که ۱۴درصد از مدیران عامل بیان کردند هیچ برنامه منظم خودمراقبتی ندارند.

۶. ۴۳درصد از مدیران عامل از خدمات مشاوره مرتبط با کسب و کار به صورت منظم استفاده می‌کنند. در طرف مقابل ۲۹درصد از مدیران عامل بیان کرده‌‌اند از هیچ‌گونه خدمات حرفه‌‌ای به صورت منظم استفاده نمی‌‌کنند. این آمار در سال گذشته ۴۲درصد گزارش شده است.

۷. خانم‌‌ها در مقایسه با آقایان، اهمیت بیشتری به مهارت‌‌های مذاکره و روابط تجاری در زمینه توسعه حرفه‌‌ای می‌دهند.

۸. کاهش هزینه‌‌های عملیاتی و گرفتن وام از سیستم بانکی، پرکاربردترین راهکارها برای غلبه بر مشکل نقدینگی عنوان شده است.

۹.  مهم‌ترین ذی‌نفعان در تصمیمات استراتژیک شرکت‌ها به ترتیب مشتریان و کارکنان سازمان‌ها هستند. ۸۶درصد مدیران عامل منافع مشتریان و ۸۰درصد مدیران عامل منافع کارکنان را  در زمان اتخاذ تصمیمات استراتژیک شرکت در نظر می‌‌گیرند.

۱۰. حدود ۴۰درصد از مدیران عامل آشنایی زیادی با مفاهیم و کاربردهای فناوری‌‌های دیجیتال تحول آفرین دارند.

تمایز اصلی این شماره با شماره‌‌ پیشین، اختصاص فصلی ویژه برای مساله‌‌ نقدینگی و ارائه‌‌ راهکار برای دغدغه‌‌ها و چالش‌‌های شناسایی شده است. در گزارش سال گذشته، فصل ویژه به حوزه‌‌ تحول دیجیتال اختصاص داشت و محتوایی از جنس راهکار و حل مساله در گزارش‌‌های سال‌های پیشین دیده نمی‌‌شد. علاوه بر موارد ذکر شده، در این شماره به علت اهمیت بالای دو موضوع کلیدی تحول دیجیتال و کسب و کار مسوولانه در دنیای کنونی و همچنین جهت‌‌گیری گزارش امسال به سمت رویکرد عاملیت، سوالاتی به این دو موضوع در پرسش‌‌نامه اختصاص داده شده و در فصلی جداگانه مورد بررسی قرار گرفته‌‌اند.

رویداد رونمایی از سومین گزارش مدیران عامل، با هدف انعکاس رویکردها و دغدغه‌‌های مدیران عامل در جهت تاثیرگذاری بر سیاستگذاری‌‌ها و تصمیم‌گیری‌‌ها در سطح بنگاه و حاکمیت، چهارم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ در هتل پارسیان اوین، توسط شرکت مشاوره مدیریت ایلیا برگزار می‌شود.