یک کارشناس صنعت لوازم خانگی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» تشریح کرد
کلید بازگشایی قفل صادرات
فرزام زمانی در خصوص مهم‌ترین مشکلات موجود مسیر تولید در سالی که در حال پایان است گفت: سال ۱۴۰۲ برای بسیاری از تولیدکنندگان پرفراز و نشیب بود. در حال حاضر چالش‌ها و موانعی هستند که در بین صنایع تولیدی ایران مشترک هستند و برخی دیگر از آنها مربوط به صنایع خاص می‌شوند. در صنعت لوازم خانگی بخشی از مولفه‌های تولید وابسته به تحقیق و توسعه و در حقیقت صنایعی هستند که در خارج از کشور قرار دارند. پس تولید در این صنعت به نوعی متاثر از چند موضوع خارج از کشور قرار دارد. بنابراین هر اتفاقی که در دنیا رخ دهد و باعث شود که بهای تمام‌شده تولید در کشور تحت تاثیر قرار گیرد، تاثیر آن بر روی صنایع ما نیز مشهود خواهد بود. یکی از چالش‌های بزرگ اقتصاد ایران در سال اخیر تورم بود که از جمله موانع بزرگ تولید محسوب می‌شود. البته تورم موضوعی جهانی بود که در میان برخی کشورهای دیگر نیز بین ۳ تا ۵درصد افزایش داشته است. از سوی دیگر جنگ‌هایی که در دنیا آغاز شد روی زنجیره تامین تاثیر‌گذار بود و تولید را با چالش‌هایی مواجه کرد.
وی در همین خصوص ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات تولید در سالی که در پایان آن قرار داریم محدودیت‌های تامین مالی برای بنگاه‌های اقتصادی و واحدهای تولیدی بود. بر همین اساس منابع بانک‌ها نیز محدود بود و دریافت تسهیلات برای تولید مستمر و با‌کیفیت با مشکلات مهمی روبه‌رو شد. همین سیاست‌های انقباضی از سوی بانک‌ها باعث شد که تولیدکنندگان و به‌خصوص در صنعت لوازم خانگی برای حفظ سرمایه درگردش خود با مشکل مواجه شوند. البته در خصوص یکی دیگر از موانع می‌توان به روند طولانی تخصیص سهمیه ارزی به واحدهای تولیدی اشاره کرد که باعث بروز مشکلاتی برای تهیه مواد اولیه شده است. در همین حال یکی دیگر از مشکلاتی که با آن مواجه بودیم رکود بازار به دلیل کاهش قدرت خرید مردم و مصرف‌کننده بود که در اثر آن فروش کالای تولید‌شده کاهش چشمگیری داشت. اینها مهم‌ترین مشکلاتی است که در صنایع تولیدی مانند لوازم خانگی با آن روبه‌رو هستیم.
تهیه مواد اولیه از طریق بورس‌کالا
این کارشناس صنعت لوازم خانگی کشور در ادامه به شرایط تهیه مواد اولیه برای تولید در این صنعت پرداخت و گفت: اصولا هر بازاری که به سمت شفافیت حرکت کند و در این بازار تامین‌کننده و مصرف‌کننده بتوانند به صورت استاندارد محصولات خود را عرضه کنند و هیچ نوع رانتی نیز در این میان وجود نداشته باشد، این اتفاق به سود تولیدکننده و مصرف‌کننده خواهد بود. بنابراین اگر بحث سهمیه‌بندی توزیع مواد اولیه از طریق بورس‌کالا به درستی و با رعایت عدالت انجام شود، طبیعی است که به استمرار تولید کمک خواهد کرد و بنابراین در صورت تامین مواد اولیه ارزان‌قیمت، مواردی مانند قاچاق نیز کاهش خواهد داشت و از سوی دیگر شاهد افزایش کیفیت کالاها نیز خواهیم بود.
جذب سرمایه‌گذار خارجی با آزادسازی واردات
فرزام زمانی در ادامه با اشاره به مزایا و معایب آزادسازی واردات لوازم خانگی به کشور گفت: معتقد هستیم که انحصار در هیچ بازاری مناسب نیست و باعث ایجاد فساد می‌شود. البته در صنعت فعلی لوازم خانگی ایران انحصار به معنای واقعی وجود ندارد چرا که شرکت‌های زیادی محصولات متنوع را تولید می‌کنند. با این حال اگر رقابت سالم شکل بگیرد و محصول با‌کیفیت وارد بازار کشور شود، تولیدکننده ایرانی نیز از این رقابت سود زیادی خواهد داشت و می‌تواند سطح بهتری از کالا و خدمات را ارائه کند. بنابراین در بحث رقابت، سطح کیفی محصولات و کالاها افزایش خواهد داشت.
وی در همین خصوص ادامه داد: یکی از مواردی که در بحث آزادسازی مغفول واقع شده و کمتر به آن توجه می‌شود این است که اصولا آزادسازی به معنای واردات کالای نهایی نیست. وقتی شرایط واردات قانونی میسر شود، بسیاری از بازیگران بین‌المللی به دنبال مشارکت و ایجاد سرمایه‌گذاری در ایران خواهند بود. در گذشته نیز به واسطه همین آزادسازی بود که انتقال تکنولوژی و خط تولید استاندارد جهانی برای برخی از شرکت‌های تولیدکننده داخلی انجام گرفت. بنابراین آزادسازی همراه با ورود تکنولوژی یا قطعات محصولات های‌تک، می‌تواند کمک بسیار بزرگی به رشد و توسعه صنعت لوازم خانگی ایران داشته باشد. پس قرار نیست اگر بحث آزادسازی لوازم خانگی اتفاق افتاد فقط منحصر به کالای آماده باشد و باید شامل زیرساخت و دانش روز نیز شود. با درهای بسته و کشیدن دیوار به دور خود، نمی‌توانیم تفکر جهانی داشته باشیم. البته نباید فراموش کرد که اکثر تولیداتی که در شرایط تحریم در کشور ایجاد شد نتیجه همکاری، مشارکت‌ها و فراگیری دانش تولید بوده است.
کلید قفل صادرات
این کارشناس و فعال حوزه تولید لوازم خانگی به موضوع صادرات در این حوزه پرداخت و با اشاره به موانع موجود در این خصوص شرایط را تشریح کرد و گفت: بارها این سوال مطرح شده که چرا لوازم خانگی ایرانی به صورت وسیع صادر نمی‌شود. در این خصوص به نظر می‌رسد برخی دستگاه‌ها به خوبی به وظیفه خود عمل نکرده‌اند. صادرات نمادی از اعتبار و هویت یک کشور است. شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی در ایران از لحاظ کمی و کیفی شرایط صادرات کالاهای خود را دارند، اما صادرات یک موضوع چند‌وجهی است. مهم‌ترین بحث در گشایش افزایش میزان صادرات، ارتباط دیپلماتیک با کشورهای دیگر است که موضوع بسیار مهمی است. بنابراین به جرات می‌توان گفت کلید قفل صادرات ایران در وزارت خارجه قرار دارد.
وقتی کشوری مانند ترکیه نرخ‌ها و تعرفه‌های گمرکی را برای کالای خودش صفر می‌کند و بعد برای کشور ایران دو برابر در نظر می‌گیرد، طبیعتا رفع این مشکل از عهده صادرکننده خارج است. بنابراین رایزن‌های اقتصادی در وزارت امورخارجه برای افزایش میزان صادرات، باید تلاش مضاعفی داشته باشند. البته دوستی با کشورهای دیگر جهان و ارتباط نزدیک با آنها نیز در میزان صادرات موثر خواهد بود. مدیر اجرایی گروه گلدیران در پایان گفت: البته به دلیل تحریم‌ها تاجران و صادرکنندگان ما قادر نیستند به سیستم بانکی بین‌المللی دسترسی داشته باشند و این موضوع نیز اثرات نامطلوبی بر روی صادرات ما و به‌خصوص لوازم خانگی داشته است. پول صادرات را دیگر نمی‌توان با پول چمدانی جابه‌جا کرد و بنابراین مهم است که وزارت امور خارجه برای برطرف شدن این موانع تمهیداتی را در نظر بگیرد.
اهمیت برند در صنعت
در ادامه آرش بهجو معاون بازاریابی این شرکت با اشاره به نقش برند در تقویت صنعت لوازم خانگی ایران گفت: متاسفانه برخی از افراد فکر می‌کنند برند فقط یک لوگو است. برند در واقع تصویر ذهنی است که مشتریان از یک کالای خاص دارند. در ایران ساخت لوازم خانگی در زمانی بیش از 100 سال پیش با ساخت سماور‌ها آغاز شد و سال‌ها بعد برندهایی مانند ارج، ایران ناسیونال و... به وجود آمدند. در طول سال‌های گذشته برخی از بزرگ‌ترین برندهای حوزه لوازم خانگی دنیا در بازار ایران حضور داشتند. در حال حاضر دومین بازار بزرگ یخچال‌های سایدبای ساید بعد از آمریکا، ایران است.
مردم ایران هم نشان داده‌اند دوست دارند از تکنولوژی‌های جدید استفاده کنند. به عنوان مثال مردم در دورافتاده‌ترین روستاها نیز بنابر بضاعت مالی خود ترجیح می‌دهند مشهور‌ترین و مناسب‌ترین برند‌ها را خریداری کنند. از زمانی که حضور رسمی برندهای خارجی لوازم خانگی در بازارهای ایران قطع شد، شرکت‌هایی که نماینده آنها در ایران بودند سعی کردند از تجربه خود استفاده کنند تا بتوانند محصولی هم‌تراز با آنها تولید کنند.
وی در پایان گفت: بنابراین هر زمان بتوانیم جایگاه برند را قدرتمندتر کنیم می‌توانیم اعتماد مصرف‌کننده را جلب کرده و بخش بزرگی از نگرانی مردم برای خرید را برطرف کنیم. در ادامه نیز برندهای قدرتمند سعی می‌کنند سطح کیفیت و همچنین خدمات مطلوب محصولات خود را افزایش دهند تا هم از بازار رقابتی عقب نباشند و هم اینکه مشتریان بیشتری جذب کنند. این پروسه در نهایت به سود هر دو طرف خواهد بود.
