بازیابی آب در فولاد سنگان
یکی از اهداف کلان شرکت فولاد سنگان همزمان با توسعه کمی در ظرفیتها و افزایش کیفی محصولات، بهبود و پایش مستمر وضعیت زیست محیطی شرکت است.
بر این مبنا شرکت فولاد سنگان با الگو برداری از عملکرد شرکت مادر (فولاد مبارکه اصفهان) اقدام به تدوین رویکردهای زیست محیطی در فرآیند تولید و همچنین پروژههای توسعهای خود به صورت یک مدل کلی جهت بهبود مداوم عملکرد زیست محیطی کرده است. شرکت فولاد سنگان با توجه به الزامات قانونی و مقررات ملی و بینالمللی زیست محیطی از یکسو و تحلیل فرصتها و چالشهای زیست محیطی در پیش رو از سوی دیگر، همچنین برآورد ظرفیتهای داخلی و نقاط قابل بهبود فعالیتهای تولیدی، اقدام به تدوین استراتژی و در مرحله بعد تهیه برنامه عملیاتی برای محقق ساختن این استراتژیها کرده و در ادامه کفایت و اثر بخشی برنامههای انجام شده را تحت بررسی قرار میدهد.
فرآیند بازنگری و ارزیابی استراتژیهای اتخاذ شده بهصورت مستمر در دستور کار فولاد سنگان قرار دارد که حاصل آن بهبود عملکرد زیستمحیطی شرکت در سالهای آتی خواهد بود. بسیاری از ذخایر معدنی بزرگ دنیا در مناطق با محدودیت تامین آب واقع شدهاند. نیز از این قاعده مستثنی نبوده و فولاد سنگان در منطقه نیمه خشک قرار دارد. با توجه به هدفگذاری تولید سالانه ۵ میلیون تنی کنسانتره سنگ آهن و گندله تامین آب مورد نیاز تولید صنعتی نیازمند برنامهریزی دقیق و علمی جهت استفاده بهینه از منابع موجود است. از سوی دیگر تولید باطله معادن و صنایع معدنی در صورت دپوی غیر اصولی و غیر علمی میتواند موجب آسیب به محیط زیست منطقه شود. لذا با توجه به موارد فوق، آبگیری از باطلههای کارخانههای فرآوری از اهمیت بالایی برخوردار شده است.آب در صنایع معدنکاری در طیف گستردهای از فعالیتها از جمله فرآوری مواد معدنی، کنترل گرد و غبار و انتقال پالپ استفاده میشود. مدیریت صحیح آب معادن زمانی حاصل میشود که شرکتهای معدنی آب را به عنوان یک دارایی با رویکرد محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی مدیریت کنند. لذا بهینهسازی کاهش اتلاف آب در هر مرحله از فرآیند امری ضروری میرسد. به کارگیری روشهای نوین در بازیابی آب و تولید باطله خشک موجب تسهیل مدیریت باطله و کاهش اثرات زیست محیطی ناشی از انباشت آن خواهد شد. چرا که باطله خشک، نه تنها مشکلات ناشی از تولید زهاب اسیدی در سیستم سدهای باطله قدیمی را ندارد بلکه نگرانیهایی از قبیل شکست سدها را هم نخواهد داشت. همچنین بازسازی و احیای این گونه انباشتگاهها نیز از سهولت بیشتری برخوردار خواهد بود. فولاد سنگان برای دستیابی به اهداف خود در جهت حفظ محیط زیست و منابع طبیعی، قبل از اجرای پروژههای جدید برای تامین آب، بهینهسازی مصرف را در دستور کار خود قرار داده است. برای این منظور فولاد سنگان، استفاده از آخرین تکنولوژی آبگیری از باطلههای تولیدی با برترین دانش فنی روز که منجر به کاهش مصرف آب به میزان ۵۰ درصد نسبت به تکنولوژیهای موجود شده است را با سرمایهگذاری بالغ بر ۲۰ میلیون یورو در دستور کار قرار داد.در این راستا فولاد سنگان با نصب دستگاههای آبگیری باطله عملا میزان مصرف آب به ازای هر تن تولید کنسانتره از ۰.۹ متر مکعب به کمتر از ۰.۴ متر مکعب نسبت به استانداردهای موجود کاهش داده است که صرفهجویی معادل ۲.۵ میلیون متر مکعب در مصرف سالانه آب را به همراه دارد. براساس مدل تعریفی فولاد سنگان در کارخانه کنسانتره ۵میلیون تنی فعلی این شرکت طیف پروژههای زیست محیطی و توسعهای با لحاظ کردن حفظ منابع انرژی نه تنها این شرکت را به یکی از پیشگامان حفاظت صنعت از محیطزیست تبدیل کرده است، بلکه براساس اصول توسعه و اقتصاد پایدار محصولات این شرکت را نیز به سمت رقابتی شدن بیشتر در بازار هدایت کرده است. در تمام کارخانههای کنسانتره، دفع باطله ریزدانه حاصل از فرآوری پس از نرمایش کانههای سولفیدی چالشهایی را به دلیل اکسیداسیون سولفیدهای باقی مانده در باطله ایجاد میکند. قرار گرفتن باطلههای سولفیدی در معرض آب و هوا ممکن است منجر به واکنشهای شیمیایی شود که نتیجه آن تولید زهابهای اسیدی است. جریان این زهاب اسیدی میتواند پتانسیل فروشویی و انحلال فلزات حاضر در باطله فرآوری و سنگهای در برگیرنده را افزایش دهد.
از سوی دیگر این باطلهها خود حاوی عناصر با ارزش و به خصوص کانیهای آن هستند که عموما به عنوان باطله از چرخه تولید خارج میشوند. پرواضح است که بسیاری از ذخایر مواد خام شامل ذخایر فلزی است که بر خلاف سایر مواد، یا اصلا جایگزین نمی شوند یا به صورت محدود جایگزین میشوند.