در گفت‌وگوی رئیس انجمن تولیدکنندههای ظروف یکبار مصرف مطرح شد
اصابت بی‌‌‌ثباتی مواد اولیه به صادرات
صمدی، رئیس انجمن تولیدکنندههای ظروف یکبار مصرف در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد: رقابت در بورس‌کالا به دلیل مدیریت نادرست همچنان مخرب و بالاست به طوری که قیمت این‌گونه مواد اولیه روزبه‌روز افزایش مییابد و این روند باعث شده که قیمت مواد اولیه برای تولیدکنندههای داخلی گران‌تر از رقبای خارجی آنها باشد. به گفته وی وقتی مواد اولیه در داخل بالاتر از منطقه باشد، مطمئنا رقابتپذیری کاهش مییابد و صادرات دچار مشکل می‌شود. «اگر رقابت‌ها در بورس‌کالا و به تبع آن رشد قیمت‌ها همچنان ادامه یابد، قطعا واحدهای تولیدی برای انجام تعهدات و قراردادهای پیشین خود با مساله روبه‌‌‌رو می‌‌‌شوند.» صمدی معتقد است که باید مدیریت پتروشیمی در نرخگذاریها و در سیستم مدیریت تولید مواد اولیه گریدهای مختلف دقت بیشتری کند تا کمتر دچار این‌گونه رقابت‌ها شویم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانیم.
امکان دارد ابتدا توصیفی کلی از چگونگی بازار داخلی سمت تقاضای ظروف یکبار مصرف ارائه کنید.
تقاضا برای ظروف یکبار مصرف همیشه وجود دارد، اما در حال حاضر به دلیل رکود اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم با افت این بازار مواجه شده‌‌‌ایم. موضوع قابل‌توجه اینکه با گران شدن مواد اولیه صادرات نیز برای تولیدکنندهها سخت شده است.
اوضاع صادرات پیش از این چگونه بود و اکنون با توجه به افزایش بهای مواد اولیه که اشاره کردید، به چه سمت و سویی رفته است؟
مشتریهای اصلی ظروف یکبار مصرف ایران کشورهای منطقه به خصوص عراق، امارات و آسیای میانه هستند. اما موضوع این است که قیمت مواد اولیه این تولیدات روزبه روز افزایش مییابد و رقابت در بورس‌کالا به دلیل مدیریت نادرست همچنان مخرب و بالاست. این روند باعث شده که قیمت مواد اولیه برای تولیدکنندههای داخلی گران‌تر از رقبای خارجی آنها باشد. وقتی نرخ مواد اولیه در داخل بالاتر از منطقه باشد، مطمئنا رقابتپذیری کاهش مییابد و صادرات دچار مشکل می‌شود. اگر رقابت‌ها در بورس‌کالا و به تبع آن رشد قیمت‌ها همچنان ادامه یابد، قطعا واحدهای تولیدی برای انجام تعهدات و قراردادهای پیشین خود با مشکل روبه‌‌‌رو می‌‌‌شوند.
کدام مواد اولیه با رقابت بیشتری مواجه شده است؟
خرید پروپیلن‌‌‌ها، پی.وی.سی، پت و امثالهم با رقابت زیادی در بورس‌کالا همراه هستند. به خصوص در فصل تابستان به دلیل مصرف بالا رشد زیادی را تجربه می‌کنند.
این رقابت‌ها تا چه اندازه بهای تمام‌شده کالاهای تولیدی را تحت‌تاثیر قرار داده است؟
با توجه به اینکه نوع کالاها و میزان نوسان قیمت‌ها بسیار زیاد است، به سختی می‌توان به رقم قطعی‌‌‌ای رسید. به عنوان نمونه طی دو ماه گذشته در محصول ای.پی.اس حدود 300درصد رقابت شد ولی این موضوع به دلیلی رخ داد که متفاوت با نوسان دیگر مواد اولیه بوده است. بنابراین رفتارهای قیمتی در گریدهای مختلف و علل و زمان آنها متفاوت است. به طور کل باید گفت اگر عرضه محصولات پتروشیمی مدیریت درست داشته باشند یعنی عرضه مناسب با تقاضا باشد دیگر با چنین رقابت‌هایی مواجه نخواهیم شد. به فرض مثال تولیدکنندههای ظروف یکبار مصرف به پ.پ نساجی نیاز دارند ولی به دلیل نبود آن از پ.پ شیمیایی استفاده می‌کنند که این خود برای آنها مشکلات زیادی به وجود می‌‌‌آورد. وقتی عرضه پ.پ کاهش مییابد خواه ناخواه تقاضای بالاتر موجب رشد قیمت می‌شود ولی اگر عرضه‌ها مدیریت شود (یکی از مصداق‌های این مدیریت می‌تواند تغییر گریدهای تولیدی باشد) حکما این مشکلات وجود نخواهد داشت. باید بگویم که پتروشیمی‌‌‌ها طی 6 ماه اول سال گذشته حدود 5هزار میلیارد تومان فقط از سمت رقابت سود کرده‌اند؛ سودی که از جیب صنایع پایین‌دست آنها خارج شده است.
با توجه به این مشکلات قیمت ظروف یکبار مصرف تا چه اندازه بالا رفته است؟
مشخص نیست. همه آیتم‌ها در قیمت‌گذاری تاثیر می‌گذارد. مثلا قیمت ارز نیمایی نسبت به دو تا سه ماه پیش حدود 15 تا 20درصد افزایش یافته و این خود باعث رشد قیمت‌ها شده است. علت دیگر به مدیریت عرضه برمی‌گردد که موجب رقابت شده است. بنابراین نمی‌توان گفت به طور دقیق متوسط رشد مواد اولیه چه اندازه بوده است.
رقیبان ما در صادرات چه کشورهایی هستند؟
در کشورهای منطقه رقیب اصلی ترکیه است. یعنی ترکیه که در صنعت پتروشیمی آنچنان زبانزد نیست، مواد اولیه را از کشورهای عربستان و امارات خریداری و سپس تبدیل به محصولات یکبار مصرف می‌کند. تولیدکنندههای این کشور مواد اولیه خود را با نرخ جهانی خریداری می‌کنند؛ قیمت‌هایی که در بسیاری مواقع ارزان‌تر از نرخ‌های داخلی ماست. در صورتی که طبق قوانین داخلی قرار بود که پایه نرخ 95درصد فوب خلیج فارس باشد یعنی تولیدکنندهها باید 5درصد زیر قیمت منطقه خریداری کنند، اما مشاهده می‌کنیم قیمت همین محصول در بورس‌کالا به دلیل رقابت افزایش مییابد و تولیدکننده مجبور است که به طور متوسط 20 تا 30درصد بالاتر از دیگر تولیدکنندهها مواد خود را تهیه کند.
بنابراین رقابتپذیری تولیدات تا حد زیادی کاهش یافته است؟
بله. با این حال به دلیل برخی مولفه‌‌‌ها مانند نگهداری مشتری و... تولیدکنندهها اجرت و دستمزدهای خود را کاهش داده‌اند تا بتوانند بازار خود را حفظ کنند. آنها مجبور هستند که بازار را حفظ کنند تا ببینند در آینده چه اتفاق مثبتی رخ خواهد داد.
راهکار آن چیست؟
اگر مدیریت پتروشیمی در نرخگذاریها و همین‌طور در سیستم مدیریت تولید مواد اولیه گریدهای مختلف دقت بیشتری کند قطعا این رقابت‌ها کمتر خواهد شد که در نهایت تولیدکننده و مصرف‌کننده‌‌‌های نهایی منتفع خواهند شد.
