در نتیجه کاهش ۹۸ درصدی میزان واردات رسمی لوازم خانگی رخ داد
اعتماد مردم به تولیدات داخلی
بر این اساس در سال ۱۳۹۵ مجموع واردات رسمی لوازم خانگی به کشور حدود ۲۰۴ میلیون دلار بوده که در سال ۱۳۹۶ به ۲۱۵ میلیون دلار و در نتیجه تحریمها به میزان ۹۸ میلیون دلار در سال ۱۳۹۷ رسیده است. این میزان در سال ۱۳۹۸ به ۷ میلیون دلار و در سال ۱۳۹۹ به حدود ۳ میلیون دلار رسید. پیش بینی میشود این آمار برای سال ۱۴۰۰ به ۲ میلیون دلار رسیده باشد هر چند که آمار رسمی در این زمینه منتشر نشده است. در فاصله سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ مجموع واردات کشور در بخش لوازم خانگی از ۲۰۰ میلیون دلار به حدود ۳ میلیون دلار رسیده یعنی حدود ۹۸ درصد میزان واردات رسمی لوازم خانگی و به تبع آن میزان خروج ارز از کشور کاهش پیدا کرده است. فرشید مهردادی، کارشناس صنعت لوازم خانگی علت این کاهش را دو موضوع میداند؛ یکی موضوع ممنوعیت واردات رسمی است. از سال ۱۳۹۷ زمزمههای ممنوعیت واردات لوازم خانگی مطرح شد و در اواسط سال ۱۳۹۸ به صورت رسمی ممنوع اعلام شد.
در سالهای گذشته واردات لوازم خانگی ممنوع نبود و واردات یک کالای ساخته شده و آماده مشمول حدود ۸۵ درصد تعرفه گمرکی بود که به همین دلیل شرکتهای لوازم خانگی کرهای، کالاها را به صورت CKD (قطعات کاملا منفصل) وارد و در ایران کارخانه تاسیس کرده و مونتاژ میکردند و به این صورت تعرفه واردات آن حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد بود که برای آنها صرفه اقتصادی داشت.وی افزود: دلیل دیگر این بود که تولیدات داخلی نیز در این چند سال بسیار رشد کردند و در صنعت لوازم خانگی کشور، حدود یک میلیارد دلار در بحث تولید یخچال سرمایهگذاری شده است. شرکتهای بسیار زیادی سرمایهگذاریهای بسیاری روی خطوط تولید داشتهاند. متوسط سرمایهگذاری روی خط تولید یخچال حدود ۲ تا ۳ میلیون دلار هزینه دارد. احداث خط تولید در حد شرکتهای مطرح مانند اسنوا و امرسان به حدود ۱۰۰میلیون دلار خواهد رسید. این باعث شد که حجم زیادی از بازار داخلی را تولیدات داخلی تامین کند.
این کارشناس صنعت لوازم خانگی در ادامه گفت: سه کالای یخچال، ماشین لباسشویی و تلویزیون بیشترین میزان واردات را از خارج کشور داشتند و روی تولید این سه محصول و به ویژه محصول یخچال فریزر سرمایهگذاری بسیار گستردهای در کشور صورت گرفت. در سطح شهر تهران، برندهای ایرانی جایگزین برندهای خارجی و کرهای شدهاند. شرکتهای تولیدکننده یخچال و فریزر هم کیفیت محصولات و هم طرحهای تولیدی خود را به روز کردهاند. وی درباره نقش تحریمها در خودکفایی صنعت لوازم خانگی گفت: تحریمها باعث شده کشور به تولیدات داخلی متکی شود و از طرفی واردات لوازم خانگی خارجی هم ممنوع شده که اثر قابل قبولی روی رشد تولید داخلی داشته و این ممنوعیت واردات موجب شد که واردات لوازم خانگی به کشور کاهش چشمگیری پیدا کند.
در این مدت 4 سال حدود یک میلیار دلار در صنعت تولید یخچال سرمایهگذاری شده و طرحهای توسعهای خوبی در کارخانههای تولیدی انجام شده است. البته با مزایای بسیار مطلوبی که طرح ممنوعیت واردات داشت بهتر بود که به صورت پلکانی اجرا میشد؛ مثلا روی محصول یخچال فریزر به صورت سالانه دو میلیون عدد تقاضا وجود دارد و یک میلیون عدد آن در حال حاضر توسط شرکتهای تولیدکننده یخچال تامین میشود. مهردادی افزود: جا دارد هم ظرفیت تولید افزایش یابد و مهمتر از آن اینکه باید روی کیفیت کالاهای تولیدی کار بیشتری شود تا به سطح برندهای خارجی برسد. هرچه تولید به سمت مکانیزه شدن حرکت کند عیوب تولید کمتر میشود. البته خطوط تولید یخچال برندهایی مانند پاکشوما، اسنوا و دوو به صورت مکانیزه است.
وی درباره ضرورت انتقال تکنولوژی به کشور در بخش لوازم خانگی بعد از انجام توافق برجام گفت: با اجرایی شدن مجدد برجام پیشنهاد میشود، اجازه واردات مستقیم کالا داده نشود و تنها اجازه ورود به شرکتهای خارجی لوازم خانگی که تکنولوژی را به کشور منتقل کنند، داده شود. یعنی با مشوقهایی مانند عدم دریافت تعرفه گمرکی و دادن یارانه صادراتی این موضوع تسهیل شود و شرکتها به سمت ورود تکنولوژی تولید لوازم خانگی سوق داده شوند.