حمایت دولت از استارت‌آپ‌های معدنی افزایش یافته است
میانبر ورود نوآوری به معادن
استارت‌آپ‌ها در دنیای مدرن نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. ایده‌های خلاقانه باعث رشد روزافزون صنایع و ساده‌تر شدن امور و افزایش بهره‌وری می‌شوند. برخی از استارت‌آپ‌ها صرفا برای انجام یک پروژه و برخی دیگر برای تحول دنیا متولد می‌شوند. برخی از غول‌های اقتصادی حال حاضر جهان روزی تنها یک ایده بودند که با پرورش و حمایت، اکنون به تولیدکنندگانی عظیم تبدیل شده‌اند. معدنکاری از قدیمی‌ترین فعالیت‌های بشر است. هزاران سال قبل انسان با استفاده از عناصر موجود در زمین برای انجام امور خود، زندگی خود را سپری می‌کرد. طی این سال‌ها معدن و صنایع معدنی کشورمان نسبت به قدمت خود، پیشرفت چشمگیری از نظر فناوری و به کارگیری روش‌ها و علم نوین، نداشته است. برخلاف توسعه روزافزون معادن و رشد فزاینده اکتشاف و استخراج در سطح جهان، پیگیری و دستیابی به فنون جدید برای افزایش بازده در این صنعت با سرعت بسیار کمی پیش رفته است.
در سال‌های اخیر به دلیل ارزش بالای مواد معدنی، توجه مراکز نوآوری و استارت‌آپ‌ها به این سمت متمرکز شده است. این ایده‌ها در پی دستیابی به فناوری‌های کارآ و پربازده در زمینه اکتشاف، استخراج و فرآوری هستند. همچنین می‌توان به ایده‌هایی اشاره کرد که در جهت حرکت به سمت صنایع سبز قدم برمی‌دارند و به دنبال صرفه‌جویی در منابع انرژی و احیای بخش‌های آسیب دیده زمین توسط معادن هستند. اما نیاز ایران به استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان، دو‌چندان است. دلیل اول اعمال تحریم‌ها علیه کشورمان است. این تحریم‌ها هم از ورود ماشین‌آلات و تجهیزات جلوگیری می‌کنند و هم از ورود دانش و فناوری‌های روز. شرکت‌های دانش‌بنیان توان رفع هر دو مشکل را دارند. با حمایت از این شرکت‌ها و ایده‌ها می‌توان با حداقل هزینه به اهداف مدنظر دست یافت. دلیل دوم وجود ذخایر عظیم معدنی در کشور است. چرا باید معادن ارزشمند را با روش‌های سنتی و ناکارآ استخراج کرد؟ طبیعتا اگر از روش‌های کارآمد و پر بازده استفاده شود، از هدر رفت منابع جلوگیری می‌شود.
لزوم حمایت دولت از ایده‌های نو
بردیا علی‌محمدی، مدیر جذب و ارزیابی ایمینو در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به حمایت ایمینو از استارت‌آپ‌های معدنی اشاره کرد و گفت: تعداد استارت‌آپ‌های معدنی هم در ایران و هم در دنیا بسیار اندک است. تمام استارت‌آپ‌های شناسایی شده معدنی در جهان کمتر از هزار استارت‌آپ است. این تعداد در ایران به مراتب کمتر است. اما در ایران اقدام جدی و موثری برای حمایت گسترده از این گروه‌ها صورت نگرفته است. اما زمانی که ایمیدرو به عنوان متولی این امر اقدام به تاسیس ایمینو کرد سعی بر حمایت همه‌جانبه مادی و معنوی از استارت‌آپ‌ها در جهت پیشرفت و به ثمر نشستن برنامه‌های آنها و توسعه معادن در بخش فناوری‌های نوین داشته است. با این‌حال حمایت جدی و سرمایه‌گذاری بزرگی در حوزه استارت‌آپ‌های معدنی صورت نگرفته است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا در ایران پتانسیل ظهور و رشد ایده‌های معدنی وجود دارد یا نه، گفت: طبیعتا پتانسیل ایران بسیار زیاد است. ما در کشوری معدن‌خیز زندگی می‌کنیم که از ثروتمندترین کشور‌ها از نظر وجود معدن و ذخایر عظیم معدنی است. وجود تعداد زیادی از عناصر در ایران و از طرف دیگر ذخایر عظیم مواد معدنی از قبیل سنگ‌آهن، مس، سرب و روی و... باعث شده تمرکز بخش عمومی و خصوصی بر این حوزه افزایش پیدا کند. این در حالی است که بسیاری از ذخایر هنوز کشف نشده است. در صورت ورود فناوری‌های جدید معدنی و زمین‌شناسی و کشف و استخراج ذخایر مغفول مانده، می‌توان در بازارهای جهانی خودنمایی کرد و به تبع آن به توان اقتصادی کشور افزود. از طرف دیگر از نظر فنی نیز حرف‌های زیادی برای گفتن داریم.
سال گذشته ۱۱ استارت‌آپ در مجموعه ایمینو مستقر شدند که یکی از آنها به صورت تخصصی در فرآوری مس کار می‌کرد. فناوری مورد مطالعه این گروه بیولیچینگ مس بود که از روش‌های پربازده در صنعت مس محسوب می‌شود. این گروه سال گذشته در رویداد کنز که زیرمجموعه بنیاد علمی و فناوری مصطفی(ص) است شرکت کرد و علاوه بر برگزیده‌شدن، توانست حتی جایزه نقدی دریافت کند. این نشان از دانش فنی بالای تیم‌های استارت‌آپی ایرانی دارد. با حمایت روزافزون از ایده‌های نو قطعا نتیجه دلخواه حاصل خواهد شد.
تعامل شعارگونه؟
وی از افزایش حمایت دولتی گفت و افزود: تعامل دولت با شتاب‌دهنده‌های خصوصی و استارت‌آپ‌ها بیشتر شعارگونه بوده است. معمولا پس از وعده دادن دیگر به مرحله عمل و اقدام نمی‌رسد که یقینا این امر موجب بی‌رمق شدن و کاهش انگیزه تیم‌های استارت‌آپی خواهد شد. البته به دلیل نام‌گذاری سال ۱۴۰۱ به نام «تولید، دانش‌بنیان و کارآفرین» حمایت‌ها افزایش یافته و دولت به نیازهای استارت‌آپ‌ها رسیدگی می‌کند و تا حد توان مشکلات و موانع را برطرف می‌کند.
علی‌محمدی ادامه داد: علاوه بر پروژه بیولیچینگ که در مجموعه ایمینو در حال فعالیت است، گروه‌های دیگری وجود دارند که آینده بسیار روشنی برای آنها متصور هستیم. استارت‌آپی در حال حاضر مورد حمایت ایمینو قرار گرفته است که در زمینه نقشه‌برداری با استفاده از فناوری اینترنت اشیا (IOT)، یادگیری ماشین (ML) و کلان داده‌ها (Big data) فعالیت می‌کنند که بهره‌وری حداکثری در حوزه اکتشافات را به دنبال خواهد داشت. مدیر جذب و ارزیابی ایمینو به استقبال کشورهای دیگر از استارت‌آپ‌های ایرانی اشاره کرد و گفت: خوشبختانه بازاریابی خوبی انجام گرفته است تا کشور‌ها و موسسات دیگر نیز با ایده‌های گروه‌های ایرانی آشنا شده و در صورت نیاز اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. طی روزهای اخیر نمایندگان لهستانی به ایران آمده بودند که در نتیجه نشست، تفاهم‌نامه‌ای بین ایمینو و این موسسه امضا شد که هم سرمایه‌گذاران و هم ایده‌های دو کشور در تبادل باشند تا شاهد توسعه معدنی کشور‌ها باشیم. امیدواریم این روند ادامه‌دار باشد و تعامل با سایر کشور‌ها نیز به بهترین شکل ممکن صورت گیرد.
