شش تهدید مهم قیر صادراتی ایران

مائده مزینانی /کارشناس بازرگانی بین‌الملل بازار‌های صادراتی از متغیر‌های متفاوتی در اقتصاد جهانی تاثیر می‌پذیرند. بدیهی است که عدم عارضه‌یابی به موقع و اتکا به یک استراتژی ثابت فروش و فرمول واحد قیمت‌گذاری خوراک برای واحد‌های قیرسازی ایران نتایج فعلی را در بر داشته است.

براساس آمار صادرات گمرک در فروردین ماه، صادرات قیر نسبت به سال قبل حدود ۳۰ درصد کاهش نشان می‌دهد و به ۲۷۲ هزار تن رسیده و انتظار کاهش بیشتری نیز در گزارش اردیبهشت وجود دارد. به‌رغم اختلاف بیش از ۲۰۰ دلاری قیمت قیر ایران با شرق آسیا، دلیل عدم استقبال خریداران شرق آسیا از قیر ایران به شرح زیر است:

اعمال فشار تحریمی: به‌طوری‌که خریداران، ریسک حمل فله و کشتی‌های بزرگ را نمی‌پذیرند و یافتن کشتی مناسب اقیانوس‌پیما با شرایط تحریم امکان‌پذیر نبوده است.

رشد کرایه حمل دریایی فله و بشکه: در برخی موارد با رشد قیمت کرایه حمل دریایی بیش از ۵٠ دلار نسبت به ماه‌های قبلی مواجهیم.

گلوگاه حمل کانتینری: طولانی بودن زمان حمل کانتینری به‌طوری‌که در شرایط نوسانات شدید قیمتی، خریدار تمایل به حمل و تحویل فوری بار دارد اما در شرایط کنونی، حمل بار بشکه تا مقاصد شرق آسیا حداقل ۳۰ تا ۴۰ روز به طول می‌انجامد.

قیمت قیر ایران نسبت به دوره مشابه سال قبل ۷۰ دلار رشد نشان می‌دهد و با توجه به کاهش بودجه‌های عمرانی در بازار‌های هدف ایران و تاخیر دولت‌ها در پرداخت پول به پیمانکاران جاده‌ای تقاضای قیر در بازار‌های هدف با افت حدود ۲۵ درصدی مواجه شده ‌است. بهای قیر رکورد‌های ۸ ساله خود را شکسته و تعدیل قیمت قیر در پروژه‌های جاده‌ا‌ی امری زمان‌بر است که تا‌کنون محقق نشده و زیان پیمانکاران حوزه راه و‌ امید به کاهش بیشتر قیمت‌ها در آینده واردکنندگان را به خرید قیر برای نیاز‌های فوری خود محدود کرده است.

در شرایط تورم و رکود اقتصادی، اولویت دولت‌ها به تامین نیاز انرژی و مواد‌غذایی محدود شده و اجرای پروژه‌های راهسازی با تاخیر مواجه است‌. با شرایط فعلی به‌رغم اختلاف قیمت بالای قیر ایران با سایر تامین‌کنندگان جهانی که آربیتراژ قیر ایرانی را روی کاغذ و از نظر تئوریک، اقتصادی نشان می‌دهد، صنعت قیر ایران در جذب مشتریان جدید و حتی حفظ بازار‌های قبلی خود با حضور رقبای تازه‌وارد نظیر قیر عراقی ناکام است. از این رو پیشنهاد می‌شود، بنا به دلایل فوق و پرهیز از اتلاف وقت و منابع، خبرگان صنعت قیر هرچه سریع‌تر درصدد شفاف‌سازی مشکلات، چالش‌ها و موانع برآمده، سیاستگذاران حوزه صنعت و صادرات را از وضع موجود با روش‌های مختلف و استفاده از نظرات راهبردی آگاه ساخته و راهکار خروج و برون‌رفت از وضع موجود را بر اساس صرفه و صلاح اقتصادی کشور ارائه کنند، در غیر این‌صورت بازار‌های کنونی موجود نیز در معرض خطر جدی قرار خواهد داشت.