به همت یک سامانه آنلاین انجام می‌گیرد
ضایعات فلزی در مسیر بورس
این بازار به‌دلیل خصوصیاتی مانند نبود یک مرکز یا سامانه مشخص برای سازما‌ن‌دهی آن، اداره سنتی طی سال‌های گذشته و همچنین نبود هیچ‌گونه آمار رسمی از گردش مالی این بازار، معمولا به‌صورت انحصاری و مافیایی اداره می‌شده است؛ از همین رو همواره موضوع قیمت‌گذاری در این بازار، یکی از معضلاتی بوده که گردانندگان خرد با آن دست به گریبان بوده‌اند. با تمام این ویژگی‌های بازار ضایعات، پیوند این بازار سنتی در یک بستر تجارت الکترونیک می‌تواند حائز اهمیت و در خور توجه باشد؛ کاری که سامانه «ایران‌ضایعات» طی چند سال گذشته انجام داده است. مدیر وب‌سایت «ایران ضایعات» در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» درباره مشکلات بازار ضایعات ایران و چگونگی ایده شکل‌گیری سامانه تجارتی ایران ضایعات اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که حوزه بازیافت همواره با آن مواجه بوده، نبود سامانه جامع و متمرکز در این صنعت است. مشکل دیگر صنعت بازیافت، نابسامانی قیمت مواد بازیافتی است، درحالی‌که بسیاری از صنایع از مواد بازیافتی استفاده می‌کنند، ولی همواره با قیمت‌های نامتوازن و ناهمگن روبه‌رو بوده‌اند. موضوع دیگر این بازار، وجود بنگاه‌های کوچک با فعالیت‌های خرد هستند، این بنگاه‌ها چندان قابلیت رقابت با دانه‌‌درشت‌های بازار یا به اصطلاح مافیای این حوزه را ندارند.
محمد آشناگر با اشاره به این موضوع که با وجود تمام این مشکلات بازار ضایعات، تیم ما تصمیم گرفت سامانه‌ای راه‌اندازی کند که این بازار سنتی را به سمت و سوی یک بازار تجارت الکترونیک بکشاند، گفت: با توجه به دانشی که پشت ایران ضایعات وجود داشت و اجماع بازار در بین فعالان، این سایت را راه‌اندازی کردیم. تیم تحقیقاتی شرکت، کار خود را با نگاه متفاوتی به بازار ضایعات شروع کرد و با هدف خارج کردن این بازار از حالت شبه‌انحصاری و سنتی به سمت یک بازار پویا و رقابتی گام برداشت، تا افراد چه در سطح خرد و چه در سطح کلان در این بازار بتوانند حضور و رقابت داشته باشند. آشناگر در ادامه خاطرنشان کرد: کاربران در سامانه ایران‌ضایعات، می‌توانند از قیمت‌ها، اخبار، تحلیل بازار و مقاله‌های تخصصی در زمینه ضایعات بهره لازم را بگیرند. وی همچنین افزود: طی دو سال گذشته ساختار سایت به کلی متفاوت شده است. برای اینکه ایمنی فضای معاملات در سایت را افزایش بدهیم، بحث احراز هویت و شرایط اعتباری کاربر را راه‌اندازی کرده‌ایم که از این طریق اعتبارسنجی لازم را انجام دهیم.
اعتبارسنجی کاربران، برای ایجاد فضای امن در وب‌سایت
محمد آشناگر با اشاره به این موضوع که اعتبارسنجی کاربران از اهمیت بالایی برخوردار است، عنوان کرد: عموما افرادی که از سامانه استفاده می‌کنند با توجه به شرایط و ماهیت بازار ضایعات که معمولا نابسامان است، امکان دارد که برای خرید و فروش قطعی به این فضا اطمینان نداشته باشند، از این‌رو ما اعتبارسنجی را به سامانه خود اضافه کردیم تا همه با خاطری آسوده اقدام به خرید و فروش کنند. مدیر وب‌سایت ایران ضایعات ادامه داد: روش احراز هویت در سامانه ایران ضایعات در چهار سطح انجام می‌گیرد؛ یک سطح احراز هویت شخصی است، مانند سجام مشخصات فردی افراد از آنها دریافت و در سامانه ثبت می‌شود. سطح بعدی، بررسی هویت شغلی است، سطح سوم، بررسی مشخصات مالی و اعتباری فرد است که آیا شرکت آنها مشاوره‌ای به‌شمار می‌رود و ... که در این سطح اعتبار مالی آنها سنجیده می‌شود. در سطح چهارم احراز هویت امکانات آنها است، به این معنا که افراد یا شرکت چه سطحی از امکانات را دارند. دو سطح نخست در حقیقت وجهه کاری و مالی کاربران را مشخص می‌کند و از این طریق کاربران اعتباربندی و گریدبندی می‌شوند. در کل این اعتبارسنجی فضای امنی را برای وب‌سایت ایجاد می‌کند تا از این طریق بتوانیم سطح وب‌سایت را ارتقا ببخشیم تا مشتریان با خیالی آسوده در سایت حضور داشته باشند و کار خود را انجام دهند.
معضلات بازار ضایعات
مدیر وب‌سایت ایران ضایعات در پاسخ به این پرسش که یکی از معضلات ضایعات در زمینه قیمت‌گذاری است، در این راستا ایران ضایعات تا چه اندازه می‌تواند در زمینه قیمت‌گذاری به عنوان مرجع قرار گیرد، گفت: ما بستر گسترده اطلاعاتی برای ضایعات ایجاد کرده‌ایم تا بازار شفاف مالی در اختیار کاربران قرار بگیرد. برخی افراد یا شرکت‌ها در زمینه مسائل پژوهشی از سایت ما بهره می‌گیرند یا برخی کارخانه‌ها قصد دارند از میزان ضایعات بازار اطلاع داشته باشند، تمام این اطلاعات می‌تواند در اختیار کاربران قرار گیرد. تمام کاربران می‌توانند قیمت‌ها را از سایت استخراج کنند و در این راستا نیز برخی نهادها مانند شهرداری‌ها از سایت ما برای اطلاع از قیمت پایه استعلام قیمت می‌کنند. وی در ادامه با تقسیم‌بندی ضایعات عنوان کرد: به صورت کلی ضایعات به سه دسته فلزی، غیرفلزی و الکترونیکی تقسیم‌بندی می‌شوند که هر یک از این تقسیم‌بندی‌ها زیرمجموعه‌های خود را دارند.
مدیر وب‌سایت ایران ضایعات در ادامه با اشاره به مشکلاتی که در زمینه ضایعات وجود دارد، عنوان کرد: یکی از مشکلات در زمینه ضایعات، اختلاف‌نظر در درجه‌بندی در ضایعات است. سطح فرآوری ضایعات در شهرهای مختلف با همدیگر فرق می‌کند. همچنین سطح بازیافت کارخانه‌های مختلف نیز با یکدیگر متفاوت است، برای نمونه اگر مواد ضایعاتی یکسان به دو واحد بازیافت بدهید، امکان دارد که دو محصول بازیافتی متفاوت بدهند. اگر سطح دانش واحدهای بازیافت ارتقا پیدا کند، مواد بازیافتی بهتری می‌توانند تولید کنند. آشناگر در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات ضایعات در کشور موضوع میانگین عمر آنهاست. برای نمونه عمر خودرو در ایران بسیار بالاست و خودروهای فرسوده پس از کار کردن بسیار از رده خارج می‌شوند، در حالی که در کشورهای پیشرفته این سن بسیار پایین‌تر است. وی در ادامه توضیح داد: سرعت چرخه بازیافت در ایران بسیار کند پیش می‌رود و این چرخه کند روی کیفیت نیز تاثیرگذار است، چراکه ضایعات پس از بیشترین میزان مصرف از رده خارج می‌شوند.
قیمت‌گذاری ضایعات
مدیر وب‌سایت ایران ضایعات همچنین با اشاره به قیمت‌گذاری در زمینه ضایعات عنوان کرد: موضوع دیگر در زمینه ضایعات، قیمت‌گذاری است، به گونه‌ای که قیمت‌گذاری ضایعات یک چالش به‌شمار می‌رود، از این‌رو در سال ۱۳۹۷ در ایران ضایعات مرجع قیمت‌گذاری را راه‌اندازی کردیم که هم‌اکنون این مرجع نزد نهادهای رسمی مانند شهرداری‌ها و دادگستری‌ها شناخته‌شده است.
ورود به بورس ضایعات
آشناگر در ادامه با اشاره به این موضوع که ایران ضایعات قصد دارد، حوزه بورس ضایعات را راه‌اندازی کند، عنوان کرد: بورس ضایعات همانند بورس کالا، در حقیقت محلی برای عرضه و خرید و فروش ضایعات خواهد بود. برنامه داریم که در حوزه بازیافت پیشقراول باشیم تا درا‌ین راستا بتوانیم مشکل ضایعات را در کشور حل کنیم. وی گفت: ضایعات یک کالای استراتژیک و ضروری است که باید به چرخه بازیافت برگردد. اگر بخواهیم این کار به‌صورت روشمند انجام گیرد، باید برای آن بورس ضایعات راه‌اندازی کرد. مانند بورس کالا که انبار دارد، می‌توان برای آن انبار در نظر گرفت تا مشتریان با وجود کالا، تقاضای خود را به ثبت برسانند. البته در زمینه ضایعات این بورس می‌تواند با مشکلاتی همچون حمل و نقل روبه‌رو باشد، از آنجا که ضایعات یک کالای استاندارد نیست، جمع‌آوری و رساندن آن به انبار می‌تواند با مشکلات و هزینه‌هایی همراه باشد. از این‌رو می‌طلبد که برای ایجاد چنین فضایی، پیش از آن بسترسازی کرد. هدف ما این است که این استانداردسازی‌ها را انجام بدهیم، تحقیقات خود را کامل کنیم تا در زمان عملیاتی شدن بتوانیم آن را پیاده‌سازی کنیم.
