افزایش چشمگیر سودخالص پتروشیمی‌خارک
شرکت پتروشیمی‌خارک به صورت شرکت سهامی‌خاص و وابسته به شرکت ملی صـنایع پتروشـیمی‌در سال 1346 تاسیس و در شهریور ماه 1375 به شرکت سهامی‌عام تبدیل و در دی ماه 1377 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده است. مرکز اصلی این شرکت در تهران و واحـد تولیـد آن در جزیره خارک واقع است. موضوع فعالیت این شرکت احداث، راه‌اندازی و بهره‌برداری کارخانه‌های صنعتی برای تولید، بازاریابی، فروش و صدور انواع مختلف محصولات پتروشیمی‌ماننـد گـوگرد، بوتـان، پروپـان، پنتـان و مـواد نفتـی سنگین تر، متانول و هر نوع مواد حلقوی نفتی یا خطی و هر نوع مـاده شـیمیایی مشـابه است. از اهم اقدامات این شرکت می‌توان به بهره‌برداری کارخانـه ( تولیدات گوگرد، پروپان، بوتان، پنتان) با ظرفیت اسمی430هزارتن ازابتدای آبان سـال 1348، عملیـات اجرایی طرح متانول اول خارک از سال 1373 توسط شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی به عنوان مجری طـرح و بهـر ه بـرداری با ظرفیت اسمی660 هزارتن محصـول در سـال در دوشـیفت کـاری در سال 1378 اشاره کرد. از فرصت‌های پیش روی این شرکت می‌توان به دسترسی به خوراک فراوان، نیروی متخصص و توانمند و دسترسی به آب‌های آزاد بین‌المللی ( که موجب سهولت صادرات و کاهش هزینه‌های حمل و نقل می‌شود) اشاره کرد. فعالیت این شرکت همچنین توسط تهدید‌هایی از جمله محدودیت‌های ایجاد شده ناشی از تحریم، عدم چشم انداز روشن از نرخ گاز خوراک، عدم رشد صنایع پایین‌دستی محصولات تولیدی در کشور و وابستگی قیمت محصولات به عوامل خارجی مانند قیمت نفت تحت‌تاثیر قرار گرفته است.
سرمایه پتروشیمی‌خارک در بدو تاسیس به میزان 900 میلیون ریال بوده که طی چند مرحله افزایش از محل آورده‌های نقدی، مطالبات حال شده و سود انباشته به 6 هزار میلیارد رسیده است. طبق اطلاعات منتشر شده در سایت بورس اوراق بهادار تهران، شرکت گروه پتروشیمی تابان فردا با 05/ 39درصد، سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین با 57/ 18درصد، صندوق بازنشستگی کشوری با 55/ 12درصد و موسسه صندوق بازنشستگی، وظیفه، ازکارافتادگی وپ با 41/ 10درصد از عمده ترین سهامداران این شرکت هستند. نکته قابل توجه در مورد سهامداران پتروشیمی‌خارک این است که یکی دیگر از سهامداران این شرکت، پتروشیمی فناوران است که صاحب 32/ 4درصد سهام پتروشیمی‌خارک است و خود از شرکت‌های تابعه سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین است، در نتیجه باید بیان کرد که سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین به طور مستقیم و غیر مستقیم 89/ 22درصد از سهام پتروشیمی‌خارک را دارد. همچنین سرمایه گذاری صبا از دیگر سهامداران این شرکت است که 6/ 3درصد از سهام پتروشیمی‌خارک را دارد و خود یکی از هلدینگ‌های صندوق بازنشستگی کشوری است، در نتیجه در مورد صندوق بازنشستگی کشوری نیز باید بیان کرد که این شرکت به طور مستقیم و غیر مستقیم مالک 15/ 16درصد از سهام پتروشیمی‌خارک است.
48 درصد افزایش سود عملیاتی پتروشیمی‌خارک
طبق صورت‌های مالی منتشر شده در سایت کدال، درآمدهای عملیاتی شرکت خارک در شش ماه نخست امسال برابر 41 هزار و 979 میلیارد ریال بوده که این میزان نسبت به دوره مشابه سال گذشته ( 13 هزار و 886 میلیارد ریال) 202 درصد افزایش داشته است. این میزان درآمد تنها از فروش صادراتی به دست آمده است و این شرکت فروش داخلی نداشته است. در جدول زیر به مقایسه میزان تعداد فروش و نرخ فروش شش ماه نخست امسال پتروشیمی‌خارک نسبت به دوره مشابه سال گذشته می‌پردازیم. لازم به ذکر است که اطلاعات موجود در این جدول از اطلاعیه منتشر شده شرکت در تاریخ 30/ 08/ 1400 با عنوان دلایل افزایش سود عملیاتی و صورت‌های مالی میان دوره ای منتهی به 31 شهریور 1400 نسبت به دوره مشابه سال قبل و همچنین صورت‌های مالی و اطلاعات منتشر شده در سایت کدال استخراج شده است.
با توجه به اعداد موجود در جدول مشخص می‌شود که میزان افزایش مقداری فروش پتروشیمی‌خارک در شش ماه نخست سال جاری نسبت به مدت شش ماه سال 1399 در مجموع 5/ 23درصد بوده است. این در حالی‌است که میزان افزایش درآمدهای عملیاتی این شرکت نسبت به مدت مشابه سال قبل 202درصد بوده است که با توجه به افزایش نرخ فروش میانگین می‌توان این افزایش 202درصدی را تاحدودی توجیه کرد. همچنین شرکت در اطلاعیه مذکور تاریخ 30/ 08/ 1400 را عنوان کرده است که یکی دیگر از دلایل این میزان افزایش 202 درصدی، نرخ تبدیل ارز نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است، به طوری که متوسط نرخ تبدیل دلار به ریال در محاسبات فروش صادراتی شش ماه نخست سال 1399 حدود 170 هزار ریال بوده است، و این در حالی است که در دوره شش ماه نخست سال 1400 این نرخ حدود 220 هزار ریال بوده است که این موضوع خود افزایش 4/ 29درصدی نرخ تبدیل ارز را نشان می‌دهد.
در مورد بهای تمام شده درآمدهای عملیاتی این شرکت باید بیان کرد که میزان این عنوان برای پتروشیمی خارک در شش ماه نخست سال جاری برابر 18هزار و 939 میلیارد ریال بوده است که این میزان نسبت به دوره مشابه سال قبل ( 5 هزار و 176 میلیارد ریال ) با افزایش 266درصدی روبه‌رو شده است و با توجه به صورت‌های مالی منتشر شده این شرکت می‌توان بیان کرد که میزان بهاى تمام شده درآمدهای عملیاتی شش ماه نخست امسال این شرکت از میزان این عنوان در کل سال مالی 1399 بیشتر بوده است. عمده‌ترین سهم از بهای تمام شده عملیات پتروشیمی خارک در شش ماه نخست سال‌جاری مربوط به مواد مستقیم مصرفی بوده است (13 هزار و 782 میلیارد ریال) که این میزان در شش ماه نخست سال جاری بیشتراز کل هزینه مواد مستقیم مصرفی سال مالی 1399 (13 هزار و 672 میلیارد ریال ) بوده است.
در مورد فعالیت 6 ماه نخست امسال این شرکت باید بیان کرد این فعالیت با هزینه‌های فروش، ادارى و عمومى 5 هزار و 93 میلیاردی همراه بوده که هزینه حمل و نقل و انتقال (4 هزار و 343 میلیارد ریال) بیشترین سهم را از این عنوان به خود اختصاص داده است. همچنین این شرکت توانسته است از محل سود تسعیر ارز به میزان 2هزار و 70 میلیارد ریال درآمد کسب کند. در نهایت و با توجه به موارد ذکر شده در بالا، سود عملیاتی پتروشیمی خارک در دوره 6 ماهه منتهی به شهریور ماه 1400 برابر با 20 هزار و 17 میلیارد ریال بوده است که این میزان نسبت به دوره مشابه سال 1399 با افزایش 48درصدی روبه‌رو بوده است.
کاهش دوره وصول مطالبات پتروشیمی خارک
در جدول زیر برخی از نسبت‌های مالی پتروشیمی‌خارک آورده شده است. لازم به ذکر است اطلاعات جدول از صورت‌های مالی منتشر شده و سایت‌های داده‌پرداز مرتبط با بازار سهام استخراج شده است. طبق این اعداد، نسبت سود خالص به فروش و درصد حاشیه سود عملیاتی این شرکت از سال 98 تا کنون در حال کاهش بوده است و این موضوع نشان دهنده کاهش سوددهی فعالیت‌های این شرکت است. در مورد نسبت آنی این شرکت، باید بیان کرد این عنوان نسبت به سال مالی 99 کاهش داشته است، اما به طور کلی این نسبت برای پتروشیمی‌خارک در وضعیت مطلوبی قرار دارد. در نهایت باید اشاره کرد که این شرکت توانسته است در بازه 6 ماهه اول سال جاری دوره وصول مطالبات خود را به خوبی کاهش دهد و از 181 روز در سال 99 به 117 روز برساند. باید توجه داشت که کاهش دوره وصول مطالبات می‌تواند به کاهش ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری شرکت منجر شود.
