پیشنهاد اجرایی به کارکرد بیمههای زندگی در نقش مکمل بازنشستگی
ویژگی بارز طرح «صندوق پسانداز بازنشستگی - استاندارد شده» این است که طرح نامه و مبانی محاسبات توسط بیمه مرکزی تدوین و تصویب میشود و بیمه مرکزی اجرای این طرح را به شرکتهای بیمه دارای صلاحیت واگذار میکند. شرکتهای بیمه مجری حق دخل و تصرف در پارامترهای طرح را ندارند و چون دولت از این طرح حمایت میکند برای تشکیل این اندوختهها از مشوقهایی مانند معافیت مالیاتی یا سوبسیدهای دولتی و نیز نرخ حداقل از سود تضمینی استفاده میکنند. هر فرد از جامعه دارای «حساب اندوخته» خواهد بود که بهطور سالانه سود حاصل از سرمایهگذاریها و نیز هرگونه حمایتهای احتمالی دولتی برای مشاغل و اصناف و تولیدکنندهها و کشاورزان، ناوگان حملونقل کشور (با هدف نوسازی) نیز میتواند در این حساب متمرکز شود ضمن ایجاد شفافیت در بهرهمندی افراد از حمایتهای دولتی و تا زمانیکه از این حساب برداشت انجام نشده باشد معافیتها و سایر مشوقها برقرار خواهند بود. منابع این طرح در «صندوق سرمایهگذاری ذخایر ریاضی» متمرکز میشود، این صندوق بهصورت شخصیت حقوقی مستقل و با سازوکارهای تعریف شده در بورس اوراق بهادار فعالیت خواهد داشت. یقینا این طرح موجب شکلگیری ساختارهایی خواهد بود که به مراتب چابکتر و کمهزینهتر از مدیریت صندوقهای بازنشستگی فعلی است که در عین حال که نسبت به اندوخته افراد جامعه با شفافیت عمل میکند، با انتخاب داوطلبانه و آزادی عمل، آحاد جامعه از زنان خانهدار، کارگران، روستاییان گرفته تا افراد برخوردار، از دهکهای بالای جامعه هر کدام به میزان آورده نقدی خود در این صندوقها سهیم خواهند بود. منابع عظیمی در این صندوقها متمرکز میشود که یقینا از حجم فعلی ذخایر ریاضی در صنعت بیمه بیشتر خواهد بود. میتوان از محل این «حساب اندوخته» نسبت به تامین و پرداخت سرمایه در صورت ابتلا به ۳۱ مورد بیماری خاص یا نقص عضو و ازکارافتادگی اقدام کرد و از دیگر ویژگیهای ایجاد این حساب اندوخته، برقراری حساب اعتباری افراد از محل این اندوختهها است، به پشتوانه این داراییها خدمات لیزینگ و فروشهای اعتباری رونق بیشتری خواهد داشت.
با توجه به اینکه «ابزارهای بیمهای» بلندمدت طراحی میشوند(حدودا ۳۰ سال برای تشکیل حساب اندوخته و حدودا ۳۰ سال دوران پرداخت مستمری از محل این اندوختهها) بنابراین برای ثبات در اجرای این تعهدات بلندمدت میتوان لایحه قانونی در مجلس شورای اسلامی مطرح کرد تا ملاحظات ذیل برای اجرای فراگیر و عامالمنفعه آن در بالاترین سطح از مراجع قانونگذاری تصویب شود:
نکته اول، کارفرمایان مختار باشند که برای کارکنان خود به اختیار بهجای بیمههای اجباری از این طرح نیز خریداری کنند.
نکته دوم، حداقلی از سود علیالحساب برای بازده سرمایهگذاریها از محل این اندوختهها باید تضمین شود (روش متداول در بیمههای عمر اندوختهدار)
نکته سوم، منابع ورودی به این طرحها باید از مشوقها و صرفههای مالیاتی برخوردار باشند(گاهی مشاهده میشود که افراد در کهنسالی به فروش املاک و مستغلات یا خودروی خود و واریز منابع آن به این حسابها اقدام میکنند تا ضمن استفاده از صرفه مالیاتی بازده خدمات و کیفیت معیشت خود را ارتقا بخشند).
نکته چهارم، هر گونه برداشت از این صندوق پسانداز نسبت به سود اکتسابی باید موجب عودت مشوقها و اعمال مالیات شود.
نکته پنجم، شرکتهای بیمه به عنوان مجری بدون حق دخل و تصرف در مفاد این طرح صرفا با دریافت حقالزحمه ارائهکننده خدمت خواهند بود.
نکته ششم، خدمات شرکتهای بیمه شامل صدور این ابزارها، گزارش شفاف و برخط از اندوخته و واریزیها، اعمال تغییرات در قرارداد و پرداخت مقرریها طبق قانون خواهد بود.
نکته هفتم، صلاحیت فنی و زیرساختی شرکتهای بیمه برای ارائه این محصول باید به تایید بیمه مرکزی رسیده باشد.
نکته هشتم، وراث دارنده حساب اندوخته در مانده این حساب در زمان فوت، ذینفع خواهند بود تا آسیبهای اجتماعی به حداقل تقلیل یابد.
نکته نهم، منابع این طرح بهعنوان صندوق مستقل قابل وصول از همه بانکهای کشور تعریف و مدیریت میشود.