«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
تهدیدهای جدی در صنعت تجهیزات پزشکی
فعالان این صنعت می‌گویند، دولت قبلی در تخصیص ارز مورد نیاز همکاری مناسبی با آنان نداشت و حتی در بازپرداخت مابه‌ازای خرید تجهیزات مورد نیاز نیز همکاری نکرد که این مساله بدهی‌های عظیمی را روی دست بیمارستان‌های دولتی و مراکز درمانی گذاشته و نقدینگی این شرکت‌ها را به‌شدت کاهش داده است.
این موضوعات علاوه بر شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات، در مورد واردکنندگان نیز مصداق دارد و این مساله در دولت جدید، چالش مهم پیش‌روی وزارت بهداشت است. در حال حاضر، وزارت بهداشت با بدهی‌های قابل توجه دولت قبل مواجه است که برگزاری جلساتی برای رسیدگی به این موارد آغاز شده است و پیش‌بینی می‌شود برنامه‌هایی برای بازپرداخت این بدهی‌ها، هم در بخش تجهیزات و هم در زمینه دارو ارائه شود.
ضعف نقدینگی مانع تولید
فعالان حوزه تولید و واردات تجهیزات پزشکی در مورد مسائل یادشده می‌گویند دولت قبل که بیش از ۴هزار میلیارد تومان در بخش دارو و تجهیزات به شرکت‌های تولیدی و واردکنندگان بدهکار است، نتوانست راهکار مشخصی برای بازپرداخت این بدهی پیدا کند و بار این بدهی را به دولت جدید منتقل کرده است. این در حالی است که بازپرداخت این بدهی‌ها به‌آسانی امکان‌پذیر نیست.
به گفته فعالان صنعت تجهیزات پزشکی، ضعف شدید نقدینگی در این صنعت باعث شده است تا ظرفیت‌های تولید به‌شدت کاهش یابد که این امر در تامین به‌موقع نیاز بازار در آینده نزدیک اثرات منفی بر جا خواهد گذاشت و ضرورت تصمیم‌گیری دولت به‌منظور بازپرداخت بخشی از بدهی‌های این تولیدکنندگان را گوشزد می‌کند.
در این بین، درست است که شرکت‌های دارویی مهمی در بازار سرمایه کشور مشغول فعالیت هستند و بخشی از نیاز خود به سرمایه را از این محل تامین می‌کنند، اما شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی کمتر به این منبع متکی هستند و منابع خود را از محل فعالیت‌های عملیاتی و فروش کسب می‌کنند؛ هرچند مشکلات موجود باعث شده است تا شرکت‌های دارویی نیز با زیان روبه‌رو شوند و این مساله روی سهام آنان در بازار اثر منفی بر جا گذاشته است.
مطالبات متراکم در صنعت تجهیزات
مهم‌ترین مشکلی که اکنون وجود دارد، حجم مطالبات متراکم در این صنعت است که چالش‌های جدی را برای تامین مواد اولیه و ماشین‌آلات و حتی واردات تجهیزات ایجاد کرده است. در صورتی که این مشکل در محاسبات دولت دیده نشود، کشور با چالش‌های جدی در آینده روبه‌رو خواهد شد. در این میان، رشد نرخ تورم در سال‌های اخیر باعث شده است تا هزینه‌های تولید با رشد روزافزون روبه‌رو شود. افزایش صعودی نرخ دستمزد و سایر هزینه‌های سربار تولید هم به منطقه ضرر وارد کرده است و آن‌طور که تولیدکنندگان می‌گویند، از آنجا که افزایش معقول قیمت تجهیزات به دلیل دستوری بودن قیمت‌ها عملا ممکن نیست، بنابراین سود تولیدکنندگان به‌شدت کاهش یافته و مسدود ماندن مطالبات عملا هر نوع قدرت مانور را برای فعالان این صنعت از بین برده است.
علاوه بر چالش‌های داخلی، موضوع تحریم نیز از سال ۹۷ تاکنون واردات و تامین به‌موقع نیازهای مربوط به تولید تجهیزات پزشکی را زیر سوال برده است و شرکت‌ها برای تامین به‌موقع نیازهای خود از خارج با چالش‌های جدی روبه‌رو هستند.
تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی همچنین از دولت می‌خواهند با حذف ارز ترجیحی برای واردات مواد اولیه و کالای نهایی در این حوزه، اولا زمینه فسادی را که در دولت قبل در حوزه تخصیص ارز وجود داشت، از بین ببرد و از سوی دیگر، شرایط را برای آزادسازی کامل قیمتی در این صنعت فراهم کند تا تولیدکنندگان بتوانند با تامین ارز آزاد، فعالیت خود را مدیریت کنند و کالا را با قیمت‌های رقابتی و واقعی به فروش برسانند.
چالش‌های سیاستگذاری
کارشناسان صنعت تجهیزات پزشکی می‌گویند، اشکال اساسی دیگر در حوزه تولید تجهیزات پزشکی این است که این تجهیزات حدود ۲۰سال زیر نظر معاونت درمان بوده و حدود هفت سال است که زیر نظر سازمان غذا و داروست. نخستین و مهم‌ترین مساله این است که در سازمان غذا و دارو، داروسازان حاکم هستند و برای تجهیزات پزشکی سیاستگذاری می‌کنند.
این مساله دو اشکال دارد: اول اینکه داروسازان در حوزه تجهیزات پزشکی تخصص ندارند؛ دوم اینکه مشکلات حوزه دارو به‌قدری زیاد و عمدتا لاینحل باقی مانده است که فرصتی برای تمرکز و توجه به مقوله تجهیزات پزشکی ندارند. از سوی دیگر سیاستگذاران سازمان غذا و دارو، خود داروساز هستند، تجهیزات پزشکی نیز در داروخانه‌‌ها به فروش می‌رسد و این امر تعارض منافع ایجاد می‌کند. اگر حوزه تجهیزات پزشکی را از نظارت معاونت غذا و دارو خارج کنیم، بخشی از تعارض منافع به خودی خود حل می‌شود. نکته دیگر این است که وزارت بهداشت خود خریدار تجهیزات پزشکی است و در عین حال کار قیمت‌گذاری و صدور مجوز تولید و واردات تجهیزات پزشکی نیز از وظایف این وزارتخانه است؛ این امر نیز نوعی تضاد منافع را به وجود می‌آورد.
بر اساس گفته‌های فعالان صنعت تجهیزات پزشکی، بازپرداخت بدهی‌های دولت به فعالان صنعت تجهیزات پزشکی، حذف ارز دولتی و آزادسازی قیمت، سه اقدام دولت هستند که باید فورا در دستور کار قرار بگیرند تا به این ترتیب دولت بتواند مشکلات این صنعت را برطرف کند و بار دیگر چرخ این صنعت را به حرکت درآورد.
