استفاده از فناوری هستهای در شرکت معدنی «کیجیاچام»
پیشبینی تغییرات آب و هوایی در آینده نشان میدهد که گرم شدن بیشتر کره زمین موجب بالا آمدن سطح دریا و افزایش در تعداد و شدت برخی از جریانات آب و هوایی میشود. کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد تغییرات اقلیمی توافق کرده که غلظت گازهای گلخانهای در اتمسفر را در سطحی که دیگر برای اتمسفر خطری نداشته باشد، تثبیت کنند .از این رو اروپا به شیوههای مختلفی سعی بر کاهش انتشار کربن دارد، به عنوان مثال میتوان به حمایت دولتهای اروپایی برای تحقیق و توسعه در این زمینه و سرمایهگذاری در فناوری هستهای و توسعه زیرساختهای مناسب اشاره کرد.
کاهش میزان انتشار گازهای گلخانهای برای کشورهایی که بیشتر به تولید انرژی از طریق سوختهای فسیلی متکی هستند، حادتر است. لهستان نمونهای از این کشورهاست. لهستان یکی از وابستهترین اقتصادهای زغال سنگ در اتحادیه اروپا است و سال گذشته تقریبا ۷۰درصد از انرژی خود را از سوخت فسیلی تامین کرده است. از این سو لهستان استفاده هر چه بیشتر از منابع انرژی پاک را در دستور کار خود قرار داده است.
آندره دودا، رئیس جمهور لهستان در نشست مجازی مقابله با تغییرات اقلیمی برگزار شده در کاخ سفید آمریکا با اشاره به استراتژی انرژی ۲۰۴۰ لهستان، اظهار کرد که لهستان در نظر دارد در دو دهه آینده یک سیستم انرژی بدون آلاینده ایجاد کند که به لطف آن، سهم زغال سنگ از ۷۰درصد فعلی به ۱۱درصد در سال ۲۰۴۰ کاهش مییابد.
از مصرفکنندگان عمده انرژی در لهستان میتوان به شرکت استخراج معادن «کیجیاچام» (کارخانه معدن و متالورژی مس) اشاره کرد، که بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مس و نقره در جهان محسوب میشود. این شرکت در تلاش است انرژی موردنیاز خود را از طریق فناوری هستهای تامین کند.
مدیر اجرایی شرکت کیجیاچام در مصاحبهای با فایننشال تایمز با اشاره به این موضوع که یافتن منابع ارزان تر انرژی برای مشاغل لهستانی یک «موضوع ملی» است بیان کرده این شرکت که دومین مصرف کننده بزرگ برق لهستان است، برای حصول اطمینان از خودکفایی در بحث تامین انرژی موردنیاز و ایمنسازی در برابر قیمتهای ناپایدار انرژی، برنامه همکاری با NuScale Power ایالات متحده در جهت توسعه چهار رآکتور هستهای کوچک «مدولار» دارد که هر یک از این رآکتورها قادر به تولید ۷۷ مگاوات برق خواهند بودکه درصورت نهایی شدن پروژه، از سال ۲۰۲۹ قابل بهرهبرداری خواهد بود. مدیر اجرایی شرکت کیجیاچام همچنین بیان کرد که پس از محقق شدن این برنامه، شرکت قصد افزایش تعداد رآکتور هستهای کوچک مدولار تا ۱۲ رآکتور را با ظرفیت تولید تقریبی یک گیگابایت دارد. البته کیجیاچام قصد ندارد که از یک تولیدکننده مس به یک شرکت تولیدکننده انرژی تبدیل شود و تمرکز اصلی این شرکت بر تولید مس خواهد بود و قصد نهاییاش از این اقدام خودکفایی در تامین انرژی است، اما این موضوع را در نظر دارد که اگر بیش از نیاز خود انرژی تولید کند، آن را به فروش برساند.
سرمایهگذاری کیجیاچام در توسعه ۴ رآکتور در گام اول و افزایش آن به ۱۲ رآکتور نشان میدهد این شرکت پتانسیل موجود در این فناوری را به خوبی درک کرده است.
طبیعت، سخاوتمندانه منابع بسیاری را به لهستان داده است و این کشور، ازنظر مواد معدنی، غنی است. لهستان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زغالسنگ، مس، روی، سرب، گوگرد، سنگ نمک و مصالح ساختمانی است. به این ترتیب، بعید است کیجیاچام آخرین پالایشگاه فلزی باشد که در پی استفاده از انرژی هستهای و رآکتور هستهای کوچک مدولار به منظور تامین انرژی خود باشد.
فناوری هستهای؛ راهحلی برای شرکتهای ایرانی
افزایش تقاضای جهانی برای مواد معدنی طیف گستردهای از فرصتهای توسعه را برای شرکتهای استخراج این ماده به وجود آورده که قطعا شرکتهای ایرانی از این امر مستثنی نیستند. باید به این نکته نیز دقت کرد که جایگزینی برای مواد معدنی مانند مس در جهان وجود ندارد و همین موضوع باعث ارزشمندی آن شده است. باید توجه داشت که تنها استخراج و کسب سود از این منابع نباید در دستور کار باشد وباید منافع مردم و محیط زیست را نیز در اولویت قرار داد. استفاده از منابع پاک انرژی میتواند میزان آلودگی ناشی از فرآیند استخراج و پالایش مس را به میزان چشمگیری کاهش دهد. از سوی دیگر استفاده از منابع انرژی ارزان میتواند با کاهش هزینههای عملیاتی، میزان سود شرکتها را افزایش دهد. همانطور که مدیر اجرایی شرکت کیجیاچام بیان میکند: « برای رقابت در سطح جهان، مشاغلی که مصرف انرژی بالایی دارند، باید به ارزانترین منبع انرژی ممکن دسترسی داشته باشند زیرا با افزایش قیمت انرژی، قدرت رقابتی این گونه شرکتها کاهش مییابد.»
بنابراین استفاده از فناوری هستهای میتواند یک گزینه مناسب برای شرکتهای با مصرف بالای انرژی به ویژه شرکتهای استخراج و پالایش مس و فولاد محسوب شود که علاوه بر کاهش انتشار کربن و تولید گازهای گلخانهای، باعث افزایش تابآوری و بازدهی بیشتر شرکتهای فعال در این حوزه باشد.