اثر جورچین سنگ‌آهنی بازار چین بر بنگاه‌های اقتصادی
تصمیمات چینی برای سنگ‌آهنی‌ها
تحلیلگر ارشد بازارهای بین‌المللی فولاد و سنگ‌آهن در خصوص رفتار بازار چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده سنگ‌آهن و عقب نشینی آنها از این بازار یادآور شد: تولید فولاد چین در ۶ ماه اول سال میلادی با وجود اعلام کنگره خلق چین در مارس ۲۰۲۱ مبنی بر کاهش تولید فولاد چین زیر رقم تولید فولاد ۲۰۲۰ بود ولی عملا چنین اتفاقی نیفتاد. چین در سال ۲۰۲۰ حدود یک‌میلیارد و ۶۰ میلیون تن فولاد به تولید رسانده است.
کیوان جعفری طهرانی، با اشاره به این مطلب که فولادسازان چینی در نیمه اول سال به این تعهد عمل نکرده و همچنان با سرعت به تولید فولاد پرداخته‌اند گفت: در ۶ ماه اول سال شاهد رشد تولید فولاد چین بودیم به طوری که در بعضی ماه‌ها حدود ۱۰درصد بالاتر از پارسال افزایش تولید رؤیت می‌شود.
تعادل در تولید سالانه
به گفته وی با این رویداد دولت چین تصمیم گرفت که مصوب کند برنامه تولید ۶ ماه دوم هر کدام از فولادسازان طوری تعیین شود که در آخر سال، حدود ۵ تا۱۰درصد کمتر از تولید پارسال ارقام تولید واقعی را ارائه دهند. وی افزود: البته این رقم حدودی است و مثلا اگر فولادسازی در سال گذشته نظیر شرکت بائو استیل که ۱۱۵میلیون تن فولاد تولید کرد امسال باید حدود ۱۰۰ تا ۱۰۵میلیون تولید کند. این به آن معنا است که در صورت ازدیاد تولید در نیمه نخست سال باید تولید ۶ ماه دوم به نسبت بیشتری کاهش یابد تا تعادل کاهش تولید سالانه حفظ شود.
وی بر این باور است تصویب این قانون برای کنترل قیمت در بازار فولاد، کنترل بازار عرضه و تقاضا و نیز کنترل آلودگی هوای چین صورت گرفته است.
جعفری طهرانی در این میان به یکی از دلایل اصلی سقوط قیمت سنگ‌آهن اشاره کرد و گفت: بحث المپیک زمستانی که قرار است در نزدیکی پکن در ماه فوریه برگزار شود و همچنین برگزاری پارالمپیک در مارس یعنی ابتدای سال میلادی بعدی، سبب شدند تا چین همان سیاستی را که در المپیک تابستانی 2012 با نام «بلو المپیک» اعمال کرد،اجرا کند.
وی ادامه داد: در آن زمان تصویب کرد که ۶ ماه قبل از المپیک تولید در صنعت آلوده فولاد را کاهش دهند تا در پی آن به آسمان آبی برسند.
طهرانی گفت: براساس این بخشنامه المپیک زمستانی تعریف شد و به نظر بنده روند حفظ کاهش قیمت سنگ‌آهن حداقل تا پایان ۱۴۰۰ که پایان پارالمپیک است، همچنان ادامه خواهد داشت.
تصمیم چینی‌ها برای 2022
وی بر این باور است که باید در انتظار تصمیمات نشست سالانه کنگره خلق چین در مارس سال آینده یعنی ۲۰۲۲ در نیمه دوم اسفند ۱۴۰۰ بود تا در نهایت مشاهده کرد چه تصمیمی در آن نشست برای ادامه سال ۲۰۲۲ گرفته خواهد شد.
این کارشناس و تحلیلگر ارشد بازارهای بین‌المللی فولاد و سنگ‌آهن در ادامه تاکید کرد: کلا بازار سنگ‌آهن دیگر قیمت‌هایی را که در سال گذشته تجربه کرد نخواهد دید و همه تحلیلگران نیز معتقدند که قیمت‌هادر ۲۰۲۲ حتی از سطح قیمت‌ها در اواخر ۲۰۲۱ پایین‌تر خواهد بود.
طهرانی در خصوص اثر سقوط قیمت جهانی سنگ‌آهن بر معادن داخل کشور گفت: هنوز که قیمت‌ها به تازگی و با سرعت رو به کاهش گذاشته، معادن سنگ‌آهن کوچک بخش خصوصی از توجیه اقتصادی خارج شده‌اند.
وی تصریح کرد: سابق بر این در سال ۲۰۱۴ نیز شاهد افت قیمت جهانی سنگ‌آهن بودیم که شدت اثر آن تا ۳ سال سبب شد بسیاری از معادن سنگ‌آهن از حیز انتفاع ساقط شوند، اما دوباره در 3-2 سال گذشته با صعود قیمت سنگ‌آهن به مدار تولید بازگشتند.
خروج معادن کوچک از صرفه اقتصادی
وی افزود: سقوط قیمت به شدت بر این معادن تاثیر دارد و اقتصادی بودن فعالیت معادن کوچک را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، فعالیت معادن محدود می‌شود و این امر برای دستیابی به برنامه 1404 بسیار خطرناک است زیرا به این معادن کوچک برای تولید سنگ‌آهن و فرآوری و تولید کنسانتره نیازمندیم تا کمبود کنسانتره کشور برای افق ۱۴۰۴ تامین شود.
طهرانی درباره اثر این رویداد بر سنگ‌آهنی‌های بورسی یادآور شد: اثر آن کاملا مشخص است و معادن بورسی نیز از این کاهش قیمت اثر می‌گیرند. وی ادامه داد: به فرض اینکه گندله صادراتی از سوی شرکت‌های بخش خصوصی- دولتی به لحاظ شرایط حاکم بر بازار و عرضه‌های متعدد دربورس که خریداری نداشتند به بنادر کشور حمل شده‌اند و اکنون با نرخ‌های صادراتی که از نرخ‌های داخلی کمتر است، با مشکل مواجه شده‌اند. اکثر این شرکت‌ها، شرکت‌های سنگ‌آهنی بورسی هستند. در حال حاضر بین ۴تا ۵ میلیون تن گندله مازاد بر نیاز در انبارها موجود است. از مقدار فوق بین یک تا 5/ 1 میلیون تن گندله صادراتی است که در حال حاضر به علت افت قیمت جهانی سنگ‌آهن بدون مشتری در بنادر و انبارها مانده‌اند.
بورسی‌ها در چاله سقوط قیمت
وی افزود: بورسی‌ها هم چاره‌ای ندارند چرا که به علت قطعی برق فولادسازان در فصل تابستان خرید آهن اسفنجی و گندله با کاهش مواجه شد و در زنجیره خرید، این کاهش بر کنسانتره و سنگ‌آهن نیز پشت به پشت منتقل شد. اکنون نیز این کاهش قیمت بر سنگ‌آهنی‌ها، کنسانتره سازها و گندله سازها اثر می‌گذارد.
طهرانی معتقد است که سنگ‌آهنی‌ها و گندله‌سازها باید سیاست مدونی را در این باره پیش گیرند. به عنوان مثال در حمل محموله‌های صادراتی در زمان درست و با تحلیل و تفکر عمیق تر از بازارهای جهانی دست به اقدامات تجاری بزنند. بسیاری از محموله‌های صادراتی گندله در بنادر به‌خاطر تعلل فروشندگان و تفکر تداوم افزایش قیمت‌ها باقی مانده‌اند. این موردی است که بارها در طول ۳ ماه گذشته به صادرکنندگان گندله عرض کردم که احتمال سقوط قیمت‌ها وجود دارد ولی تعلل بخش بازرگانی به علت تحلیل‌های اشتباه بازار جهانی باعث چنین ضرر و زیانی برای آنها شده است.
بازگشت ثبات به فولادسازان
همچنین حسین اطمینان مدیر بازرگانی شرکت معدنی و صنعتی چادرملو درباره تلاطم قیمت جهانی سنگ‌آهن و ریزش آن به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: اصلی ترین دلیل سقوط قیمت سنگ‌آهن به رفتار چین با بازارهای جهانی بازمی‌گرددو پس از آن ارزش یوآن چین است.
وی افزود: چین رویکرد تولید فولاد خود را از فولاد خام به فولاد خاص و با کیفیت تغییر داده است و به همین دلیل مصرف مواد اولیه برای تولید فولادخام نیز رو به کاهش گذاشته است. اطمینان یادآور شد از طرفی چین برای حفظ بیشتر منافع خود در بازارهای جهانی در خرید مواد اولیه، ارزش یوآن را پایین آورده است که یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش ارزش یوآن حفظ منفعت در خرید سنگ‌آهن است.
اطمینان با اشاره به این مطلب که با کاهش قیمت جهانی سنگ‌آهن در بازار شمش و بلوم ثبات بیشتری را شاهد خواهیم بود،گفت: صادرکنندگان مواد اولیه با توجه به سقوط قیمت سنگ‌آهن با احتیاط بیشتری عمل خواهند کرد و شاید صادرات تا حدودی نیز متوقف شود، همین امر سبب خواهد شد که فولادسازان داخلی به ثبات برگردند. وی ادامه داد: این اتفاق به نفع فولادسازان داخلی است چرا که با ثبات قیمت مواد اولیه می‌توانند تولید خود را با آهنگ ملایم‌تری نسبت به تغییر قیمت‌ها در گذشته انجام دهند.
پیش‌بینی رشد عرضه‌ها در بورس کالا
وی بر این باور است که این اتفاق سبب می‌شود عرضه‌ها در بورس کالا از مواد اولیه تا محصول فولادی با رشد همراه شوند و به جای انجام صادرات، فرآیند خرید و فروش و تامین نیاز داخل رونق بیشتری گیرد. این امربه تعادل قیمت‌ها و دور شدن قیمت‌ها از هیجان کمک شایانی خواهد کرد.
اطمینان پیش بینی کرد کاهش قیمت سنگ‌آهن و قرارگیری آن در سطوح پایین تا پایان سال جاری ادامه دارد.
منع رشد تولید فولاد چین
رامین سارنگ مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل‌گهر نیز مهم‌ترین دلیل سقوط قیمت سنگ‌آهن را در سیاست‌های چین در بازار کامودیتی‌ها دانست و خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی، چین عامل اصلی سقوط قیمت سنگ‌آهن است. وی افزد: دولت این کشور در زمستان، تولید فولادسازان را محدود و طبق استراتژی سال ۲۰۱۶، مانع رشد تولید فولاد می‌شود. با توجه به رشد تولید فولاد چین در سال جاری، فولادسازان باید ۱8درصد از تولید خود در ماه‌های پیش‌رو بکاهند تا هدف دولت محقق شود.
افت بدون وقفه
سارنگ یادآور شد: این رقم ۱8درصد تاثیر بسزایی در کاهش تولید و عرضه این محصول داشته است. دقیقا ۴ ماه است که روند افت قیمت سنگ‌آهن شروع شده و بدون وقفه این مسیر ادامه دارد.
وی با اشاره به این مطلب که به نظر می‌رسد تا پایان سال ۲۰۲۱ این مسیر با همین شدت ادامه داشته باشد، گفت: موضوع دیگری که بر افت قیمت سنگ‌آهن به شدت تاثیر گذاشته موضوع همزمانی بحران غول ساختمانی اورگرند چین است. این شرکت در مرحله ورشکستگی است. تحولات این کشور بر نگرانی‌های بازار افزوده که می‌تواند بر بانک‌ها و قدرت وام‌دهی آنها اثر منفی گذاشته و قیمت مس ، آلومینیوم و روی را نزولی کند.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل‌گهر با اشاره به اینکه این موضوع در شبکه‌های تحلیلی متنوعی مطرح شده است، ریسک بالایی برای بازار سنگ‌آهن و افت قیمت و تقاضای سنگ‌آهن در پیش خواهد داشت گفت: چین در تلاش برای جلوگیری از آلودگی هوا است تا تولید بخش فولاد خود که بین ۱۰ تا ۲۰درصد از انتشار کربن در این کشور را باعث می‌شود، کاهش دهد. (کارخانه‌های ذوب آلومینیوم در کشور با محدودیت‌های مشابهی روبه‌رو هستند.)
افزایش تعرفه‌های صادراتی
وی با اشاره به اینکه چین همچنین تعرفه‌های صادرات مربوط به فولاد را افزایش داده است تصریح کرد: به عنوان مثال، از اول آگوست، تعرفه فروکروم، یک عنصر فولاد ضد زنگ، از ۲۰ به دو برابر یعنی ۴۰درصد افزایش پیدا کرده است. افت قیمت سنگ‌آهن در این بازار گویای شرایط سختگیرانه‌ای است که دولت چین در بازار ایجاد کرده است.
پیش‌بینی قیمت 132 دلاری
سارنگ ضمن اشاره به پیش بینی بانک اتحادیه سوئیس، UBS قیمت سنگ‌آهن در سال ۲۰۲۲ به طور متوسط 8۶ دلار در هر تن، اظهار کرد: درحالی که عقیده اکثریت قریب به اتفاق صنعت در حدود ۱3۲ دلار در هر تن است غول معدنی بی‌اچ‌پی معتقد است که افزایش روزافزون کاهش شدید تولید فولاد در چین در نیمه دوم سال، خوش‌بینی بازارهای آتی را زیر سوال برده است (قیمت‌ها در اواخر جولای و اوایل آگوست به میزان قابل توجهی کاهشی بود.)
وی افزود: این کاهش تاثیر خود را روی شرکت‌های کوچک‌تر مانند Minerals Venture معدنکار سنگ‌آهن در استرالیا در ماه سپتامبر نشان داد و حتی باعث شد برخی از این معادن فعالیت خود را متوقف کنند.
عوامل اثرگذار بر قیمت سنگ‌آهن
محسن محمدی، معاون توسعه و برنامه‌ریزی شرکت توسعه عمران و مدیریت گل‌گهر بر این باور است که قیمت جهانی سنگ‌آهن به طور معمول متاثر از چند عامل است؛این عوامل نخست ارزش دلار نسبت به ارز مصرف‌کننده اصلی مانند چین، دوم میزان تقاضای چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد، سوم میزان عرضه تولیدکنندگان اصلی یعنی استرالیا و برزیل و چهارم سیاست‌های دولت چین در قبال فولاد به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده متمرکز سنگ‌آهن را شامل می‌شود. وی درباره دلایل سقوط قیمت سنگ‌آهن گفت: در حال حاضر سیاست چین برای کاهش تولید فولاد تا پایان سال‌جاری میلادی همزمان با سیاست شرکت واله برزیل و شرکت‌های استرالیایی تولیدکننده سنگ‌آهن برای افزایش تولید، منجر به کاهش قیمت سنگ شده است.
محمدی یادآور شد: افزایش گردش قراضه در درازمدت نیز در کاهش مصرف سنگ‌آهن بی‌تاثیر نیست و جایگزینی مصرف قراضه در آینده سبب کاهش تقاضا برای خرید سنگ‌آهن و تحت تاثیر قراردادن قیمت آن خواهد شد.
