در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح شد
موفقیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای در گرو شفافیت آمار
عضو هیات‌مدیره اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در خصوص شبهات مطرح‌شده در مورد برخی قراردادها در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، گفت: وقتی توافقی انجام می‌پذیرد و طرفین توافق را قبول می‌کنند ملزم به انجام تعهدات به‌صورت متقابل هستند.
محمدعلی خراسانی با اشاره به الزامات بهبود نظام توزیع گفت: یکی از مهم‌ترین الزامات، قابلیت رصد کردن آمار و اطلاعات به‌صورت شفاف است که درگذشته در بخش توزیع هیچ امکانی برای رصد و ارائه آمار وجود نداشت، اما اخیرا وزارت صمت سامانه‌ای را در حوزه توزیع کالاهای اساسی به‌کار گرفته که میزان شفافیت در توزیع را رصد کرده و معدل آن حداقل باید ۸۰درصد در فروشگاه‌های زنجیره‌ای باشد که به‌صورت روزانه کنترل می‌شود و به شفافیت‌بخشی و آرامش بخشی در بازار کمک کرده است.
وی به تجربه یکی از کشورهای پیشرفته در حوزه انبارداری و توزیع اشاره کرد و افزود: یکی از فروشگاه‌های بزرگ دنیا اعلام کرده است ۴۰درصد از ظرفیت انبارهای خود را در کامیون‌های حمل‌ونقل کالا به کار گرفته است. در اینجا به همین میزان هزینه انبارداری کاهش و نظام توزیع چابک‌تر، کنترل، آمار و اطلاعات به‌دقت صورت می‌گیرد.
خراسانی جای چنین طرحهایی را در کشور خالی دانست و فروشگاه‌های زنجیره‌ای را محرک و عاملی برای ایجاد یک شبکه توزیع مناسب دانست و تصریح کرد: این فروشگاه‌ها می‌توانند به تامین‌کنندگان بازار و هم عمده‌فروشی‌ها سرویس دهند.
عضو هیات‌مدیره اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای، ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای را جزو الزامات برنامه توسعه‌ای کشور دانست و خاطرنشان کرد: در قانون برنامه ششم توسعه مقررشده بود تا پایان سال ۱۳۹۹ پوشش این فعالیت به ۲۰درصد از کل خرده‌فروشی در کشور برسد که بدون تردید آثار و برکات آن را می‌توان در توسعه عدالت اجتماعی در مناطق محروم به شمار آورد.که البته این مهم تاکنون حداکثر به حدود ۱۲درصد رسیده است که عقب‌ماندگی حدود ۴۰درصدی از برنامه آشکار است.
وی در خصوص به‌کارگیری استانداردهای بین‌المللی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، اظهار کرد: قطعا شرکت‌ها تمام تلاش خود را برای رعایت استانداردهای رایج به کار می‌گیرند و کمیسیون فنی و آموزشی اتحادیه نیز با تحقیق در خصوص استانداردهای روز دنیا و جمع‌آوری منابع مختلف و در اختیار اعضا قراردادن سعی در ارتقای نظام توزیع دارد.
مدیرعامل فروشگاه‌های زنجیره‌ای وین مارکت با اشاره به اینکه اصل و ماهیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای براساس نیاز جامعه است و پل ارتباطی بین تولیدکننده و مصرف‌کننده محسوب می‌شود، گفت: یکی از دغدغه‌های تولیدکنندگان بحث فروش محصولات است که فروشگاه‌های زنجیره‌ای با بستن قرارداد با تولیدکنندگان توانسته‌اند این مساله را حل کنند و امنیت خاطر بیشتری برای تولیدکنندگان ایجاد کنند، که این موضوع به افزایش کیفیت محصولات تولیدی نیز انجامیده است.
عضو هیات‌مدیره اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای با اشاره به پتانسیل بالا در ایجاد شغل ثابت و پایدار توسط فروشگاه‌های زنجیره‌ای گفت: در حال حاضر حدود ۸هزار شعبه فروشگاهی در کل کشور با اشتغالی برای بیش از ۸۰.۰۰۰ نفر به‌صورت مستقیم (که در صورت تحقق کامل پوشش فعالیت‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای به ۲۰درصد ذکرشده در قانون برنامه ششم توسعه، به بیش از دو برابر افزایش می‌یابد) زیر نظر اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای کار می‌کنند.
خراسانی ارتباط و تعامل سازنده با نهادهای نظارتی را اصل مهم دانست و عنوان کرد: اتحادیه در راستای شفافیت در عملکرد همواره در ارتباط و تعامل با سازمان‌های نظارتی بوده و از آن استقبال می‌کند در همین رابطه درخواست‌های متعددی به سازمان تعزیرات جهت برگزاری جلسات هماهنگی ارسال‌شده است.
وی در خصوص پرسشی مبنی بر برخورد با متخلفان، تصریح کرد: قطعا در صورت احراز تخلف برخوردهای قانونی انجام می‌شود که نمونه آن موردی در خصوص توزیع روغن بود که به تعزیرات هم معرفی شد.
عضو هیات‌مدیره اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای در خصوص اختصاص توزیع کالاهای اساسی به فروشگاه‌های زنجیره‌ای توسط دولت، گفت: قطعا دولت به دنبال محلی امن برای توزیع کالا و اطمینان از رساندن کالا به‌دست مصرف‌کننده است که قادر به ارائه آمار و اطلاعات به‌صورت روزانه، هفتگی و ماهانه و البته شفاف باشد در همین رابطه است که توزیع آنان را بر عهده فروشگاه‌های زنجیره‌ای و صنوف منتخب گذاشته است.
خراسانی با تاکید بر اینکه اصل مهم خدمت‌رسانی، حذف واسطه‌ها، رساندن کالا به مصرف‌کننده واقعی و محرومیت‌زدایی با ارائه کالا و خدمات در نقاط محروم و مرزی توسط اتحادیه و اعضای آن همواره دنبال می‌شود،گفت: تلاش ما بر آن است با فعالیت در راستای مسوولیت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بتوانیم با خدمت به هموطنان در مسیر رشد و شکوفایی اقتصاد کشورمان حرکت کنیم.
افزایش سهم فروشگاه‌های زنجیره‌ای، در مسیر توسعه
وی با اشاره به مزایای ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین مزایای این فروشگاه‌ها علاوه بر عرضه محصولات موردنیاز مصرف‌کنندگان به‌صورت یکجا، این است که محصولات بدون واسطه به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
خراسانی در ادامه با اشاره به اینکه صرفه‌جویی در زمان، یکی دیگر از مزایای ثانویه این فروشگاه‌ها است، خاطرنشان کرد: فروشگاه‌های زنجیره‌ای سابق بر این در متراژ‌های ۷۰۰ تا هزار متر احداث می‌شد و مردم برای تهیه مایحتاج خود مسافت و زمان بیشتری را صرف می‌کردند، ولی با راه‌اندازی و احداث این فروشگاه‌ها در متراژ‌های کمتر مثل ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر و تعداد بیشتر در محله‌های مختلف نیاز مصرف‌کنندگان در زمینه اقلام غذایی، پروتئینی، لبنی، محصولات صبحانه ، تنقلات، انواع نوشیدنی، بهداشتی و شوینده‌ها به‌خوبی رفع می‌شود.
وی یکی از اهداف مهم فروشگاه‌های زنجیره‌ای را حمایت از کالای ایرانی عنوان و تصریح کرد: با توجه به مسائل اقتصادی در کشور و بحث حمایت از تولید کالای ایرانی‌درصدد هستیم در این امر نقش بسزایی داشته باشیم.
عضو هیات‌مدیره اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای، اشتغال‌زایی و کارآفرینی را از مهم‌ترین دستاورد‌های ایجاد و راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای اعلام کرد و افزود: ایجاد فرصت‌های شغلی از تاثیرگذارترین و مهم‌ترین دستاورد‌ها است که خوشبختانه توانسته‌ایم در این زمینه جزو کارآفرینان برتر کشور باشیم. کمتر از دو سال است که فعالیت خود را آغاز کرده‌ایم و بیش از ۴۰۰ فروشگاه در ۱۵ استان کشور راه‌اندازی کرده‌ایم و بیش از ۲هزار و ۵۰۰ کارکن مستقیم با ما کار می‌کنند.
ضرورت گسترش نمایندگی و فرانچایز در صنعت خرده‌فروشی
خراسانی، نوین‌سازی صنعت خرده‌فروشی با هدف توسعه شتابان را مدنظر قرار داد و گفت: گسترش نمایندگی و فرانچایز برای ما بسیار مهم است. شرایط ما در این بخش به این صورت است که محل یا مکان و فضای ارائه کالا به‌علاوه تجهیزات را خودشان ایجاد می‌کنند و کالا، نرم‌افزار، آموزش و راه‌اندازی با ما است. البته در این راستا وام بدون بهره می‌دهیم که هزینه تامین تجهیزات و نیازها برای راه‌اندازی فروشگاه را پوشش می‌دهد. در این بخش برنامه ما این است که تا پایان سال ۳۰۰ فروشگاه به فروشگاه‌های قبلی وین مارکت اضافه شود.
این فعال اقتصادی با اشاره به رقابتی که بین فروشگاه‌های زنجیره‌ای وجود دارد، توضیح داد: بازار خرده‌فروشی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای بسیار بزرگ و گسترده شده است، به‌طوری‌که سهم زنجیره خرده‌فروشی‌های مدرن در ایران چیزی حدود ۱۶درصد و نهایتا ۱۸درصد اعلام می‌شود. عددی که در کشورهای تازه توسعه‌یافته و نیمه توسعه‌یافته حدود ۵۴درصد است و در کشورهای توسعه‌یافته ۸۲درصد است. بنابراین فاصله ما با دیگر کشورهای جهان در این زمینه بسیار زیاد است و هنوز این‌قدر فضا وجود دارد که این بخش گسترش یابد.
خراسانی با بیان استراتژی فروشگاه زنجیره‌ای «وین مارکت» افزود: در بحث ورود به بازار، تلاشمان این است که روی تخفیف‌ها و ارائه کالاهای برنددار تمرکز کنیم. ازآنجا‌که فروشگاه‌های ما تخفیف محور هستند، بنابراین باید تخفیفاتمان کامل و قابل‌قبول باشد و از دیگر فروشگاه‌های موازی بیشتر باشد. در بخش چیدمان نیز سعی کرده‌ایم چیدمانی شیک، فضایی با آرامش و جذابیت بالا ایجاد کنیم و از درهم چینی و دپو چینی دوری کرده‌ایم.
وی ادامه داد: بحث آموزش کارکنان یکی از اولویت‌های کاری ما است و همه کارکنان ما تحصیل‌کرده هستند. همچنین همه برندهای موجود در فروشگاه وین مارکت تولید ایران و دارای گرید a هستند و طبیعتا در بحث کیفیت تحت نظارت بیشتری قرار دارند.
خراسانی در پاسخ به این سوال که آیا فروشگاه‌های زنجیره‌ای فقط باید کالای ایرانی را تبلیغ و توزیع کنند، گفت: کالاهایی که برند خارجی دارند، حتما باید از مبادی قانونی و سازمان‌های ذی‌ربط مجوز داشته باشند و نماینده‌شان در ایران باشد. اما‌درصد این موارد کم است، چراکه بیش از ۹۵درصد از کالاهای عرضه‌شده در فروشگاه‌های ما ایرانی هستند و آن ۵درصد هم محصولاتی هستند که قسمتی از تولیدشان در ایران انجام می‌شود.
وی همچنین با اشاره به شایعات ایجادشده در خصوص قیمت و تخفیف‌های کاذب در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، خاطرنشان کرد: این چالشی است که اخیرا برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای مطرح شده است و باید بگویم که غیرکارشناسی و غیرمنصفانه است. هیچ فروشگاه زنجیره‌ای هرگز با تامین‌کننده تبانی نمی‌کند که کیفیت کالایی را پایین بیاورد یا قیمت آن را بالاتر ببرد و هیچ کارخانه‌ای نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد. وقتی با برند ملی کار می‌کنید، آن کارخانه مجوز ندارد که اگر شما بخواهید قیمت بالاتر از مصوب بزند، چراکه با او برخورد خواهد شد و حتما باید از مراجع ذی‌صلاح مجوز قیمت‌گذاری گرفته باشند.
دست فروشگاه‌های زنجیره‌ای در تخفیف بازتر است
خراسانی افزود: اگر فروشگاه‌های زنجیره‌ای تخفیف می‌دهند، در واقع از سهم خود و تامین‌کننده می‌زنند. اینها چالش‌هایی است که همیشه برای فروشگاه زنجیره‌ای پیش می‌آید چون این حس وجود دارد که شاید این فروشگاه‌ها رقیب فروشگاه‌های کوچک هستند، درحالی‌که این‌طور نیست. در تمام دنیا این اتفاق می‌افتد و فروشگاه‌های زنجیره‌ای تخفیف بیشتری می‌دهند و همان کالا را با شرایط مناسب‌تری می‌خرند و می‌فروشند. مردم مطمئن باشند اگر تخفیفی داده می‌شود، روی همان قیمت مصوب مصرف‌کننده تخفیف داده می‌شود. عضو هیات‌مدیره اتحادیه کشوری فروشگاه‌های زنجیره‌ای با اشاره به دوران بیماری کرونا و همکاری و همراهی این فروشگاه‌ها با مردم، تصریح کرد: در این ایام فروشگاه‌های زنجیره‌ای بسیار کمک‌حال مردم بوده و هستند. این در حالی است که برخی کشورهای خارجی با مسائل و مشکلاتی پیرامون کمبود کالا مواجه شدند و به سمت فروشگاه‌های زنجیره‌ای هجوم بردند و با قفسه‌های خالی روبه‌رو می‌شدند، اما فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایران تلاش کردند که مردم از این جو روانی که در دنیا ایجادشده، دور بمانند و کمبود کالا وجود نداشته باشد و قفسه‌ها خالی نشود.
موانع و مشکلات فروشگاه‌های زنجیره‌ای
خراسانی موانع و مشکلات پیش روی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در کشور را مدنظر قرارداد و اظهار کرد: یکی از شاخصه‌های رشد اقتصاد در دنیا، افزایش سهم و تعداد فروشگاه‌های زنجیره‌ای است. طبیعتا دولت با فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌تواند بازار را تنظیم، کنترل و هدایت کند و همچنین رفتار خرید مردم را فرهنگ‌سازی کند. درواقع رشد اقتصادی را با همین عوامل می‌شود بالا برد. فروشگاه‌های زنجیره‌ای در بحث توزیع کالا به دولت کمک کرده‌اند و در بحث‌هایی که لازم بوده تنظیم بازار کرده‌اند و کالاهای سهمیه‌ای توزیع کرده‌اند، همچنین به مناسبت‌هایی سعی می‌کنند، فشار بازار را بگیرند و جو روانی که برخی اوقات ایجاد می‌شود که کمبود کالا هست را از بین می‌برند.
به گفته وی، بحث‌هایی که در زمینه حاشیه سود فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌شود، چالش‌هایی است که باید به‌مرور تغییر کند. یکی دیگر از مشکلات ما این است که شبکه توزیع کاملی در کشور وجود ندارد که بتواند منسجم و به‌صورت نرم‌افزاری کنترل شود و توزیع کالا انجام شود و انبارهای ما خودکار و مدرن نیستند.
