واردات؛ دغدغه تولیدکنندگان صنعت تهویه
به‌رغم سابقه این صنعت، متاسفانه در طول سال‌های گذشته این صنعت مهم کشور موردتوجه چندانی قرار نگرفته است و کم‌توجهی باعث شده صنعت تهویه مطبوع نتواند به جایگاه شایسته‌ای که باید، دست یابد. این کم‌توجهی‌ها در کشور باعث شده در سال‌های اخیر محصولات وارداتی به‌سرعت جای تولیدات باکیفیت شرکت‌های داخلی را بگیرد و صنعت تهویه مطبوع کشور که به لحاظ دانشی جزو پیشروترین صنایع کشور بوده در وضعیت سختی گرفتار شود. این در حالی است که ازلحاظ ساختاری تمامی بناهایی که در کشور ایجاد می‌شود و صنایع مهمی ازجمله نفت و گاز و پتروشیمی ارتباط تنگاتنگی با این صنعت دارند. سطح دانش کشور در این صنعت در جایگاه مطلوبی قرار دارد. با توجه به قدمت و رشد شرکت‌های این صنعت همواره می‌توان این امید را داشت که شرکت‌ها در کوتاه‌ترین زمان بتوانند تولید خود را با آخرین فناوری‌های روز عرضه کنند. درواقع ازنظر فناوری و دانش در صنعت تهویه و فن، ایران را تقریبا می‌توان سرآمد منطقه و خاورمیانه دانست. می‌توان گفت کشور ما ازنظر فناوری در این صنعت حتی از ترکیه هم چیزی کم ندارد و در سطح بین‌المللی حرفی برای گفتن دارد.
در همین راستا دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع ایران گفت: با وجود توانایی بالای تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه، متاسفانه دلالان داخلی با ترفندهای گمراه‌کننده قوانین موجود کشور را دور می‌زنند و کالاهای مشابه ساخت داخل را راهی بازار می‌کنند.
اسدالله امینی با بیان اینکه با وجود توانایی بالای تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه، متاسفانه دلالان داخلی که منافع شخصی‌شان را بر خیر و صلاح ملی ترجیح می‌دهند، با توسل به ترفندهای گمراه‌کننده و با همدستی رقبای خارجی، قوانین موجود کشور را دور می‌زنند، گفت: با وجود تاکیدات مقام معظم رهبری در مورد خودداری از خرید و واردات محصولات خارجی که مشابه داخلی دارند سوءاستفاده‌کنندگان مبادرت به واردات کالاهای مشابه کرده و در نتیجه تولید داخل را با بحران مواجه می‌سازند.
وی با بیان اینکه براساس تصویب‌نامه‌های مورخ ۱۱/ ۳/ ۱۳۹۳ و ۱۵/ ۴/ ۱۳۹۶ هیات وزیران، خرید هر نوع کالای تاسیساتی و تهویه مطبوع خارجی که مشابه داخلی دارند، برای تمامی دستگاه‌های دولتی و دستگاه‌هایی که به نحوی از بودجه عمومی یا دولتی استفاده می‌کنند، ممنوع شده است، افزود: اما دلالان با استفاده ابزاری از شرکت‌های مجهول ایرانی که خود تولیدکننده نبوده و به‌عنوان دلال شرکت‌های خارجی فعالیت می‌کنند، در مناقصات دولتی، شبه‌دولتی و نهادهای عمومی شرکت کرده و معمولا با استفاده از دامپینگ و ترفندهای مختلف مانند برقراری شرط داشتن برخی گواهینامه‌های بین‌المللی مانند Euro vent certificate که به دلیل وجود تحریم‌های ظالمانه، تاکنون هیچ‌یک از تولیدکنندگان ایرانی تهویه مطبوع، موفق به دریافت آنها نشده‌اند و سایر اقدامات غیرحرفه‌ای و غیراخلاقی، تولیدکنندگان داخلی را کنار زده و محصولات خود را که معمولا به لحاظ کیفیت، چندان برتری هم نسبت به مشابه داخلی ندارند وارد کشور می‌کنند.
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع ایران اضافه کرد: لازم است کارفرماهای دولتی، عمومی و… در انتخاب مشاوران فنی خود دقت کافی کرده و نظارت لازم را بر رفتار آنها داشته باشند. همچنین در امر خرید از مشاوره با انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع غافل نشوند.
آزاد بودن واردات کالاهایی که مشابه داخلی دارند
امینی با اعلام اینکه هرچند ما به‌طور عام، نه‌تنها مخالفتی با اصل واردات نداریم، بلکه برای اجبار تولیدکننده ایرانی برای ارتقای سطح کیفی کالای خود در رقابت با کالای خارجی، آن را مفید نیز می‌دانیم، تصریح کرد: اما واردات بدون ضابطه و لجام‌گسیخته به‌ویژه در این شرایط سخت تحریم‌ها را مهم‌ترین مانع رشد و رونق تولید در کشور دانسته و آن را بسان بیماری مزمنی برای کشور تلقی می‌کنیم که متاسفانه تاکنون اقدام موثری برای درمان آن از سوی متولیان امور به‌رغم شعارهای زیبایی که داده و می‌دهند، صورت نگرفته است.
وی گفت: هم‌اکنون تمام تجهیزات تهویه مطبوع موردنیاز مصرف‌کنندگان کشور که مراکز بهداشتی درمانی و صنایع به‌ویژه صنایع نفت و گاز و انرژی، در راس آنها هستند توسط تولیدکنندگان ایرانی تولید می‌شوند، لازم است واردات محصولات مشابه تا مدتی از سوی دولت ممنوع شود تا چراغ کم‌جان تولید کشور به حیات خود ادامه دهد و خاموش نشود. متاسفانه در این مورد اقدام موثری به‌رغم درخواست‌های مکرر انجمن ما از وزرای حال و سابق صمت، انجام نشده است. البته در مواردی به این مهم عنایت داشته‌اند، اما سنگ‌اندازی‌های برخی عوامل اجرایی در این وزارتخانه، مانع از تحقق این خواسته می‌شود. به‌طور مثال، درخواست ممنوعیت ورود انواع چیلر که هنوز در دفتر معاون وزیر خاک می‌خورد و روزنه سوءاستفاده دلالان همچنان باز است.
سوءاستفاده‌های ناشی از عدم نظارت‌های لازم
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع ایران اظهار کرد: سازمان توسعه تجارت نظارت لازم بر تقاضاهای ثبت سفارش‌ها را ندارد و شاید هم اصلا علاقه‌ای به این کار ندارد! متاسفانه در مناقصه‌ها برخی تولیدکننده‌نماها برنده‌شده و برای تامین بخش اعظم قطعات که امکان ساخت داخل دارند، مبادرت به ثبت سفارش می‌کنند و عوامل سازمان هم با درخواست آنها موافقت می‌کنند.
امینی گفت: درخواست کتبی انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع ایران از گمرک برای جلوگیری از صدور مجوز ترخیص این قطعات هم به‌جایی نرسید. این حرکات، ضربات جبران‌ناپذیری بر قطعه‌سازان و اساسا فرهنگ قطعه‌سازی کشور وارد خواهد آورد.
وی اضافه کرد: همچنین در برخی مناقصه‌های دستگاه‌های دولتی، برخی دلالان صرفا با داشتن پروانه بهره‌برداری که متاسفانه خرید و فروش آن در بازار رواج دارد وارد معامله شده و پس از برنده شدن، محصولات خارجی را بدون نام و نشان از طریق مناطق آزاد وارد کرده و لوگوی خود را بر آن زده و به‌عنوان کالای ایرانی به دستگاه‌های دولتی تحمیل می‌کنند که نیازمند دقت و نظارت مدیران دولتی در این زمینه است. انجمن ما برای خنثی‌سازی این ترفندها و شناسایی دلالان، بارها آمادگی خود را برای هرگونه همکاری با سازمان‌های دولتی اعلام کرده است، اما متاسفانه کمترین توجهی به این پیشنهاد از سوی دستگاه‌ها نشده است که نیازمند عزم ملی برای این کار است.
قطعی مکرر برق تولید را مختل کرده است
همچنین عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع با تاکید بر اینکه در حوزه صنعت ساختمان موارد و مشکلات متعددی وجود دارد گفت: هرچند این صنعت جزو حوزه‌های تخصصی ما نیست، اما به لحاظ اینکه ما بخشی از ادوات و تجهیزات حوزه ساخت‌وساز را تامین می‌کنیم و به‌واسطه فعالیتی که در انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع و گروه صنعتی بستانچی داریم، در ارتباط با متصدیان حوزه ساختمان هستیم و در این بخش با مسائلی دست به گریبان هستیم که بخشی از این مسائل مربوط به مشکلاتی است که در سازمان نظام‌مهندسی به وجود آمده و در عین حال به دلیل اینکه بخشی از حرفه ما مرتبط با ایمنی و مهندسی حریق است، به سازمان آتش‌نشانی ارتباط پیدا می‌کند.
مهدی بستانچی ادامه داد: در حال حاضر یکی از بخش‌هایی که با آن درگیریم، سازمان آتش‌نشانی است که اتفاقا در مقایسه با سایر ارگان‌ها و دستگاه‌ها، جزو یکی از معدود نهادهایی است که کارها در آن بهتر انجام می‌گیرد.
به‌طور نمونه تکلیف ما حداقل در مواجهه با بازرس این سازمان مشخص است. وی گفت: شنیده‌ها حاکی از آن است که سازمان نظام‌مهندسی در تلاش است که سازمان آتش‌نشانی را به سمت خود ببرد. اگر این اتفاق بیفتد مشکلاتی در این زمینه وجود خواهد داشت. برگزاری انتخابات سازمان نظام‌مهندسی برای شرکت‌های عضو انجمن ایمنی و شرکت‌هایی که در این صنعت فعالیت می‌کنند، موضوعی است که اهمیت دارد. چون ما می‌دانیم ایمنی مستقیما با جان افراد سروکار دارد. بخش زیادی از تلفات حریق براثر استنشاق دود اتفاق می‌افتد.
بستانچی گفت: هرچند عملکرد سازمان آتش‌نشانی هیچ‌گاه به‌صورت صددرصد مورد تایید ما نبوده، اما اطمینان داریم اگر در این عملکرد اشکالاتی بوده، در صورت جابه‌جایی به‌مراتب این مشکلات افزایش پیدا می‌کند و شاهد معضلات بیشتری خواهیم بود. ما مشاهده کرده‌ایم که متاسفانه سیستم‌هایی که طراحی می‌شود، طراحی‌های نامناسبی دارند و برای برخی از طراحان اهمیتی ندارد که به‌طور نمونه در پاساژ یا مرکزی، سیستم‌های حریق در زمان وقوع حریق عملکرد مناسبی ندارند و امنیت مردم و افراد را به خطر می‌اندازند.
وی گفت: مهندس مشاور، تولیدکننده یا سازنده‌ای که با وجود آگاهی از این موضوع که این سیستم‌ها در زمان حریق عملکرد ندارد، با هر نوع فریبکاری اصرار بر واردات، طراحی و نصب آنها دارد؛ باید بداند درنهایت یک مجتمع تجاری که ساخته می‌شود؛ مورد کاربرد ما و خانواده‌هایمان قرار می‌گیرد و در صورت حضور در این ساختمان‌ها ایمنی همه به خطر می‌افتد.
بستانچی گفت: پدیده آتش‌سوزی ممکن است در هر نقطه‌ای از دنیا اتفاق بیفتد، اما مساله اصلی این است که در حین وقوع آتش‌سوزی، ساختمان چه عملکردی در برابر آتش‌سوزی داشته باشد و اطفای حریق صورت بگیرد و دودهای ایجادشده در اثر حریق، مدیریت و کنترل شود که تلفاتی به دنبال نداشته باشد. متاسفانه این موارد در ساختمان‌ها لحاظ نشده و امیدواریم در دوره جدید این مسائل مورد توجه جدی قرار بگیرد.
وی در نهایت گفت: در حوزه صنایع نیز مانند صنعت ساختمان مسائل و مشکلات بسیار زیاد است. قطعی برق در شهرک‌های صنعتی مشکلات زیادی را برای صنایع ایجاد کرده و منجر به بروز اختلال در روند تولید داخلی شده است.
