قیمت‌های دستوری نظم بازار را به‌هم ریخته‌است

در حال حاضر شرکت‌های زیرمجموعه شرکت گسترش صنایع و معادن ماهان شامل شرکت‌های توسعه فرآوری صنایع و معادن ماهان سیرجان، احیااستیل فولاد بافت، هلدینگ مجتمع فولاد صنعت بناب، صنعت نفت و گاز لاوان، گهر پویش گام و جمیل کرک بافت می‌شود.

 زیرمجموعه‌های هلدینگ ماهان

مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» و در پاسخ به این پرسش که آیا زنجیره تولید فولاد در هلدینگ ماهان از نظر جغرافیایی، دچار پراکندگی نیست و آیا موضوع سبب افزایش هزینه‌ها نخواهد شد، عنوان کرد: از نظر جغرافیایی در زنجیره فولاد یک پراکندگی در سراسر کشور وجود دارد. زمانی که من معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت بودم، ۸ طرح فولادی کلید خورد که بنده حتی با رئیس‌جمهوری وقت نیز صحبت‌هایی داشتم که مکان طرح‌های هشتگانه فولاد، مکان‌یابی فنی و علمی مشخص ندارند و بیشتر با فشار نمایندگان مجلس شورای اسلامی وقت به وزرا، این طرح‌ها مصوب شد و نمایندگان با فشار موفق شدند در شهرستان‌های خود یک واحد فولادسازی ایجاد کنند، واحدهایی که مطالعات اصولی نداشتند، درصورتی ‌که کارخانه‌های فولاد به‌ویژه کارخانه‌های ذوب به آب فراوان نیاز دارند و نباید در استان‌هایی که با کمبود آب روبه‌رو هستند، این واحدها ایجاد شوند، در حالی ‌که در تمام دنیا، کارخانه‌های فولاد در نزدیک رودخانه یا دریا تاسیس می‌شوند.

محمدحسین بصیری در ادامه خاطرنشان کرد:‌ آن زمان به نظر می‌رسد که نمایندگان مجلس در مناطق کویری، قدرتمندتر از نمایندگان پرآب بودند. از همین رو قابل پیش‌بینی بود که این واحدها با دو بحران حمل‌ونقل و بحران کمبود آب روبه‌رو خواهند شد. در آن زمان کارخانه‌هایی در مرکز ایران ایجاد شدند که هم‌اکنون با مشکل کم‌آبی روبه‌رو هستند. این طرح‌ها بدون مطالعات مکان‌یابی ایجاد شدند و زمانی که گروه مالی وارد شد، واحدهایی را در اختیار گرفت که برای دولت بسیار زیان‌ده بوده‌اند.  

وی در پاسخ به این پرسش با توجه به این موضوع که فولاد بناب در آذربایجان شرقی واقع‌ شده است، چرا برای تامین آهن‌اسفنجی آن‌ یک طرح از همین استان انتخاب نکردید، گفت: با اینکه فولاد میانه ظرفیت تولید ۸۰۰ هزار تن آهن‌اسفنجی را دارد، ولی هم‌اکنون بیش از ۴۲۰هزار تن بیشتر تولید نمی‌کند. البته سهمیه اندکی از میانه به فولاد بناب تعلق دارد، ناگزیر عمده آهن‌اسفنجی فولاد بناب از فولاد بافت تهیه می‌شود.

 طرح‌های در دست اقدام هلدینگ ماهان

مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان در پاسخ به این پرسش‌ها که طرح‌های در دست اقدام شما برای سال ۱۴۰۰ چیست، عنوان کرد: طرح‌های امسال احیای کارخانه اکسیژن پلنت است که این جزو طرح‌های ضروری شرکت محسوب می‌شود. در این زمینه قرارگاه خاتم‌الانبیاء کار خود را آغاز کرده‌ است.

وی ادامه داد: توسعه واحد ذوب شاهین از ۳۰۰هزار تن به ۷۵۰هزار تن است که هم‌اکنون تجهیزات کارگاه شده و بررسی مهندسی آن در دست اقدام است. اقدام توسعه‌ای دیگر، توسعه خط ریلی است که باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ حمل خواهد شد. برخی اقدام‌های زیربنایی مانند تامین آب، برق و گاز و ... نیز در حال آغاز شدن است.

بصیری در ادامه خاطرنشان کرد: با طرح‌های توسعه‌ای در فولاد بناب، چهره این شهر تغییر خواهد کرد و تبدیل به یکی از شهرهای صنعتی می‌شود. در همین راستا، فولاد بناب در حال تاسیس یک مجتمع ورزشی برای شهر است. همچنین این واحد به ارائه برخی خدمات شهری و خیریه پرداخته است. در سیرجان نیز در راه‌اندازی یک بیمارستان کمک‌هایی انجام داده‌ایم. در بافت نیز یک مجتمع رفاهی را راه‌اندازی خواهیم کرد. البته این فعالیت‌ها در راستای مسوولیت‌های اجتماعی ما است و تلاش ما همواره بر این است که در بناب و بافت، ترجیحا اولویت با استخدام نیروهای بومی باشد.

وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به طرح‌های توسعه‌ای فولاد بافت آیا این طرح‌ها دارای توجیه اقتصادی خواهند بود، گفت: در حال حاضر و با وجود طرح‌های موجود، طرح‌های توسعه‌ای دارای توجیه اقتصادی هستند و برای تکمیل زنجیره تولید، احداث یک واحد گندله‌سازی با ظرفیت ۵/ ۲میلیون تن شروع ‌شده است.

مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان در ادامه خاطرنشان کرد: کشور ما برعکس کشورهای جهان که هزینه‌های ریل برای آنها بسیار اقتصادی است، هزینه‌های ریلی برای ما بسیار بالاست. در حال حاضر بالای ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه حمل‌ونقل کامیونی ماست. هرچند حمل‌ونقل نیز به‌نوعی اشتغال‌زایی است، اما از نظر اقتصادی برای هلدینگ به‌صرفه نخواهد بود.

بصیری با اشاره به فعالیت سایر شرکت‌های دیگر که در زیرمجموعه هلدینگ ماهان فعالیت می‌کنند، عنوان کرد: شرکت نفت و گاز لاوان ما در حال احداث یک نیروگاه  خورشیدی ۱۰ مگاواتی در استان اصفهان در شهر مجلسی هستیم با توجه به‌ضرورت اهمیت انرژی‌های پاک و خورشیدی، بر خود لازم می‌دانیم که در این زمینه نیز سرمایه‌گذاری کنیم که سلول‌های آن در حال نصب شدن است. از طریق این نیروگاه قادر خواهیم شد برق تولید کرده و به شبکه سراسری بدهیم.

وی همچنین یادآور شد:‌ یک کارخانه قدیمی پشم و کرک نیز به نام جمیل کرک بافت داریم، هرچند این شرکت از قدیم‌الایام همواره اقتصادی نبوده است، اما از آنجا که این واحد به عشایر منطقه کمک می‌کند و از سوی دیگر این کارخانه حالت نوستالژی دارد، با وجود مخالفت تیم اقتصادی، مدیریت گروه مالی تمایل دارد که این کارخانه به فعالیت خود ادامه بدهد که در جهت اشتغال‌زایی از یک صنعت بومی ادامه داشته باشد.

مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان در پاسخ به این پرسش که آیا نمی‌توان واحد پشم و کرک را به سوددهی رسانید، گفت: البته برای این کارخانه پشم و کرک، طرح‌های اقتصادی داریم، از یکسو قصد داریم صنایع جانبی برای آن ایجاد کنیم و از سوی دیگر، تهیه لباس کار برای پرسنل گروه مالی که شامل چند هزار نفر هستند را برعهده بگیرد.

 برای نخستین‌بار گروه ماهان سودده شد

بصیری در ادامه خاطرنشان کرد: برای نخستین بار طی ۱۰ سال گذشته توانستیم این مجموعه را سودده کنیم. در سال ۱۳۹۸ فولاد بافت و در سال ۱۳۹۹ فولاد بناب به سوددهی رسیده‌اند.

وی در پاسخ به این پرسش که سودده شدن این واحدها در ارتباط با افزایش دلار نبوده است، تصریح کرد:‌ در محاسبه‌های  انجام ‌شده این افزایش سوددهی ربطی به افزایش قیمت دلار ندارد، چراکه قیمت تمام ‌شده تمام نهاده‌های ما گران شده است. این افزایش قیمت از سنگ‌آهن آغاز شده و به سایر مواد مورد نیاز و تجهیزات نیز سرایت کرده است.

بصیری در ادامه با اشاره به دستوری بودن قیمت‌ها در زنجیره فولاد گفت: قیمت‌های دستوری باعث رانت و قاچاق برای سودجویان شده و سبب می‌شود که سود حاصل از تولید به دست تولیدکنندگان نرسد. زمانی که بنده معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت بودم، دو سال تلاش کردم تا دولت را قانع کنم که اگر قیمت سیمان را آزاد کنیم، قیمت آن گران نخواهد شد. بابت دستوری بودن قیمت سیمان، میلیاردها تومان به جیب قاچاقی‌ها می‌رفت که سیمان را به قیمت تعاونی خریداری و به قیمت آزاد می‌فروختند.

مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان ادامه داد:‌ اگر تصمیم‌های ما هوشمندانه، علمی و با رعایت مصالح کشور و مردم انجام بگیرد، نباید نگران بود. مشکل زمانی است که تصمیم‌ها سلیقه‌ای و هیاتی گرفته می‌شود. برای نمونه زمانی که عنوان می‌شود رابطه با چین به‌صورت مطلق یا خوب است یا بد، به این معناست که رابطه و قراردادهای ما هوشمندانه نیست. برای مثال اگر ما در برابر ماهیگیری چینی‌ها در خلیج‌فارس فناوری می‌خواستیم،این موضوع سبب می‌شد که ماهیگیرهای ما نیز مدرن شوند و حساب‌شده ماهیگیری‌کنند و وضع منطقه خوب می‌شد و نژاد و اکوسیستم خلیج‌فارس به‌هم نمی‌ریخت. یا اگر قرارداد ۲۵ ساله ما با چین هوشمندانه باشد، مشکلی پیش نخواهد آمد. از این رو هر زمان اگر با یک کشوری قرارداد می‌بندیم اگر این تصمیمات هوشمند، علمی، اقتصادی، اسلامی و در جهت منافع ملی باشد و به صورت دستوری نباشد، نباید نگران باشیم. در کل در زمینه این تصمیم‌گیری‌ها نباید صفر و یک برخورد کنیم.