چشم‌انداز تحولات پتروشیمی‌پس از کرونا
نگاهی منطقه‌ای به صنعت پتروشیمی، ما را با تصویری منحصر به فرد روبه‌رو می‌کند. پتروشیمی در منطقه آسیا هم‌اکنون به وضعیتی رسیده است که در پارامترهای اقتصاد جهانی، به مولفه‌های مهم توسعه بین‌الملل تبدیل شده است. روندهای جمعیتی جهان اشتهای روزافزون مصرف محصولات پتروشیمی را تحریک کرده است و پیش‌بینی می‌شود در دهه آینده، دو‌سوم تقاضای جهانی پتروشیمی از آسیا سرچشمه گیرد.
تقاضا برای پتروشیمی‌ها، ذاتا با تقاضای مصرف‌کننده و هزینه‌های آن مرتبط است. فعالیت‌های مصرف‌کننده و به طور کلی رشد اقتصادی، طی دهه‌های متمادی تحت تاثیر روندهای اقتصاد کلان مانند جهانی‌سازی، شهرنشینی، افزایش جمعیت نیروی کار، افزایش تحرک و بهبود سطح زندگی، به ویژه در بازارهای نوظهور مانند بازارهای آسیا صورت گرفته است.
اما در سال ۲۰۲۰، شروع کووید-۱۹، رشد اقتصادی را در سراسر جهان به میزان بی‌سابقه‌ای کاهش داد. صندوق بین‌المللی پول برآورد می‌کند که اقتصاد جهانی ۵/ ۳درصد منقبض شده است و سازمان آنکتاد تخمین می‌زند که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جهانی ۴۲درصد کاهش یافته است.
این همه‌گیری تقریبا بر همه صنایع جهان تاثیر گذاشت و صنعت پتروشیمی در آسیا نیز از این قاعده مستثنی نبوده است، اما حمایتی‌های دولتی در آخرین لحظه‌ها به مدد رسید و به‌رغم چالش‌هایی که اقتصاد جهانی با ادامه این بیماری ممکن است با آن روبه‌رو شود، تنوع تقاضا در زمینه کالاهای پزشکی زمینه‌ساز گسترش فعالیت صنایع پتروشیمی در آسیا شد. بیشتر آسیا در مهار شیوع کرونا نسبتا موفق عمل کرده است. اگرچه همه‌گیری کرونا ممکن است برای مدتی همچنان اقتصاد جهانی را در حالت متزلزل نگهدارد، اما هنوز فرصت خوبی برای توسعه و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پتروشیمی در آسیا وجود دارد. پتروشیمی‌های آسیایی تمرکز خود را بر رفع نیاز امروز جهان به مصرف کالاهای پزشکی و بهداشتی قرار داده‌اند و این خود جذابیت فزاینده‌ای را برای سرمایه‌گذاران نه تنها در آسیا، بلکه در سطح جهانی به همراه داشته است.
به بیان دیگر بحران سلامت تاثیر قابل توجهی در صنعت پتروشیمی داشت. در نیمه اول سال ۲۰۲۰ تقاضا و قیمت‌ها سقوط کرد، چالشی که با ایجاد اختلال در زنجیره تامین مربوط به بسته شدن بنادر در چین و افزایش نرخ حمل بار به سه برابر قیمت بازار قبل از همه‌گیری منجر شد. فعالیت‌های تجاری صنایع پتروشیمی در سه ماه سوم امسال به وضعیت خوبی رسیده گرچه هنوز بهبودی کامل حاصل نشده است. افزایش تقاضا برای مواد اولیه مورد استفاده در محصولاتی مانند تجهیزات پزشکی، ضدعفونی‌کننده‌ها و ابزارهای آزمایشگاهی و درمان سلامت، شرکت‌ها را قادر می‌سازد تا نرخ بهره عملیاتی خود را به میزان ۹۳درصد حفظ کنند. در حالی که حجم تجارت شرکت‌ها برای سال گذشته میلادی ۲/ ۹درصد کاهش داشت، اما از میانگین جهانی اقتصاد انقباضی ۲۰درصدی پیشی گرفتند.
از نظر درآمد نیز صنعت پتروشیمی در آسیا پس از یک سال کاهش درآمد، با صعودی اندک از وضعیت بحرانی فاصله می‌گیرد و این تحول فعالیت خود را مدیون صنایع پزشکی می‌دانند. تولیدکنندگان عمده پتروشیمی کره‌جنوبی تلاش خود را برای افزایش تولید پلی‌پروپیلن بیشتر کرده‌اند، زیرا تقاضای مواد پایه برای تولید تجهیزات پزشکی پس از گسترش برنامه‌های واکسیناسیون در سراسر آسیا افزایش یافته است. تقاضای کره جنوبی برای پلی پروپیلن و پلی‌اتیلن که برای ساخت وسایل پزشکی عمومی از جمله فیلترهای ماسک، سرنگ‌های یک‌بار مصرف پلاستیکی و سوزن‌های پوست و همچنین لباس پزشکی و دنده‌های محافظتی ضروری است، در سه ماه اول بیش از ۳۴درصد از یک سال افزایش داشته است.
بنابراین با توجه به اینکه بسیاری از کشورهای شرق آسیا برنامه واکسیناسیون برای حذف ویروس کرونا را آغاز کرده‌اند، تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی کره جنوبی به مدد حمایت‌های تولیدی پتروشیمی‌ها، کارخانه‌های خود را با ظرفیت کامل برای توزیع داخلی و صادرات تجهیزات پزشکی مختلف مبتنی بر پلاستیک فعال‌تر کرده‌اند. بر این اساس، تولیدکنندگان پتروشیمی کره‌جنوبی اعلام کرده‌اند که آنها در تامین نیازهای تجهیزات پزشکی و تولیدکنندگان محصولات بهداشتی موقعیت خوبی دارند و شرکت‌ها مشتاق تهیه مواد لازم (پلی‌پروپیلن) هستند. «هانوا توتال» بزرگ‌ترین سازنده پتروشیمی کره‌جنوبی، اعلام کرد که یک پروژه چهارساله را برای توسعه ظرفیت تولید «پلی‌پروپیلن» خود به اتمام رسانده است. بر اساس این پروژه، «هانوا توتال» کارخانه پلی‌پروپیلن جدیدی را با ظرفیت ۴۰۰ هزار تن در سال احداث کرده و ظرفیت تولید پلی‌پروپیلن را با۶/ ۵۵درصد افزایش به ۱۲/ ۱میلیون تن در سال رسانده است.
این وضعیت با شرایط مشابه و البته با حمایت دولت می‌تواند برای تولیدکنندگان پلی‌پروپیلن ایران نیز رخ دهد تا علاوه بر تامین نیاز بازار داخلی برای تولید تجهیزات پزشکی، وضعیت صادرات نیز را با توجه به افزایش تقاضای جهانی بهبود بخشد.
