صادرکننده بزرگ تخم‌مرغ در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح کرد
دلایل گرانی تخم‌مرغ در کشور
در حال حاضر واحدهای مختلف مرغداری در سطح وسیع و در اقصی‌نقاط ایران توسعه یافته است. در حالی که سازمان فائو پیش‌بینی کرده میزان مصرف تخم‌مرغ تا سال ۲۰۳۰ در کشورهای در حال توسعه ۹/ ۸ کیلوگرم و در کشورهای پیشرفته به ۸/ ۱۳ کیلوگرم می‌رسد، چین کماکان بزرگ‌ترین تولیدکننده این محصول در دنیا است. خوشبختانه سرانه مصرف در ایران نیز بالاتر از ۱۱ کیلوگرم در سال است. بر اساس آخرین آمارها در سال ١٣٩٩ تعداد یک‌هزار و ۶۲۵ واحد پرورش مرغ تخم‌گذار در سطح کشور وجود داشته که هزار و ۲۶۸ موسسه فعال و بقیه (٣٥٧ موسسه) غیر فعال بوده است. همچنین واحدهای پرورش مرغ تخم‌گذار در سال ١٣٩٨، ٨٦٩ هزارتن تخم‌مرغ تولید کرده‌اند که نسبت به سال ١٣٩٦ حدود ١٩٦ هزار تن (٢٩ درصد) افزایش داشته است. تعداد کل کارکنان شاغل در مرغداری‌های پرورش مرغ تخم‌گذار در سال ١٣٩٨، ۱۱هزار و ۴۶۰ نفر بوده که از این تعداد ۹هزار و ۴۸۵نفر شاغلان حقوق‌بگیر و بقیه (هزار و ۹۷۵ نفر) مالکان و شرکا بوده‌اند. همچنین ٩٥درصد شاغلان این واحدهای تولید مرد هستند.
یکی از واحدهای بزرگ تولید تخم‌مرغ در کشور، شرکت زنجیره‌ای تولید تخم‌مرغ چیکا است که سرمایه‌گذاری سنگینی را در استان گلستان انجام داده است و رسیدن به تولید روزانه ۲۰۰ تن تخم‌مرغ را در واحدهای تحت مدیریت خود برنامه‌ریزی کرده است. در این مجموعه پیش‌بینی اشتغال حدود ۲هزار نفر نیروی ساده و متخصص شده است که در این واحدها مشغول تولید هستند.
در همین راستا عضو هیات‌مدیره شرکت صنایع زنجیره‌ای کاسپین طلایی چیکا گنبدکاووس با بیان اینکه برای تولید هرکیلوگرم تخم‌مرغ باید حداقل ۲ کیلوگرم دان مرغ با قیمت کیلویی ۶۰ هزار ریال مصرف شود که با محاسبه هزینه‌های دیگر، تولید هر کیلوگرم تخم‌مرغ بیش از ۱۴۰ هزار ریال تمام می‌شود گفت: قیمت ذرت و سویا و ریزمغذی‌ها به عنوان اجزای اصلی دان مرغ بالا رفته و با نرخ اعلامی ستاد تنظیم بازار تولید تخم‌مرغ دیگر مقرون به صرفه نیست و در این شرایط برخی مرغداری‌ها در حال کشتار گله مرغ تخم‌گذار هستند که با ادامه این روند در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد کمبود تخم‌مرغ در کشور خواهیم بود.
افزایش قیمت نهاده‌ها باعث افزایش قیمت تخم‌مرغ
علی فرج‌الهی گفت: در صورت استمرار پایین بودن قیمت تخم‌مرغ، گله‌های تخم‌گذار به دلیل هزینه‌های بالای تولید و نداشتن سود اقتصادی، حذف خواهند شد در نتیجه کمبود تخم‌مرغ در بازار بروز خواهد کرد.
وی افزود: در شرایط فعلی که قیمت نهاده‌های مصرفی مرغ بالا رفته و هر کیلوگرم آن باید به طور میانگین ۶۰هزار ریال خریداری شود، قیمت کارشناسی ستاد تنظیم بازار کشور، صرفه اقتصادی برای تولیدکننده ندارد و یکی از راه‌حل‌های تعادل‌بخشی به بازار تخم‌مرغ، کاهش قیمت نهاده‌های دامی یا افزایش قیمت تخم‌مرغ به هر کیلوگرم ۱۶هزار تومان درب مرغداری است. به گفته فرج‌الهی نزدیک ۱۰ درصد تولید تخم‌مرغ کشور (معادل سالانه ۷۵هزار تن) در اختیار شرکت کاسپین طلایی چیکا به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده تخم‌مرغ کشور در استان گلستان است. وی در پاسخ به این سوال که معمولا سرمایه‌گذاری در کشور کمتر در بخش طیور صورت می‌گیرد و عمده سرمایه‌گذاری‌ها به سمت و سوی ساختمان و عمران است، به چه علت به این عرصه ورود کردید، گفت: هدف از سرمایه‌گذاری همیشه سودآوری نیست؛ تولید و اشتغال‌زایی یعنی عبادت و انسان در یک مرحله از زندگی به این نتیجه می‌رسد که صرفا سود ملاک نیست و فاکتورهای با ارزش دیگری هستند که می‌توانند ملاک اصلی سرمایه‌گذاری قرار گیرند.
وضعیت خط قرمز صنعت طیور تخم‌گذار در کشور
فرج الهی در ادامه افزود: کشور ما در صنعت طیور تخم‌گذار در یک وضعیت خط قرمز قرار داشت و هر نوبت با شیوع بیماری آنفلوآنزا در کشور، واردات تخم‌مرغ از کشورهای دیگر شروع می‌شد که خوشبختانه در منطقه پاک کشور (گنبد) از این بحران به راحتی عبور کردیم و در شرایط عادی با صادرات به کشورهای همسایه افزایش تولید مدیریت می‌شود.
وی با بیان اینکه یکی از عمده‌ترین مشکلات صنعت طیور، کمبود و قیمت بالای نهاده‌ها است، گفت: بازار نهاده‌های دامی و محصولات پروتئینی در طول یک سال گذشته نوسانات زیادی را تجربه کرده و صنعت دام و طیور طی این مدت با چالش‌های زیادی مواجه بوده است. از مشکلات تامین نهاده‌های دامی تا توزیع آنها و ایرادات سامانه بازارگاه تا نوسانات قیمت مرغ، گوشت و تخم‌مرغ که گرفتاری‌های زیادی را هم برای تولیدکننده و هم برای مصرف‌کننده ایجاد کرده است که لازم است مسوولان ارشد کشور در این زمینه برنامه‌ریزی‌های لازم را طوری انجام دهند که امنیت سرمایه‌گذاری برای تولید و مصرف ایجاد شود. عضو هیات‌مدیره شرکت صنایع زنجیره‌ای کاسپین طلایی چیکا گنبدکاووس گفت: نهاده‌ها از عمده‌ترین مواد موردنیاز این صنعت است و با توجه به اینکه تولیدکننده هیچ‌گونه اختیاری در این زمینه نداشته و کل آن تحت اختیار دولت است، به‌جز تحمل وضع نابسامان و متحمل شدن ضرر و زیان کار دیگری نمی‌توانیم انجام دهیم. فرج‌الهی در ادامه خاطرنشان کرد: متاسفانه در حال حاضر تولیدکننده به‌جای اینکه تمرکز و فکر خود را در تولید به‌کار گیرد، استرس تامین نهاده را داشته و زمان و انرژی خود را صرف تامین نهاده می‌کنند. هم اکنون بخشی از نهاده‌های دامی وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی از بازار آزاد سر درمی‌آورد بنابراین دستگاه‌های نظارتی باید با ورود به مساله، موضوع را بررسی کنند. وی در پاسخ به این سوال که بیشتر مصرف‌کنندگان افزایش قیمت تخم‌مرغ را منصفانه نمی‌دانند از طرف دیگر تولیدکننده مجبور به این افزایش است پیشنهاد شما برای حل این بحران چیست، گفت: در مورد قیمت تخم‌مرغ باید قیمت عادلانه توسط مجریان تعیین شود نه صرفا در زمان گرانی تخم‌مرغ همه نهادها و ارگان‌ها بسیج شوند و موقع ارزانی بازار، تولیدکننده را فراموش کرده و به امان خدا رها کنند. برای مثال در مقطع فعلی در حال حاضر واحدهای تولیدکننده تخم‌مرغ این محصول را ۴۰درصد زیرقیمت مصوب عرضه می‌کنند که این امر موجب لطمه شدیدی به تولیدکنندگان شده است.
مطالعه و تحقیق حلقه گمشده کشاورزی
عضو هیات‌مدیره شرکت صنایع زنجیره‌ای کاسپین طلایی چیکا گفت: به جز موارد بالا یکی از دلایل چالش‌های موجود در بخش دام و طیور، کمبود مطالعات و تحقیق‌های دانشگاهی است و در این خصوص تاکنون چند پروژه برای دانشگاهیان تعریف کرده‌ایم، ولی نتیجه موردنظر را نگرفته‌ایم، ولی اعتقاد داریم باید رابطه صنعت و دانشگاه خیلی نزدیک‌تر و بیشتر از این باشد.
فرج‌الهی در پاسخ به این سوال که سال‌جاری چه افقی برای شرکت متصور هستید، گفت: به دنبال ادامه پروژهای نیمه کاره، افزایش کیفیت و کمیت تولید و گسترش بازارهای صادراتی به ویژه به کشورهای همسایه هستیم.
عضو هیات‌مدیره شرکت صنایع زنجیره‌ای کاسپین طلایی چیکا در نهایت در خصوص برنامه‌های صادراتی شرکت خاطرنشان کرد: در حال حاضر بیشترین صادرات تخم‌مرغ کشور متعلق به این مجموعه است و محصولات ما عمدتا به کشورهای عراق و افغانستان صادر می‌شود و اگر مشکلات و چالش‌های ما در بخش تولید کاهش یابد به دنبال افزایش بازارهای صادراتی هستیم و در این راستا انتظار داریم برنامه‌های حمایتی دولت به عنوان پشتوانه قوی در توسعه صادرات باشد نه اینکه مستمرا به دنبال رفع موانع در ادارات باشیم. پتانسیل واردات ارز از طریق صادرات محصولات استراتژیک مثل تخم‌مرغ در کشور وجود دارد و این واحد تولیدی نیز از ابتدا با نگاه به توسعه صادرات شکل گرفته است که در صورت تحقق این موضوع بخشی از ارز مورد نیاز برای واردات نهاده‌ها از طریق صادرات محصولات قابل استحصال است.
در خاتمه امیدواریم رهنمودهای ارزشمند رهبر انقلاب در ابتدای سال‌جاری مبنی بر رفع موانع و پشتیبانی از تولید، سرلوحه کار ادارات و دستگاه‌های اجرایی قرار داده شود تا با آسایش خاطر تولید کنند.
