تامین مواد اولیه؛ مشکل تولیدکنندگان پیچ‌و مهره
مدیرعامل شرکت بهین‌فولادآتی‌گستر با بیان مطلب فوق افزود: اکنون واردات چندان مقرون‌به‌صرفه نیست؛ بنابراین مصرف‌کنندگان چاره‌ای جز مراجعه به تولیدکنندگان داخلی ندارند.
سید جواد الوانی با بیان اینکه شرکت بهین فولاد آتی گستر در حوزه تولید پیچ، مهره، واشر، انکربولت، استادبولت، یوبولت، کلمپ و قطعات فلزی خاص موردنیاز صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع عمرانی و ریلی، انواع سازه‌های فولادی، پل‌های فلزی، سازه‌های فضایی و... به روش فورجینگ فولادی فعالیت می‌کند، گفت: ظرفیت تولید این شرکت دوهزار و ۵۰۰ تن در سال است. قطر پیچ و مهره‌هایی که در شرکت بهین‌فولاد تولید می‌شوند، از ۱۲ تا ۱۲۰ میلی‌متر هستند.
وی افزود: ماده اولیه اصلی برای تولید قطعات یادشده، میلگرد فولادی و آلیاژی است و بیش از ۹۰درصد مواد اولیه شرکت بهین فولاد را میلگرد آلیاژی تشکیل می‌دهد.
مدیرعامل شرکت بهین فولاد آتی گستر گفت: در حال حاضر، کیفی‌ترین فولادهای آلیاژی را در ایران، شرکت فولاد آلیاژی ایران تولید می‌کند. در سال‌های گذشته به‌ندرت پیش می‌آمد که فولاد آلیاژی در بازار کشور کمیاب و تامین آن برای مصرف‌کنندگان دشوار شود، اما در حال حاضر، این کمبود احساس می‌شود. لازم به یادآوری است که پیش از این، سفارش‌گیرنده برای دریافت فولاد آلیاژی نهایتا یک‌هفته‌ای تا سه‌هفته‌ای انجام می‌شد که طی همین مدت نیز مواداولیه به شرکت بهین فولاد می‌رسید.
به گفته وی یکی از دلایل اصلی تاخیر در تحویل فولاد آلیاژی، افزایش شدید تقاضا و هجوم مصرف‌کنندگان این نوع فولادها به شرکت فولاد آلیاژی ایران بوده است و در این شرایط، طبیعتا این شرکت نخواهد توانست به‌سرعت به همه سفارش‌ها پاسخ دهد. در ۶ ماه نخست سال ۱۳۹۹ تنها توانستیم ۶۰۰ تن میلگرد آلیاژی از شرکت فولاد آلیاژی ایران دریافت کنیم که تنها نیمی از ظرفیت شرکت ما را پوشش داد، ضمن اینکه دیگر نتوانستیم برای ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۹ سفارش‌گذاری کنیم.
الوانی با بیان اینکه مهم‌ترین چالش حال حاضر تولیدکنندگان پیچ و مهره، تامین مواد اولیه است، خاطرنشان کرد: زمان تامین مواد اولیه از کارخانه تولیدکننده معمولا بیش از پنج ماه بوده و برخی از مواقع نیز سفارش‌گذاری انجام نمی‌شود. شرکت بهین‌فولاد با شرکت‌های بزرگ پتروشیمی کار می‌کند و این شرکت‌ها نیز فرصت
معطل ماندن برای دریافت پیچ و مهره برای مدت طولانی را ندارند؛ بنابراین در صورت دریافت نکردن مواد اولیه با مشکل مواجه خواهیم شد.
به گفته وی مشکل دیگر، اختلاف قیمت میلگرد در بازار باقیمت تولیدکننده است. پیش‌تر، اختلاف قیمت میلگرد تولیدکننده و بازار حدودا ۴۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم بود و اکنون این میزان به حدود هشت هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده است.
الوانی گفت: اکنون برخی از تولیدکنندگان پیچ و مهره در صورت تامین مواد اولیه از کارخانه تولیدکننده اقدام به تولید محصول می‌کنند و در صورت عدم تامین، خط تولید را متوقف می‌کنند. البته ممکن است یک تولیدکننده پیچ و مهره به مصرف‌کننده اطلاع دهد که محصول تولیدی با میلگرد بازار آزاد تامین شده است و گران‌تر خواهد بود و مصرف‌کننده نیز با توجه به شرایط بازار موافقت کند؛ در این صورت تولید انجام خواهد شد. وی ادامه داد: چالش دیگر تامین مواد اولیه، افزایش قیمت و نوسانات آن است. اگر امروز بتوانیم با قیمت خاصی سفارش‌گذاری کنیم، ممکن است هنگام تحویل محصول، قیمت بسیار متفاوت باشد و باقیمت روز محاسبه شود. به‌طور مثال، از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا اواسط مهرماه، قیمت انواع میلگردهای آلیاژی بیش از ۷۰ درصد افزایش یافت؛ هرچند که قیمت این فولادها از اواسط مهر تا پایان سال ۱۳۹۹ نوسان کمتری داشت.
مدیرعامل شرکت بهین فولاد آتی گستر در ادامه گفت: به‌طورکلی، تولید پیچ و مهره فولادی با عملیات فورجینگ همراه است. پس از دریافت مواد اولیه باید ابتدا روی میلگرد عملیات کشش و سایزینگ را انجام داد. سپس باید عملیات فورجینگ روی میلگرد کشش یافته اجرا شود؛ به این شکل که میلگرد وارد کوره پیشگرم شده و پس از رسیدن به دمای مطلوب توسط پرس‌ها در قالب‌های مخصوص فورج‌کاری می‌شود. در این مرحله قطعه فورج‌کاری شده به‌صورت نیمه آماده است و باید تراشکاری شود که در بخش تراشکاری این اتفاق می‌افتد. در نهایت نیز یک عملیات حرارتی سبک برای یکنواخت کردن قطعه انجام می‌شود تا قطعات یا پیچ و مهره‌ها روانه بازار مصرف شوند. با توجه به فرآیندهای یادشده، شرکت بهین فولاد زنجیره کامل تولید قطعه را در اختیار دارد. درحالی‌که بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده پیچ و مهره و نیز قطعه‌سازها زنجیره تولید قطعه را به‌طور کامل در اختیار ندارند. الوانی گفت: تقاضا برای پیچ و مهره شرکت ما همواره وجود دارد و مشکلی بابت فروش نداریم، اما افزایش قیمت مواد اولیه و درنتیجه محصولات باعث شده بسیاری از پروژه‌های مصرف‌کننده پیچ و مهره مدتی را بدون خرید بگذرانند. در برخی محصولات از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا انتهای آن شاهد رشد بیش از ۸۰درصدی قیمت‌ها بودیم.
به گفته وی قبل از تشدید تحریم‌ها، تامین پیچ و مهره فولادی صنایع نفت و گاز عموما از داخل صورت می‌گرفت و شرکت‌های این حوزه کمتر حاضر به واردات پیچ و مهره بودند. به‌طوری‌که تنها واردات از یکی دو کشور انجام می‌شد. این در حالی است که صنایع ساختمان و دیگر صنایع همچون قطعات خودرویی، به‌وفور واردات انجام می‌دادند و بخش عمده‌ای از نیاز خود را به پیچ و مهره از واردات به‌ویژه از چین تامین می‌کردند.
الوانی گفت: نکته مهم دیگر این است که رکود بر بازار و صنایع حاکم شده است و دیگر خبری از رونق سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ نیست. بااینکه شرکت بهین فولاد به‌صورت دو نوبت تولید می‌کند، اما کمبود مواد اولیه در آینده نه‌چندان دور گریبان شرکت ما را خواهد گرفت. نگاه مسوولان به مقوله تولید هنوز نگاه صحیحی نیست و رویکرد آنها به تولیدکنندگان صنایع بالادستی و پایین‌دستی کاملا متفاوت است. درحالی‌که اعلام شد شرکت فولاد آلیاژی ایران با توجه به افزایش میزان تقاضا برای انواع محصولات آلیاژی، تولید ۲۲ هزار تن از فولاد آلیاژی صنایع پیچ و مهره را انجام می‌دهد و برنامه‌ای برای افزایش تولید ماده اولیه صنایع پیچ و مهره ندارد؛ میزان نیاز کشور به این فولاد آلیاژی بیش از ۵۵ هزار تن است، اما دفتر صنایع معدنی اعلام کرد که مصرف پیچ و مهره در کشور حدود ۴ هزار و ۷۰۰ تن بوده و بیش از این نیاز به تولید گریدهای آلیاژی پیچ و مهره نیست! این یعنی وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان سیاست‌گذار و برنامه‌ریز صنایع معدنی و فلزی کشور از نیاز واقعی صنعت تأثیرگذار پیچ و مهره اطلاع ندارد. تا زمانی که سیاست‌گذاران از مشکلات تولیدکنندگان مطلع نباشند، نمی‌توان تصویر روشنی از آینده صنایع ارائه داد.
