موفقیت ایران در توسعه صنعت «قالب بتن»
شرکت‌های ایرانی نیز بعد از انقلاب به تدریج وارد این صنعت شده‌اند و در این مدت پیشرفت‌های خوبی در این زمینه حاصل شده است. در دولت‌های نهم و دهم که پروژه مسکن مهر رونق داشت صنعت طراحی و تولید سیستم‌های قالب‌بندی بتن به حد تکامل در کشور نرسیده بود و در آن زمان واردات زیادی از کشورهای خارجی به ویژه ترکیه انجام می‌شد. که یکی از مرسوم‌ترین این سیستم‌ها، سیستم قالب‌بندی تونلی فرم ویژه انبوه‌سازی مسکن بود که در پروژههای پرند به دفعات استفاده شد. قیمت بالای کالا، مشکلات واردات و انحصار شرکت‌های تولیدی ترک، شرکت سازه‌گستر مدحت را بر آن داشت تا با مهندسی معکوس دقیق محصولات و درک نیازهای بومی‌پیمانکاران داخلی، محصولی به مراتب بهتر و کاربردی‌تر و با قیمت یک‌سوم کالای مشابه خارجی به بازار ارائه دهد. این امر منجر به خروج شرکت‌های خارجی به طور کامل از ایران شد و حتی پیمانکاران خارجی پروژههای مسکن مهر نیز اقدام به خرید کالای ایرانی کردند.
علی مدحت، مدیر عامل شرکت سازه‌گستر مدحت معتقد است: در حال حاضر در حوزه‌های راهسازی، سدسازی و برج‌سازی که در احداث آنها قالب‌های هیدرولیکی های‌تک مورد نیاز است خودکفا هستیم و نیازی به شرکت‌های خارجی و واردات تجهیزات از خارج کشور نداریم. وی می‌گوید: ادعا داریم که شرکت سازه‌گستر مدحت بین شرکت‌های ایرانی، رتبه اول را دارد و چند محصول های‌تک را برای اولین بار در کشور تولید کرده‌ایم که به لحاظ قیمت تمام‌شده نیز قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به محصولات رقبای خارجی دارد. برای آشنایی با اوضاع و احوال تولید سیستم‌های قالب‌بندی بتن با وی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌آید.
پیشینه فعالیت شرکت و ابعاد و مختصات تولیدی آن چیست؟
محصولات های‌تک و خاصی طراحی و تولید می‌کنیم که در کارهای عمرانی، راهسازی، انبوه‌سازی ساختمان، ابنیه و هر سازه دیگری کاربرد دارد که از این محصولات می‌توان به سیستم قالب‌بندی اتوکلایمینگ ویژه بلندمرتبه‌سازی و پل‌سازی، سیستم قالب‌بندی تونلی فرم برای انبوه‌سازی مسکن، قالب شاریو ویژه پل‌ها با دهانه‌های بلند، قالب‌بندی تونل لاینینگ ویژه احداث تونل‌ها، راه، راه‌آهن، مترو و انحراف آب و بسیاری سیستم‌های دیگر اشاره کرد. در سال ۸۶ شرکت را ثبت کردم و با حدود ۳۰ نفر پرسنل به صورت انبوه وارد تولید شدیم. سال به سال به تنوع محصولات تولیدی اضافه کردیم و استراتژی ما از همان ابتدا این بود که برای تحقیق و توسعه (R&D) اهمیت ویژه‌ای قائل بودیم. در حال حاضر حدود ۱۶۰ نفر پرسنل داریم و ظرفیت تولید بیشتر از ۷۰۰ تن در ماه را دارا هستیم که ۳۰ درصد از این افراد از جامعه هدف بهزیستی هستند. محصولات ما در زمینه انبوه‌سازی مسکن، راهسازی، تونل‌سازی، پل‌سازی، سازه‌های خاص بتنی، بلندمرتبه‌سازی و... کاربرد دارد.
آیا محصولات شما با نمونه‌های مشابه خارجی قابل مقایسه است؟
تیم فنی ما هر روز رقبای خارجی را رصد می‌کنند و مشابه محصولات آمریکایی و اروپایی را در کشور بومی‌سازی کرده و تولید می‌کنیم و موفق شدیم کالایی تولید کنیم که به راحتی می‌تواند در بازار جهانی در کنار برندهای بزرگ دنیا قد علم کند. به طور مثال به یک شرکت عمرانی که قصد واردات تجهیزات قالب‌بندی بتن و سیستم‌های صنعتی‌سازی از آلمان داشت، بابت این تجهیزات حدود یک‌ششم رقم پیشنهادی شرکت آلمانی پیشنهاد دادیم، نقشه‌های مربوطه، نمونه اولیه و تضامین لازم داده شد و موفق به جلب نظر پیمانکار شدیم و در حال حاضر مشغول اجرای این پروژه هستیم. می‌توان گفت این پروژه یکی از بزرگ‌ترین پروژههای بتنی کشور است و به خود می‌بالیم که محصولات مورد نیاز را به صورت صد درصد داخلی تولید کرده‌ایم. در حال حاضر در حوزه‌های راهسازی، سدسازی و برج‌سازی که در احداث آنها نیاز به تجهیزات پیچیده هیدرولیکی های‌تک است به صورت کامل به خودکفایی رسیده‌ایم و نیازی به شرکت‌های خارجی و واردات تجهیزات از خارج کشور نداریم. ادعا داریم بین شرکت‌های این صنعت رتبه اول را داریم و چند محصول های‌تک را برای اولین بار در کشور تولید می‌کنیم؛ مانند سیستم RCS (اتو کلایمینگ) که در پروژههای انبوه‌سازی ساختمان به صورت هیدرولیکی در بلندمرتبه‌سازی استفاده می‌شود و نیازی به استفاده از داربست و تجهیزات سنتی ندارد.
سیستم بعدی، سیستم قالب‌بندی شاریو است که برای اولین بار در کشور تولید کرده‌ایم که در پروژه آزادراه قزوین- رشت قطعه تکمیلی رودبار-منجیل در حال اجرا است. این سیستم به حالت افقی حرکت کرده و عرشه پل را ایجاد می‌کند. در پروژه‌هایی که ارتفاع و عمق زیادی دارند مانند رودخانه، دره و... که امکان استفاده از اسکافلد نیست می‌توان از این سیستم استفاده کرد.
چه پروژههای شاخصی با استفاده از تجهیزات قالب‌بندی بتنی شما تاکنون اجرا شده است؟
در پروژه آزادراه تهران- شمال، هشت دستگاه سیستم قالب‌بندی تونل لاینینگ به صورت هیدرولیکی اجرا شده است. تونل‌ها و پل‌های آزادراه قزوین-رشت، تونل‌های راه‌آهن خرم‌آباد-دورود، تونل‌های آزادراه‌های زنجان-تبریز، اصفهان-شیراز و سه‌راه سرچم-تبریز نیز با استفاده از تجهیزات قالب‌بندی بتنی ما تولید شده است. پروژههای مسکن مهر در سراسر کشور در طرح مسکن مهر و اقدام ملی مسکن با روش سیستم قالب‌بندی تونلی فرم اجرا شد. پروژه نیروگاه اتمی بوشهر که از سیستم قالب‌بندی هوپاد با رویه پلای وود استفاده شد. پروژه بزرگ برج‌های اداری تجاری سامان فراز که مجموعه‌ای از محصولات نوین شرکت با رویه پلای وود مانند میز پرنده، سیستم سقف فلکس، قالب دیوار پلای وود و قالب هوپاد هسته استفاده شد و هم‌اکنون نیز پروژه با سیستم پیچیده قالب‌بندی اتوکلایمینگ در حال اجرا است.
موانع و مشکلات پیش روی شما چیست؟
آهن‌آلات مورد نیاز خودمان را به صورت انواع ورق فولادی در قالب سهمیه از بورس تهیه می‌کنیم، اما سهمیه ما اندک است؛ هر ماه به ۶۰۰ تا ۷۰۰ تن انواع ورق‌های فولادی نیازمند هستیم، ولی سهمیه ما حدود ۱۷۰ تا ۱۸۰ تن است و مجبور هستیم بقیه آن را به صورت آزاد و با قیمت بالاتر از بازار تهیه کنیم. سال گذشته ۳۳۰ تن مجوز خرید از بورس کالا داشتیم، ولی امسال با وجود اینکه طرح توسعه کارخانه شرکت را اجرا کردیم و تعداد پرسنل شرکت را افزایش دادیم، به جای اینکه سهمیه ما را افزایش دهند، این سهمیه را به ۱۷۰ تا ۱۸۰ تن کاهش داده‌اند. بسیاری از شرکت‌ها در حوزه فولاد، خریدهای انبوه می‌کنند و با رانت سودهای فراوانی می‌کنند، اما شرکت‌های تولیدی که به این محصولات فولادی نیاز دارند به سختی می‌توانند خرید کنند و از این موضوع شکایت دارند. قیمت فولاد در بازار آزاد به صورت میانگین در هر کیلو گرم حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد با قیمت بورس کالا اختلاف دارد که این موضوع روی قیمت تمام‌شده ما اثرگذار است. بیشترین حجم مواد اولیه مورد نیاز ما یعنی حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد آن ورق‌های فولادی است و بقیه شامل انواع آهن‌آلات شامل لوله‌ها، نبشی‌ها و قوطی‌ها است. به دلیل افزایش شش برابری قیمت ورق فولادی مجبور هستیم نقدینگی و حجم سرمایه در گردش خود را افزایش دهیم.
مشکل دیگر این است که امسال شاهد قطعی مکرر برق در کارخانه بودیم و تقریبا در همه شهرک‌های صنعتی هر روز یا یک روز در میان این اتفاق می‌افتد. با احتساب هزینه حقوق و دستمزد پرسنل این موضوع زیان بسیار بالایی به شرکت‌ها وارد کرده است. امسال علاوه بر فصل تابستان در فصل زمستان نیز موضوع قطعی برق اضافه شده و شرکت‌های تولیدی و صنعتی از این موضوع شکایت دارند. مشکل بعدی نیز این است که در چند سال اخیر شرکت‌های عمرانی با کمبود نقدینگی مواجه هستند و این موضوع به شرکت‌های امثال ما نیز منتقل می‌شود. شرکت‌های عمرانی در نتیجه این موضوع با تاخیر مطالبات ما را پرداخت می‌کنند.
در زمینه صادرات چه فعالیتی داشته‌اید؟
در دوره تحریم‌ها امکان صادرات به سختی وجود دارد و فقط امکان صادرات به کشورهای عراق و افغانستان را داریم، زیرا امکان حواله و نقل و انتقال پول وجود ندارد وگرنه در سال‌های گذشته به کشورهای حوزه آسیای میانه و CIS صادرات داشتیم که به علت تحریم‌ها متوقف شده است.
در دوره کرونا فعالیت‌های شما چه تغییری داشته است؟
در اسفند سال گذشته و همزمان با شیوع ویروس کرونا در کشور، طرح توسعه کارخانه را اجرا کردیم و بر اساس آن ۴هزار متر مربع سالن تولید اضافه کردیم. در ابتدا احساس ما این بود که شرایط مساعد برای تولید وجود ندارد، ولی از فروردین امسال به بعد با سفارش‌های خوبی مواجه شدیم و امسال حدود ۴۰ نفر پرسنل جدید استخدام کردیم و تولید را حدود ۸۰ درصد افزایش داده و از ۳۵۰ تن به بیش از ۶۰۰ تن در ماه افزایش دادیم. در حال حاضر از تمامی‌ظرفیت شرکت برای تولید استفاده می‌کنیم.
چه اقداماتی در راستای مسوولیت اجتماعی شرکت انجام داده‌اید؟
موضوعی که از ابتدای تاسیس شرکت به عنوان مسوولیت اجتماعی شرکت انجام داده‌ایم این است که افراد معلول را در شرکت استخدام کرده و به کار گرفته‌‌ایم. در حال حاضر نیز از حدود ۱۶۰ نفر پرسنل شرکت حدود ۴۰ نفر از آنها افراد معلول جسمی حرکتی خفیف، ناشنوایان، معتادان پاک شده و زنان سرپرست خانوار هستند و خوشحالیم که اعلام کنیم در بسیاری از موارد این افراد بهره‌وری و کارآیی بیشتری حتی از افراد سالم در کارخانه دارند.
