رئیس هیات مدیره شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی «ستاره‌یاران زمین» عنوان کرد
ایجاد مدیریت واحد مرزی؛ مطالبه اصلی شرکت‌های ترانزیت کالا
دین‌محمد فیض محمدی، رئیس هیات مدیره این شرکت، می‌گوید: تمام تلاش ما این بوده که رصد و کنترل روی محوله‌های بار، کامیون‌ها و راننده‌ها را به صورت شبانه‌روزی داشته باشیم. از این رو ریسک فعالیت در شرکت بسیار پایین است.
وی که رئیس کمیته ترانزیت انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی و مسوول کمیته جاده‌ای کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی استان خراسان نیز است از مشکلات این بخش می‌گوید که در ادامه می‌خوانید.
مقصد اصلی ترانزیتی شرکت ستاره یاران زمین کدام کشورها است؟
سال گذشته به صورت میانگین ۱۵۰ دستگاه کانتینر در ماه به سمت آسیای‌میانه حمل کرده‌ایم. از اسفند سال گذشته با شیوع کرونا و بسته شدن مرزها، حمل بار به این منطقه را تعطیل کرده‌ایم. در حال حاضر مقصد اصلی ما افغانستان و پاکستان است و در حال حاضر ۱۳۰ دستگاه کامیون تحت پوشش شرکت ما قرار دارد.
شیوع کرونا چه آسیبی به شرکت‌های ترانزیت کالا وارد کرده است؟
در سال‌جاری شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی به علت کرونا با بسته شدن مرزهای کشورهای همسایه به شدت متضرر شده و هزینه این شرکت‌ها ۵۰ درصد افزایش یافته است. به همین دلیل از ابتدای سال ۹۸ تاکنون بیش از ۶۷ جلسه و نشست در اتاق بازرگانی خراسان و انجمن حمل‌ونقل بین‌الملل خراسان برای حل‌وفصل مشکلات شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی تشکیل داده‌ایم.
آیا توانسته‌ایم از موقعیت ژئوپلیتیک کشور در حوزه حمل‌ونقل بهره‌برداری لازم را داشته باشیم؟
با توجه به موقعیت جغرافیایی ویژه و خاص ایران و عبور دو کریدور اصلی شمال - جنوب و شرق-غرب از کشور، متاسفانه نتوانسته‌ایم از این موقعیت ویژه به خوبی بهره ببریم. هچنین در کریدور شمال - جنوب به ویژه در حوزه ریلی هنوز نتوانسته‌ایم مسیر رشت به آستارا را متصل کنیم. با اتصال این کریدور می‌توانستیم در واردات و صادرات از دو کشورهای روسیه و هند از نظر ترانزیت کالا درآمدزایی خوبی داشته باشیم. متاسفانه در این حوزه فرصت‌سوزی شده است و با فعالیت‌های کشورهای منطقه، کریدورهای جایگزین ، کشور ما را دور زده‌اند. در صورتی که با بهره‌برداری بهینه از این کریدورها خواهیم توانست اشتغال‌زایی در حد حوزه گردشگری در کشور ایجاد کنیم.
مشکل اصلی شرکت‌های فعال در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی چیست؟
در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی و ترانزیت کالا، نگاه امنیتی در بخش قوانین قاچاق کالا ریسک فعالیت در این حوزه را افزایش داده است و محموله‌های ترانزیت به صورت بسته‌بندی در قالب کانتینری با پلمب مبدأ وارد کشور می‌شود و بعد از طی تشریفات گمرکی در کشور ما مجدد پلمب می‌شود. صاحب بار در کشورهای همسایه که باری را به ایران ترانزیت می‌کند، ممکن است اشتباهی در بارنامه و فاکتور کالا داشته باشد. متاسفانه شرایط به‌گونه‌ای است که تاوان این اشتباه را شرکت حمل‌کننده ایرانی می‌پردازد. به این صورت که قبل از صدور هرگونه رای قانونی، گمرک در صورت وجود کوچک‌ترین مغایرت در بارنامه، از فعالیت شرکت حمل کننده جلوگیری کرده و شرکت با تعطیلی مواجه می‌شود. این مشکل را بارها از طریق انجمن‌ها اعلام کرده‌ایم. این نگاه باید از طریق اصلاح قوانین و به صورت اساسی برطرف شود. با توجه به اینکه اقدامات کنترلی زیادی مانند X-RAY و نصب GPS روی کامیون‌ها را در کشور داریم و درصد قاچاق به شدت کاهش یافته، نیاز به این همه سختگیری نیست. سایه سنگین این دیدگاه روی فعالان ترانزیت وجود دارد به گونه‌ای که تا قبل از صدور توسط مراجع قضایی علیه شرکت حمل‌کننده نباید این شرکت با تعطیلی ممنوعیت کار مواجه شود.
سایر مشکلات حوزه ترانزیت کالا چیست؟
در حوزه ترانزیت کالا یکی از مشکلات اصلی، در مرزها است. متاسفانه این موضوع از سال‌های قبل وجود دارد. در زمان‌های تعطیل و مناسبت‌ها، با شلوغی در مرزها مواجه هستیم، ولی هنوز نتوانسته‌ایم این موضوع را به درستی مدیریت کنیم و توقف‌های طولانی‌مدت در مرزها ضررهایی را متوجه شرکت‌های حمل‌ونقل و صاحبان کالا کرده است. با توجه به مشکلات عدیده و فشار تحریم‌ها، باید تمامی سازمان‌های ذی‌ربط، در کنار همدیگر بخشی از این آسیب‌ها را جبران کنند. متاسفانه ناهماهنگی و فعالیت جزیره‌ای سازمان‌های دخیل در امور حمل‌ونقل بین‌المللی و ترانزیت کالا، عملکرد ما را با مشکل مواجه می‌کند و مدیریت واحد مرزی می‌تواند از این مشکل جلوگیری کند. ۱۴ تا ۱۸ سازمان در محل مرزها دخیل بوده که با هماهنگی درست آنها می‌شود مقاطع شلوغ را مدیریت کرد تا در صادرات واردات کالا وقفه‌ای ایجاد نشود. توقف در مرزها زیاد است و هر روز توقف حدود ۴۰ تا ۷۰ دلار هزینه برای کامیون ایجاد می‌کند که بر میزان کرایه حمل اضافه می‌شود. همچنین نیازمند این هستیم که یک سازمان مخصوص برای ترانزیت ایجاد و قانون جامع ترانزیت تدوین شود. این موضوع کمک می‌کند تا بین موضوع واردات، صادرات با ترانزیت تفاوت ایجاد شود، زیرا کالاهای عبوری با کالاهای وارداتی متفاوت هستند. کالاهای وارداتی برای جلوگیری از قاچاق باید به شدت کنترل شوند، ولی کالاهای عبوری باید بتواند سریع از کشور منتقل شوند. این پتانسیل در کشور وجود دارد که با وجود زیرساخت‌های موجود به تعداد ۲۵ میلیون ترانزیت در سال برسیم در حالی ۶ تا ۷ میلیون ترانزیت در سال داریم. برای رسیدن به این میزان باید نگاه سازمانی را به نگاه ملی تبدیل کنیم.
مشکل دیگر در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی کالا، قیمت بالای کامیون در کشور نسبت به کشورهای همسایه و منطقه است. این نرخ بیش از دو برابر بوده که هزینه حمل و قیمت تمام شده کالا را افزایش می‌دهد. در رابطه با نوسازی ناوگان باید اقدامات جدی صورت گیرد. البته اجازه واردات کامیون با سه سال کارکرد به کشور داده شده، ولی به دلیل حجم کم این واردات، این کامیون‌ها نمی‌توانند مشکل فرسودگی ناوگان کشور را برطرف کنند. در نتیجه، بیشتر کالاهای صادراتی، با ناوگان کشورهای مقصد از جمله آسیای میانه و افغانستان حمل می‌شوند.
نیازمند یک دیپلماسی فعال و سازنده در زمینه حمل‌ونقل بین‌المللی کالا هستیم. قرار است رایزن‌های اقتصادی از اتاق بازرگانی و بخش‌خصوصی انتخاب شوند که خبر خوشی برای بخش خصوصی است.
اغاز فعالیت شرکت از چه سالی بوده است؟
از سال ۱۳۷۵ فعالیت‌ام را در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی کالا آغاز کردم و ۲۵ سال است که در این حوزه در دو شرکت آذر کیان توس و ستاره یاران زمین فعالیت داشته‌ام. هم‌اکنون نیز علاوه بر ریاست هیات مدیره شرکت ستاره یاران زمین، ریاست کمیته ترانزیت انجمن صنفی شرکت‌ها حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی و مسوولیت کمیته جاده‌ای کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی استان خراسان رضوی را به عهده دارم. یکی از افتخارات در این مدت فعالیتم این است که حداقل ۱۲ نفر از رانندگان شرکت ما صاحب شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی شدند و ۷ نفر از کارکنان شرکت ما توانسته‌اند مجوز حمل‌ونقل بین‌المللی کالا بگیرند و ۲۰ شرکت از داخل شرکت ستاره یاران زمین به وجود آمده‌اند.
خط مشی شرکت برای موفقیت چه مواردی بوده است؟
مدیران شرکت روی سه مولفه سرعت، قیمت و کیفیت تمرکز دارند. تمام تلاش ما این بوده که رصد و کنترل روی محوله‌های بار، کامیون‌ها و راننده‌ها را به صورت شبانه‌روزی داشته باشیم. از این رو ریسک فعالیت در شرکت بسیار پایین است. علاوه بر این، آموزش‌های سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای را برای کارکنان شرکت اجباری کردیم. بخشنامه‌های خاصی برای مقاطع مختلف در طول سال داریم. همچنین مدیران شرکت به صورت شیفتی به مدت ۱۸ تا ۲۰ ساعت در روز با صاحبان کالا و رانندگان در تماس هستند. شرکت، یک دفتر فعال با ۱۰ کارمند خبره در حوزه حمل‌ونقل دارد؛ در این دفتر کلاس فشرده برای رانندگان برای حمل بار در هر مقصد به صورت جداگانه داریم تا رانندگان با مشکلات و گلوگاه‌های هر مسیر آشنا شده و ریسک سفر کاهش یابد.
با ساماندهی درست در این حوزه بارها از سوی اتاق بازرگانی، انجمن حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان و مسوولان استانی مورد تشویق قرار گرفته‌ایم.
