معاون اجرایی و نظارت دستور کلی احیا استیل فولاد بافت تشریح کرد
تامین مواد اولیه؛ دغدغه فولاد بافت
از جمله دغدغه‌های دیگر این واحد تامین انرژی به نسبت ارزان قیمت از جمله گاز و برق است. از آنجا که واحد احیای مستقیم که آهن اسفنجی تولید می‌کند، به مصرف گاز بسیاری نیاز دارد، قیمت گاز در بهای تمام شده بسیار مهم است.
عطارد گودرزی، معاون اجرایی و نظارت احیااستیل فولاد بافت در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: در مجموعه احیااستیل فولاد بافت، آهن‌اسفنجی تولید میشود که برای تولید آن نیازمند برخی مواد اولیه مانند گندله هستیم که این خوراک اصلی را از گندله‌سازی‌های کشور تامین می‌کنیم.
گودرزی در ادامه خاطرنشان کرد: ماده دوم مورد نیاز واحد ما تامین گاز است، البته گاز بخش کوچکی از آن به عنوان سوخت مورد استفاده قرار می‌گیرد و بخش بیشتر آن به عنوان خوراک و مواد اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد، به عبارتی در فرآیند تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: بیشترین مواد اولیه واحد، تامین گندله است که بر اساس رویکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت، باید با قیمت 5/ 23 درصد قیمت شمش فولاد خوزستان خریداری شود. البته فروشندگان گندله با توجه به کیفیت این محصول آن را به فروش می‌رسانند، از این‌رو قیمت گندله برای ما نیز گران‌تر تمام میشود. از آنجا که گندله کیفیت‌های متفاوتی دارد، بدون شک روی محصول ما نیز تاثیرگذار خواهد بود، بنابراین باید گندله باکیفیت مطلوب را خریداری کنیم و با توجه به این موضوع قیمت گندله برای واحد ما بیش از 5/ 23 درصد تمام میشود. البته موضوع قیمت‌گذاری آن است که کیفیت گندله در قیمت‌گذاری لحاظ نشده و فروشندگان با مانور دادن روی کیفیت گندله، قیمت آن را تا 25 و 26 درصد نیز افزایش می‌دهند.
وی در پاسخ به این پرسش که کیفیت گندله تا چه اندازه در تولید آهن‌اسفنجی تاثیرگذار است، عنوان کرد: کیفیت گندله در تولید آهن‌اسفنجی بسیار موثر است و کیفیت پایین آن می‌تواند آهن‌اسفنجی را با مشکل روبهرو کند.
گودرزی افزود: موضوع دیگر، اختصاص دادن سهمیه گندله از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به واحدهای آهن‌اسفنجی است؛ برای نمونه بر اساس مصوبه قرار بر این بوده که یک میلیون و 120 هزار تن گندله به ما اختصاص پیدا کند که البته این میزان سهمیه دولتی از چند منبع به ما اختصاص داده شده که یکی از این واحدها باید 300 هزار تن به ما گندله تحویل می‌داد که تاکنون نداده است، چراکه اصلا این واحد راه‌اندازی نشده است. بنابراین هم‌اکنون با کمبود گندله که مهم‌ترین مواد اولیه شرکت است، روبهرو هستیم که اگر تامین نشود، ممکن است مجبور شویم واحد خود را تعطیل کنیم؛ در حالی که یک واحد آهن اسفنجی یک واحد دائم‌کار است و خاموش و روشن کردن این واحد با کلی هزینه روبهرو خواهد شد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا برای تامین گندله خود سراغ واحدی رفته‌اید که هنوز راه‌اندازی نشده است گفت: این سهمیه را وزارت صنعت، معدن و تجارت به ما اختصاص داده است. ممکن است که این واحد یک برنامه غیرواقعی اعلام شده باشد و وزارتخانه هم بدون راستی‌آزمایی سهمیه‌ای را از این واحد به ما اختصاص داده است.
مصرف انرژی از قیمت گاز تا مصرف برق
معاون اجرایی و نظارت احیااستیل فولاد بافت درباره میزان انرژی در واحدهای آهن‌اسفنجی عنوان کرد: برای تولید هر تن آهن‌اسفنجی، بسته به شرایط مختلف و فصل‌های مختلف بین 120 تا 130 کیلووات ساعت برق مورد استفاده قرار می‌گیرد که با قیمت برق امروز حدود 35/ 0 تا 5/ 0 درصد هزینه را شامل میشود. مصرف گاز نیز سبب 3 تا 5/ 3 درصد قیمت تمام‌شده در واحد میشود، برای تولید یک تن آهن‌اسفنجی بسته به ارزش حرارتی گاز و کیفیت آن، بین 290 تا 330 مترمکعب گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گودرزی در ادامه خاطرنشان کرد: تمام سود واحدهای آهن اسفنجی روی یارانه‌ای است که به گاز و برق اختصاص داده میشود. موضوع آن است که اگر محصول ما به صورت روز جهانی به فروش می‌رسید، آن زمان دیگر هزینه انرژی روی ما تاثیرگذار نبود. قیمت آهن‌اسفنجی حدود 60 درصد قیمت شمش است، اگر قیمت انرژی به صورت آزاد حساب می‌شد و ما نیز به قیمت آزاد محصول خود را می‌فروختیم، دیگر با مشکلی روبهرو نمی‌شدیم.
وی در ادامه توضیح داد: ما حدود یک سال و نیم پیش گاز را به قیمت مترمکعبی 132 تومان خریداری می‌کردیم، اما هم‌اکنون به قیمت 261 تومان رسیده، به عبارتی قیمت آن دو برابر شده است. واحد ما هم‌اکنون ماهانه 7 میلیارد تومان پول گاز پرداخت می‌کند، اگر نرخ گاز را دو برابر کنند، هزینه گاز ما حدود 14 میلیارد تومان میشود که در این صورت سالانه 100 میلیارد تومان از سود واحد کم میشود، در حالی که اگر کارخانه 300 میلیارد تومان سودآور باشد، با کاهش یک‌سوم سوددهی روبهرو میشود که این روند سبب میشود دیگر این واحد برای سرمایه‌گذار با توجیه اقتصادی همراه نباشد.
معاون اجرایی و نظارت احیا استیل فولاد بافت در ادامه گفت: قیمت محصول ما تابعی از قیمت مواد اولیه و انرژی است. مواد اولیه از روند قیمت‌گذاری زنجیره فولاد تبعیت می‌کند و برای تولید هر تن آهن‌اسفنجی بین 1400 تا 1450 کیلوگرم به گندله نیاز است. اگر دقیق‌تر در نظر بگیریم، حدود 35 درصد پول خود را صرف خرید مواد اولیه می‌کنیم و با هزینه‌های انرژی و استهلاک سود واحدی مشابه ما حدود 18درصد میشود. از همین رو اگر هزینه‌های انرژی گران‌تر شود به مراتب سود ما نیز از این ارقام پایین‌تر می‌آید و حتی از سود بانکی نیز پایین‌تر می‌آید. مگر اینکه اجازه بدهند ما نیز آهن‌اسفنجی را به 65درصد قیمت شمش جهانی به فروش برسانیم.
گودرزی در پاسخ به این پرسش که با توجه به نیاز شما به گندله، بهتر نیست روی گندله‌سازی سرمایه‌گذاری کنید، تصریح کرد: در فاز دوم یک واحد گندله‌سازی برای واحد احیا استیل بافت در نظر گرفته شده که البته واحد گندله نیز نیازمند تامین سنگ‌آهن است که معدن هم عمدتا در اختیار دولت است.
وی ادامه داد: امروز با این شیوه قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد، اگر قیمت حامل‌های انرژی و به‌ویژه گاز افزایش یابد، بدون شک واحدهای آهن اسفنجی، تولیداتشان دیگر مقرون به‌صرفه نخواهد بود و سرمایه‌گذار دیگری هم حاضر به سرمایه‌گذاری در این بخش نخواهد بود.
گودرزی در ادامه یادآور شد: گاز در واحد آهن‌اسفنجی بسیار مورد نیاز است، اگر قیمت گاز گران شود، سوددهی این واحدها بسیار کاهش می‌یابد، در حالی که در شمش‌سازی مصرف برق بالاست، بنابراین اگر قیمت برق گران شود سوددهی آنها بسیار کاهش پیدا می‌کند. در حال حاضر نیز تمام سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند به سمت آهن‌اسفنجی پیش بیایند، نگران افزایش قیمت گاز هستند. اگر قیمت گاز دو برابر شود، تقریبا 25 تا 30 درصد سود سالانه ما کاهش می‌یابد.
قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد
گودرزی در ادامه با اشاره به عدم توازن قیمت در زنجیره فولاد توضیح داد: 100 درصد قیمت شمش، 50 درصد قیمت آهن اسفنجی، 5/ 23 درصد قیمت گندله 16 درصد قیمت کنسانتره است، در حالی که سود واحد آهن اسفنجی بین 17 تا 19 درصد است، در صورتی که در بخش‌های بعد از تولید آهن‌اسفنجی، این سوددهی افزایش بسیاری پیدا می‌کند. یا قیمت‌گذاری کنسانتره در ایران 7 درصد نسبت به قیمت‌های جهانی ارزان‌تر است، از همین رو تمام حاشیه سود به سمت آخر زنجیره رفته است.
وی در ادامه تاکید کرد: باید تعادل قیمت‌گذاری در زنجیره فولاد در نظر گرفته شود تا سرمایه‌گذار برای کل زنجیره به یک نسبت تمایل به سرمایه‌گذاری داشته باشد. برای نمونه اگر سود واحد کنسانتره بیشتر باشد، تمام سرمایه‌گذارها تمایل به کنسانتره‌سازی پیدا خواهند کرد، در حالی که این زنجیره به یک نسبت مشابه باید رشد و توسعه یابد. با توجه به نرم‌افزارها و با اطلاعات دقیق از ابتدا تا انتهای خط زنجیره فولاد، باید نرخ برگشت متعادل برای تمام واحدها در نظر گرفته شود، در نتیجه همه واحدها با دغدغه کمتر قادر به تولید خواهند بود.
معاون اجرایی و نظارت احیا استیل فولاد بافت افزود: در حال حاضر تمام سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند به سمت آهن اسفنجی پیش بیایند، نگران افزایش قیمت گاز هستند. اگر قیمت گاز دو برابر شود، تقریبا 25 تا 30 درصد سود سالانه واحدهای آهن اسفنجی کاهش پیدا می‌کند و به زیر 15درصد نیز می‌رسد، در حالی که سود بانکی 18درصد است. باید یک موازنه در زنجیره ایجاد شود که سرمایه‌گذار تمایل به سرمایه‌گذاری داشته باشد.
مشکلات تامین سنگ آهن
گودرزی در پاسخ به این پرسش که اگر بخواهید برای تامین گندله‌سازی خود سنگ آهن وارد کنید، آیا از نظر اقتصادی برای شما به‌صرفه نخواهد بود، گفت: در حال حاضر واردات سنگ‌آهن به صرفه نخواهد بود، مگر از سوی دیگر امکان فروش آزاد آن را نیز داشته باشیم و آن را به قیمت جهانی بفروشیم. از سوی دیگر در کشور ما ظرفیت برای اکتشاف سنگ آهن بسیار بالا است و نیاز به واردات سنگ آهن نخواهیم داشت. تنها نیازمند مدیریت صحیح هستیم تا سرمایه‌گذاری‌ها به درستی انجام گیرد. زمانی همه به سمت احداث واحد آهن اسفنجی و فولادسازی رفته‌اند، از همین رو با روی کار آمدن این واحدها با کمبود خوراک روبهرو شده‌اند، از این رو اگر نرخ برگشت سود سرمایه در زنجیره فولاد متوازن بود، بدون شک سرمایه‌گذاری هم متوازن می‌شد و زنجیره نیز متوازن رشد می‌کرد و با انباشت یک بخش و کمبود در بخش دیگر روبهرو نمی‌شدیم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در بخش آهن اسفنجی و فولادسازی خوب رشد کرده‌ایم، اما در گندله‌سازی، کنسانتره‌سازی و اکتشاف معدن به همان نسبت رشد نکرده‌ایم. البته گندله‌سازی و کنسانتره‌سازی تا حدی راه‌اندازی شد، اما در بخش اکتشاف ضعیف عمل کرده‌ایم.
معاون اجرایی و نظارت احیا استیل فولاد بافت در پاسخ به این پرسش که آیا مشکل این بود که معدن‌داران فولادساز شدند و این موضوع برای زنجیره فولاد مشکل‌ساز شد، گفت: معدن‌سازن سود چندانی نداشتند، این موضوع سبب شد جاهایی که معدن وجود دارد نرخ رشد اقتصادی کمتر رشد کند، اما جاهایی که واحد صنعتی ایجاد شده بود، همراه سود بیشتری بودند، از این رو ترجیح دادند با ایجاد واحدهای صنعتی بخشی از سود را به خود اختصاص دهند. با توجه به این موضوع بیشتر شرکت‌های بزرگ معدنی در صنایع پایین‌دست سرمایه‌گذاری کردند. البته این موضوع نیز به سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت برمی‌گردد که سرمایه‌گذاری را متعادل انجام دهد.
