محمدعلی مقدس، مدیرعامل شرکت سلامت عنصر جاوید و فروشگاه آنلاین هلثیوم، از جاده پرپیچ و خم دریافت مجوز برای فعالیت در حوزه فروش آنلاین لوازم پزشکی به «دنیای‌اقتصاد» چنین می‌گوید: از آنجا که سیاست واحدی در رویه دریافت مجوز‌ها بین سازمان غذا و دارو، اداره کل تجهیزات پزشکی و همچنین وزارت صنعت، معدن و تجارت وجود ندارد؛ مجموعه‌ها برای شروع و ادامه فعالیت رسمی خود، در فرآیندهای پیچیده اداری سردرگم می‌شوند.پیچیدگی‌های اخذ مجوز برای ایجاد کسب و کار در کنار قوانین دست‌وپاگیر، سال‌هاست یکی از دلایل کندی روند توسعه در کشور شناخته می‌شود. همچنین دریای پرابهام مقررات پیچیده و متولیان متعدد در یک حوزه، معضل همیشگی کسب و کارهای آنلاین بوده و فعالان آن بارها از این موضوع گلایه کرده‌اند.

این در حالی است که ارزش بازار تجارت الکترونیک در سال ۲۰۱۹، معادل ۳٫۵۳۵ تریلیون دلار اعلام شد. کشور ما نیز در این میان رتبه چهل و دوم را از بین ۱۵۲ کشور به خود اختصاص داد اما سهم درآمد ما در منطقه و بین کشورهای همسایه، تنها ۷ درصد بود.

 فروش آنلاین، باید آسان بماند

مدیر عامل این مجموعه در خصوص چالش‌ها و موانع فعالیت فروشگاه آنلاین تخصصی تجهیزات پزشکی توضیح می‌دهد: فروشگاه آنلاین تجهیزات پزشکی در راستای اهداف و سیاست‌های کلان نظام بهداشت و درمان دولت، تلاش دارد با استفاده از روش‌های فروش به صرفه و حذف واسطه‌های کاذب هزینه‌های درمان را کاهش دهد، اما تا زمانی که فرآیند‌های دریافت مجوز‌ از سازمان غذا و دارو، اداره کل تجهیزات پزشکی و همین طور وزارت صنعت، معدن و تجارت تسهیل نشود؛ این هدف محقق نمی‌شود، اما متاسفانه هنوز سیاست واحدی بین این مجموعه‌ها برای نحوه فعالیت رسمی وجود ندارد. به طور مثال سیاست‌های اداره کل تجهیزات پزشکی و سازمان غذا و دارو مبنی بر کنترل موجودی انبار مجازی توزیع‌کنندگان، تولیدکنندگان و واردکنندگان وابسته به احراز موجودی کالاها در این انبار است. در فرآیند بازیکنان بازار باید مشخص شود کالاها از چه مجرایی وارد و از چه مجرایی با چه قیمتی خارج می‌شوند. این فرآیند در فروش و توزیع آنلاین، توزیع درون شبکه لوازم و تجهیزات پزشکی اختلال ایجاد می‌کند، زیرا بخش عمده‌‍‌ای از مصرف‌کنندگان مجموعه هلثیوم، خودشان بیمار هستند و برای مصرف شخصی، این کالاها را سفارش می‌دهند. چالشی که در این روند با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم این است که ما باید با هدف به روز نگه داشتن خروجی انبارها، حتما در ازای هر خرید اطلاعات هویتی رسمی تک‌تک مشتریان را دریافت  کنیم. این مساله با ذات خرید آسان آنلاین در تضاد است و همچنین برای مخاطب مشکل است که به ازای خرید هر یک کالا، اطلاعات هویتی خود را به اشتراک بگذارد و ممکن است تجربه کاربری سختی برای آنها ایجاد کند.

 عدم شفافیت قیمت‌ها، عامل ایجاد بازار سیاه

مدیر عامل هلثیوم در پاسخ به این سوال که چرا سیاست‌های قیمت‌گذاری بازار سنتی، حوزه آنلاین را تحت تاثیر قرار می‌دهد، چنین می‌گوید:‌  قیمت محصولات در بازار سنتی شفاف نیست، همین عدم شفافیت راه فراری برای بازیگران آن بازار باز گذاشته که بتوانند سیاست‌های قیمت‌گذاری را دور بزنند. در حالی که ویترین فروشگاه آنلاین، قیمت‌های شفاف و همیشه در دسترس آن است.  ما در راستای یکپارچه‌سازی قیمت‌گذاری لوازم پزشکی که هدف کوتاه‌مدت و بلندمدت اداره کل تجهیزات پزشکی است، عمل می‌کنیم، اما مساله چالش‌برانگیز در این زمینه آن است که بین اداره کل تجهیزات پزشکی و وزارت صمت در مورد قیمت تمام‌شده تجهیزات پزشکی اختلاف نظر وجود دارد، زیرا واردکنندگان مدت زیادی بابت ورود این کالاهای پزشکی، ارز دولتی دریافت می‌کردند، اما حالا  به دلیل تحریم دیگر خبری از ارز دولتی نیست، ولی سیاست‌گذاری‌ها هنوز بر اساس سال‌های قبل از تحریم است. به اضافه در این وضعیت قیمت شفاف و قابل دسترس ما، چرخه رقابت  را با مشکل رو به رو می‌کند و عملا سوءاستفاده‌گران این وضع، بازار سیاه و خرید و فروش‌های خارج از روال ایجاد می‌کنند. وی در این خصوص که تنظیم‌گر بازار چگونه می‌تواند این اوضاع را سامان بخشد، این‌طور ادامه می‌دهد: اداره کل تجهیزات پزشکی باید شرایط بازار را طوری تنظیم کند که میزان عرضه و تقاضا، تناسب خوبی پیدا کنند تا بازارهای جانبی  کالا شکل نگیرد. اگر اداره کل تجهیزات پزشکی و وزارت صنعت، معدن و تجارت بتوانند ارتباط مناسب و موثری با هم برقرار کنند در آن صورت عرضه و تقاضا برای این کالاها متناسب و بازار سیاه حذف می‌شود و همچنین قیمت‌گذاری‌ها بر اساس مصوبات اداره کل تجهیزات پزشکی خواهد بود. تنها در آن صورت است که شفافیت قیمت می‌‎تواند تبدیل به ابزار کنترل قیمت و یکپارچگی شود.

 نداشتن حامی فروشنده‌های واسط در زمین قانون

وی همچنین معتقد است قوانین موجود از پلت‌فرم‌های فروش واسط حمایت نمی‌کند و توضیح می‌دهد:  فروش لوازم پزشکی آنلاین، یک واسطه‌ فروش شناخته می‌شود. یعنی مجموعه‌ا‌ی مشابه ما کالایی را به صورت حجیم انبار و نگهداری نمی‌کند و واسطه‌ای بین تامین‌کننده و خریدار است. از آنجا که وجود انبار مجازی از طرف سازمان غذا و دارو و اداره کل تجهیزات پزشکی، الزامی است و از طرفی راهکاری برای شرکت‌های واسطه فروش در نظر گرفته نشده؛ یکی از مشکلات ما با سازمان غذا و دارو و اداره کل تجهیزات پزشکی نبود قانون مدونی است که از صنف ما پشتیبانی کند. همچنین عدم اطلاع‌رسانی صحیح در خصوص قوانین موجود از سوی هیچ کدام از طرفین سردرگمی فعالان این حوزه را بسیار زیاد کرده است. ما طی جلساتی که با مسوولان این حوزه داشته‌ایم، اعلام کردیم که بازیکنان این اکوسیستم تشکیل کارگروه‌هایی برای آموزش و روشن کردن قوانین برای توزیع‌کنندگان را ضروری می‌بینند و از مسوولان درخواست ایجاد و تدوین قانون یکپارچه را دارند.

 بانک اقتصاد نوین همپای فروش اعتباری تجهیزات پزشکی

فروشگاه آنلاین لوازم پزشکی، بهداشتی و توانبخشی هلثیوم که از سال ۹۷ با تلاش بخش خصوصی به وجود آمده، با هدف اصلی کاهش هزینه و ساده‌سازی فرآیند تهیه کالا فعالیت می‌کند. این مجموعه که پس از شناخت بازار تجهیزات پزشکی، پا به عرصه رقابت گذاشته به خوبی می‌داند که مراکز درمانی بزرگ مانند بیمارستان‌ها و مراکز درمانی عادت به خرید انواع اقلام به صورت اعتباری دارند. همچنین عدم تمایل تولیدکنندگان و واردکنندگان به فروش غیرنقدی، آنها را مجبور به خرید کالا از واسطه‌هایی که هزینه تهیه این اقلام را افزایش می‌دهد، می‌کند. مقام ارشد مجموعه هلثیوم از آخرین اخبار این شرکت چنین می‌گوید: مجموعه هلثیوم توانسته با برقراری ارتباط با بانک‌ خصوصی اقتصاد نوین، امکان فروش اعتباری به مراکز درمانی با نرخ سود بسیار مناسب را فراهم آورد. بر اساس مذاکرات ما گردش پول و خرید کالاهای پزشکی از سیستم و چرخه بانک اقتصاد نوین خارج نخواهد شد. به این صورت که مراکز درمانی برای خرید اعتباری، باید با بانک اقتصاد نوین وارد مذاکره شوند و پس از افتتاح حساب و معرفی خودشان به ما، می‌توانند برای خرید کالاهای پزشکی اقدام کنند. همچنین ما این امکان را داریم که آنها را به بانک معرفی کنیم تا  این متقاضیان بتوانند خرید خود را با نرخ‌ مناسب به صورت اعتباری انجام دهند. این مذاکرات در مرحله نهایی است و طی هفته‌های آتی، عملی و اجرایی خواهد شد و کلینیک‌ها و مراکز درمانی طرف حساب بانک اقتصاد نوین می‌توانند از این پس با ما وارد همکاری شوند.