بی‌توجهی مسوولان به صنایع‌دستی ایران

 تولید بیش از ۵ هزار قطعه در سال از محصولات مختلف

مجید حاتمی با اشاره به سابقه فعالیت ۱۵ ساله صنایع‌دستی سوشیان می‌گوید: ما در حیطه میناکاری، قلم‌‌زنی، خاتم‌کاری، فیروزه‌کوبی و نقاشی روی ظروف و منسوجات چرمی فعالیت داریم. وی بابیان اینکه با ۲۵ هنرمند در چهار کارگاه در قم مشغول تولید محصولات در زمینه‌های یادشده هستند، اضافه می‌کند: بیش از ۵ هزار قطعه در سال از محصولات مختلفی را تولید می‌کنیم که توسط خود هنرمندان سوشیان ایده‌پردازی و طراحی می‌شوند. حاتمی با بیان اینکه برای جذب و تشویق مشتریان به خرید و استفاده از صنایع‌دستی چند طرح تشویقی را اعمال کرده‌اند، توضیح می‌دهد: یکی از این طرح‌ها ارائه وام کالای ایرانی تا سقف ۲۰ میلیون تومان و با سود ۴ درصد است.

وی، ضمانت عودت و مقایسه کیفیت و قیمت را امکان دیگری بیان می‌کند که در اختیار مشتریان گذاشته‌اند و ادامه می‌دهد: اگر مشتریان، صنایع‌دستی را باکیفیت کار تولیدی ما و باقیمت کمتر در بازار مشاهده کردند، حاضریم جنس فروخته‌شده را پس بگیریم. مدیرعامل صنایع‌دستی سوشیان، سومین امتیاز را نیز مربوط به همکارانی دانست که اجناس آنها را خریده و در فروشگاه‌های خود عرضه می‌کنند. تا هرزمانی که این کالاها فروش نرفته باشند و قصد عودت آنها را داشته باشند، مشروط بر سالم بودن، آنها را پس می‌گیریم یا با کالای پرفروش محصولات‌مان معاوضه می‌کنیم. حاتمی بابیان اینکه صنایع‌دستی سوشیان، دو فروشگاه در شهر قم برای عرضه مستقیم تولیدات خود دارد، می‌گوید:‌ همچنین به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و گرجستان صنایع‌دستی خود را صادر می‌کنیم.

 پتانسیل صادراتی صنایع‌دستی ایران

وی بابیان اینکه کشورهای مختلف به صنایع‌دستی متفاوتی علاقه نشان می‌دهند، توضیح می‌دهد: برای نمونه اعراب علاقه بیشتری به صنایع‌دستی ظروف مسی دارند همچنین از محصولات چرمی ما به دلیل ذبح اسلامی، استقبال بیشتری می‌کنند. مدیرعامل صنایع‌دستی سوشیان با تاکید بر اینکه صنایع‌دستی ایران پتانسیل بسیار زیادی برای صادرات دارد، تاکید می‌کند: بیشتر مشتریان ما به‌صورت عمده در ایران و به ریال خرید می‌کنند و در کشورهای خود به فروش می‌رسانند؛ البته همه محصولات ما منقش به امضای سوشیان است و خریداران عمده با همین برند نیز در کشورهای مختلف آنها را به فروش می‌رسانند.

هرچند وی وضعیت نابسامان دلار را در کنار تشدید تحریم‌ها از چالش‌های تولیدکنندگان و هنرمندان صنایع‌دستی می‌داند که مانع ورود پرقدرت آنها در بازارهای صادراتی می‌شود، تصریح می‌کند: البته در این بین موضوعی که بیش از همه به فعالان صنایع‌دستی و این هنر برگرفته‌ شده از فرهنگ ایرانی آسیب‌زده است، تحریم‌ها و موانعی است که مسوولان ایرانی به دلیل اهمیت ندادن به این صنعت تحمیل کرده‌اند.

 معضل محصولات وارداتی شبیه‌سازی‌شده بی‌کیفیت و ارزان چینی

حاتمی از دیگر مشکلاتی که گریبان صنایع‌دستی ایران را گرفته است به ورود محصولات بی‌کیفیت و مشابه‌سازی شده هنر دستی ایرانیان در شاخه‌های مختلف اشاره می‌کند و می‌گوید: صنایع بی‌کیفیت،‌ بدون هویت و ارزان‌قیمت که بیشتر از چین وارد کشور می‌شود، بازار مصرف را به این سمت گرایش داده و موجب لطمه به هنر ایرانی و فعالیت هنرمندان صنایع‌دستی شده است. وی با گلایه از بی‌توجهی مسوولان به این مساله و عدم‌حمایت از هنرمندان و صنایع‌دستی کشور، اظهار می‌کند: هنرمندان صنایع‌دستی ایران ازنظر قیمت قادر به رقابت با محصولات بی‌کیفیت و ارزان چینی نیستند؛ این در حالی است که مسوولان چین از تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی خود به‌شدت حمایت می‌کنند. مدیرعامل صنایع‌دستی سوشیان بابیان اینکه مسوولان چین انواع حمایت‌ها را از شرکت تولیدکنندگان خود در نمایشگاه‌های خارجی می‌کنند، می‌گوید: متاسفانه تولیدکنندگان و هنرمندان صنایع‌دستی ایران با هزینه‌های کمرشکنی روبه‌رو هستند و از هیچ حمایتی برخوردار نیستند. حاتمی در تشریح جایگاه صنایع‌دستی ایران با اظهار اینکه مسوولان آن‌گونه که باید تلاشی در راستای ارج نهادن به این صنعت اصیل و ارتقای جایگاه آن در کشور و دنیا نمی‌کنند، تصریح می‌کند: برای نمونه ما قصد صادرات به مالزی را داشتیم، اما سفارت ایران در این کشور حمایتی در این زمینه از ما نکرد؛ درحالی‌که صادرات صنایع‌دستی ایران، معرفی هنر و فرهنگ ایرانی به سایر کشورهاست. وی می‌گوید: می‌توانیم با بهترین وضعیت و حمایت مسوولان در نمایشگاه‌های مختلف شرکت کنیم و صنایع‌دستی ایران را به کشورهای خواهان صادر کنیم، اما به دلیل حمایت نکردن و بی‌توجهی متصدیان این فرصت را از دست می‌دهیم.

 محاسبه مواد اولیه ایرانی متناسب با نوسانات نرخ دلار

مدیرعامل صنایع‌دستی سوشیان ‌همچنین نداشتن سرمایه در گردش برای تامین مواد اولیه را ازجمله مشکلات بیشتر هنرمندان صنایع‌دستی کشور بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: با وضعیتی که به دلیل نرخ ارز پیش آمد، تامین مواد اولیه، نیازمند سرمایه در گردش بسیار زیادی است؛ ضمن اینکه قیمت مواد اولیه در هفت ماه گذشته سه برابر شده است.

حاتمی مس، برنج و رنگ مخصوص میناکاری را بیشترین مواد اولیه مصرفی بیان و تصریح می‌کند: هرچند که این مواد اولیه در کشور تولید می‌شود، اما مشکل اصلی این است که در ایران‌ همه‌چیز با دلار محاسبه می‌شود. وی در تکمیل توضیح خود اضافه می‌کند: درگذشته ما مواد اولیه خود را به‌صورت چکی و اعتباری تهیه می‌کردیم اما اکنون به دلیل نوسانات دلار فقط اجناس را نقدی و بر اساس قیمت لحظه‌ای دلار می‌فروشند. حاتمی همچنین یادآور می‌شود: برخی‌ فروشندگان نیز پس از فروش ماده اولیه و دریافت پول بر اساس قیمت روز دلار، به دلیل نوسان ارز آن رقم را علی‌الحساب منظور می‌کنند و پس از دو،‌ سه روز مابه‌التفاوت قیمت را بر اساس نرخ دلار می‌گیرند. مدیرعامل صنایع‌دستی سوشیان تصریح می‌کند: چون ما با آنها به‌صورت بلندمدت کار می‌کنیم، جنس را با قیمت علی‌الحساب تحویل می‌دهند تا قیمت دلار ثابت شود سپس براساس آن رقم محاسبه می‌کنند.

در کنار همه این مسائل، حاتمی از عملکرد سازمان میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری استان قم می‌گوید که در مواردی موجب ابطال پروانه‌های فعالیت یا مشکلات دیگر شده است. وی یادآور می‌شود: از این موضوع به‌ دیوان عدالت اداری شکایت کرده‌ایم و اکنون 9 ماه است که پیگیر مساله هستیم آن‌هم در شرایط کرونا و دشواری‌های بازار که مردم به‌سختی زندگی خود را می‌گذرانند.