در گفت‌وگو با سه بخش سازنده،تولیدکننده و نظام مهندسی عنوان شد
تشدید شیوع کرونا به علت ضعف سیستم تهویه در ساختمان‌ها
در ساختمان‌های بلندمرتبه حرف اول را معماری می‌زند
در همین راستا، نایب‌رئیس گروه تخصصی مکانیک و عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان تهران با بیان اینکه مبحث ۱۴ مقررات ملی ساختمان به بحث تهویه می‌پردازد، گفت: آخرین ویرایش این مبحث در سال ۹۶ انجام شده که نسبت به‌ویرایش‌های قبلی تکمیل‌تر شده است؛ اما همچنان دچار ضعف‌هایی در زمینه ساختمان‌های وسیع یا بلندمرتبه یا پرتراکم است. با توجه به طراحی خاص این ساختمان‌ها که شامل واحدهای بزرگ مسکونی، نقاط خاص و حتی بخش‌های تجاری و اداری است، نیاز است که سیستم تهویه در هر کدام از این بخش‌ها قابلیت‌های خاص خود را داشته باشد.
علیرضا میرجعفری در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» تاکید کرد: در شرایط کنونی نیز با توجه به شیوع ویروس کرونا، تهویه به‌ویژه در ساختمان‌های وسیع از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. با توجه به اینکه براساس برآوردهای جهانی و اطلاعات دقیق آزمایشگاهی سایز این ویروس بین ۶ صدم تا ۱۴ صدم میکرون است، مشخص شد که بسیاری از فیلترها یا دستگاه‌های هواساز، برای مقابله با این اپیدمی، طراحی یا نصب نشده‌اند. این مشکل در ساختمان‌های وسیع و بلندمرتبه، چالش را دوچندان کرد؛ به‌طوری‌که با ساختمان‌هایی مواجه هستیم که سیستم تهویه مرکزی دارند، اما گردش هوایی که به‌طور مستمر در آنها انجام می‌شود، بدون فیلتراسیون دقیق و مناسب با ویروس کرونا است؛ بنابراین در این ساختمان‌ها شیوع کرونا به‌شدت رواج پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه مساله تهویه صرفا مربوط به ساختمان‌ها نیست، خاطرنشان کرد: این موضوع حتی در بیمارستان‌های ما چالش ایجاد کرده است. متاسفانه حتی الزامات اولیه و ساده مبحث ۱۴ مقررات ملی رعایت نشده و در بیمارستان‌ها شاهدیم که گردش هوای یک بخش عفونی در داخل دستگاه هواساز بدون فیلتراسیون خاص یا بدون اینکه آن ویروس از بین برود، دوباره به بخش‌های مختلف برگشت داده می‌شود. این درحالی است که در بسیاری از بیمارستان‌ها کادر پزشکی توانسته ایمنی خود را حفظ کند ؛زیرا در این بیمارستان‌ها سیستم‌های تهویه یا به‌صورت full fresh یا به‌صورت مهندسی و براساس استانداردهای روز دنیا اجرا شده است.
تاسیسات، قلب یک ساختمان است
در ادامه این مبحث مدیرعامل شرکت ساختمانی ویو با بیان اینکه قلب یک ساختمان، تاسیسات آن است، تاکید کرد: رایزرها، داکت‌ها و لوله‌ها مانند رگ‌ها و مویرگ‌های یک ساختمان هستند. در وهله اول دیدگاه معمار و مشاور مهم‌ترین عامل در ساختمان‌سازی است و محاسبات تاسیساتی که طراح تاسیسات انجام می‌دهد، باید منطبق با همدیگر باشند. با توجه به اینکه در مناطق مختلف کشورمان شرایط آب‌وهوایی مختلفی داریم، باید دیدگاه‌های مختلفی در بخش تاسیسات داشته باشیم، یا نسبت به حجم و نوع نما مناسب‌ترین نوع تاسیسات در محاسبات ساختمان دیده شود. صمد سلیمان‌زاده به «دنیای‌اقتصاد» گفت: نوع دیدگاه نسبت به محاسبات و طراحی باید به‌روز باشد. با توجه به اینکه انرژی بسیار گران است، سازنده نباید صرفا به فکر هزینه‌های خود در زمان ساخت باشد، زیرا هزینه‌های اصلی در واقع بعد از بهره‌برداری از ساختمان شروع خواهد شد.
به گفته وی باید توجه کرد که هر ساختمانی با کاربری مختلف مسکونی، اداری، تجاری، هتل، بیمارستان‌ها و... باید طراحی و محاسبات خاص خود را در بخش تاسیسات داشته باشند. بعد از طراحی، باید دقت شود که از چه تجهیزاتی با چه به رندهایی در تاسیسات استفاده می‌شود و لازم است در این قسمت نیز فقط به قیمت مصالح فکر نکنیم. صرفه‌جویی در هزینه‌های نگهداری، استهلاک و انرژی در دوره بهره‌برداری، باید از همان ابتدا یعنی در زمان طراحی ساختمان لحاظ شود. سلیمان‌زاده گفت: پس یک محاسب باید تمامی عوامل مهم را در زمان طراحی و اجرا مدنظر قرار دهد و تمامی تجهیزاتی که قرار است خریداری شود، باید به درستی و به دقت انتخاب شوند تا درنهایت افراد با خیالی آسوده بتوانند سال‌های سال از ساختمان ساخته‌شده بهره‌برداری کنند. وی در نهایت گفت: در بخش دستگاه‌های نظارتی، به جز سازمان آتش‌نشانی که مقید به اجرای ضوابط خود در بخش طراحی ساختمان‌ها هستند، متاسفانه سایر نهادها در بخش طراحی، انتخاب تجهیزات تاسیساتی و سیستم‌های تهویه ضعیف عمل می‌کنند.
تهویه مطبوع، آخرین مطالبه خریداران مسکن است
در همین راستا یک تولیدکننده و رئیس هیات‌مدیره گروه صنعتی بستانچی گفت: سیستم‌های تهویه مطبوع در ساختمان‌های بزرگ می‌توانند به سه صورت محلی، مرکزی و ناحیه‌ای باشند و در کشور ما انتخاب نوع این سیستم‌ها بستگی به سازنده آن بنا دارد. مهدی بستانچی با بیان مطلب فوق به «دنیای‌اقتصاد» گفت: در گفتمان‌های جدید بر این باورند که ساختمان باید از نظر بار برودتی و حرارتی، زون‌بندی (طبقه‌بندی) شود؛ چراکه به‌طور نمونه بخش‌هایی از یک ساختمان بادگیر و آفتاب‌گیر است و در مقابل در بخش‌های دیگر ساختمان چنین شرایطی حاکم نیست و به عبارتی، بار دمایی مختلفی به هر زون از ساختمان تحمیل می‌شود. به گفته وی در حوزه ضوابط و مقررات، کمبودهایی در بخش تاسیسات ساختمان‌ها وجود دارد که قانون‌گذار باید آنها را در ساختمان‌سازی دیکته کند. در این راستا ، فن‌های سرویس بهداشتی عموما برای کاربری که مورداستفاده قرار می‌گیرند، مناسب نیستند؛ اما این مساله را ما به‌عنوان تولیدکننده این سیستم‌ها نمی‌توانیم دیکته کنیم و باید قانون‌گذار وارد عمل شود. به‌عنوان مثال همان‌طور که بر کاربرد درو پنجره‌های دوجداره در ساختمان تاکید شده است، باید دستورالعمل‌های دقیقی نیز درخصوص سیستم‌های تهویه ساختمان لازم‌الاجرا باشد.
بستانچی با بیان اینکه حوزه تهویه ساختمان مغفول مانده و توجه لازم به آن نشده است، تاکید کرد: البته حلقه اولیه این موضوع به مشتریان و خریداران ساختمان‌ها برمی‌گردد، زیرا در هنگام خرید یک ساختمان، تقریبا آخرین موردی که به آن توجه می‌کنند، تهویه مطبوع آن ساختمان است. این درحالی است که دمای آسایش یک ساختمان را تهویه مطبوع آن تامین می‌کند و اگر این دمای آسایش چه در فصول سرد و چه در فصول گرم تامین نشود، ما در آن ساختمان به‌رغم زیبایی‌های بصری موجود، آسایش کافی را برای سکونت و زندگی نخواهیم داشت.
