مدیرعامل شرکت سبلان‌خودرو در گفتوگو با «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد
تلاش برای داخلی سازی اتوبوس و مینی بوس
ظرفیت تولید شرکت در محصولات مختلف به چه میزان است؟
ظرفیت اسمی‌تولید شرکت بیش از هزار دستگاه در سال برای اتوبوس شهری و ۳هزار دستگاه در سال برای تولید مینی‌بوس است. تولیدات شرکت بر اساس سفارش مشتریان صورت می‌گیرد و در حال حاضر به علت مشکلات موجود حدود ۵ درصد ظرفیت اسمی تولید داریم، ولی برای ایجاد اشتغال، تولید مینی‌بوس‌های بین شهری را به تولیدات خود اضافه کرده که باعث شده استمرار تولید داشته باشیم.
اتوبوس‌های شهری را طبق قرارداد با شرکت دووی کره‌جنوبی و فوتون چین تولید می‌کنیم که هرکدام سه مدل دیزل‌سوز، گازسوز و برقی دارد. مینی‌بوس نیز در دو مدل شهری و بین‌شهری و دیزل بوده که چیدمان صندلی‌ها و استراکچر دراین دو مدل متفاوت است.
برنامه‌های آتی شرکت شامل چه مواردی است؟
متاسفانه به علت اینکه سال گذشته سفارشی نداشتیم، اتوبوس تولید نکرده‌ایم. وزارت کشور برای خرید هر دستگاه اتوبوس ۵/ ۸۲ درصد را به شهرداری‌ها پرداخت و شهرداری‌ها فقط ۵/ ۱۷ درصد وجه هر دستگاه اتوبوس را پرداخت می‌کردند که این موضوع در ۱۰ سال گذشته به علت کسری بودجه اتفاق نیفتاده است. در نتیجه شهرداری‌ها به تنهایی توان خرید نداشتند و سن ناوگان اتوبوسرانی شهری افزایش یافته است. یکی دیگر از پروژه‌ها هم این است که با توجه به اینکه شرکت‌های اتوبوسرانی، نقدینگی کافی برای خرید اتوبوس ندارند، پروژه‌ای را به عنوان بازسازی ناوگان تعریف کرده‌ایم. بر همین اساس اتوبوس‌های مدل ۸۳ و ۸۴ را از شرکت‌های اتوبوسرانی گرفتیم و براساس استانداردهای یورو ۳ و ۴ بازسازی و بهینه کردیم؛ این در حالی است که برای اولین‌بار مبتکر این طرح در کشور بودیم و در کلان‌شهر تبریز انجام دادیم.
آیا در طرح‌های نوسازی ناوگان شرکت کرده‌اید؟
در سال‌های گذشته طرح کلید به کلید برای نوسازی ۲۱۰ دستگاه ناوگان باری و مسافری مصوب شد که ۵۰درصد مبلغ را دولت به صورت یارانه و باقی مبلغ را شهرداری‌ها پرداخت کنند. در این طرح در بخش حمل‌ونقل شهری ۴۵هزار دستگاه مینی‌بوس و ۱۹ هزار دستگاه اتوبوس قرار بود نوسازی شود؛ سهم شرکت سبلان‌خودرو از این طرح، ظرفیت تولید ۴۵۰۰ دستگاه مینی‌بوس (۱۰درصد ناوگان مینی‌بوسرانی کشور) و ۲۲۰۰ دستگاه اتوبوس (۱۱ درصد ناوگان اتوبوسرانی کشور) بود. مبلغ کل اعتبار این طرح در مرحله اول حدود ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار بود که مصوبه آن برای برداشت از صندوق توسعه ملی توسط رئیس‌جمهور از مقام معظم رهبری گرفته شد. شرکت‌ها برای حدود یک‌سوم آن پروفرما دادند که از این میزان فقط ۲۰۰ میلیون دلار پرداخت شد و بقیه به دلیل اینکه منابع ارزی صندوق در کشورهای دیگر بوده و به علت تحریم‌ها به آن دسترسی نداشتند، بانک مرکزی نتوانست این تخصیص را انجام دهد. این موضوع باعث شد با وجود اینکه طرح حساب‌شده‌ای بود، ولی این طرح در عمل موفق نبود.
همچنین شرکت‌های همکار ما با تعدادی از شهرداری‌ها مانند تبریز، شیراز و مشهد که توان مالی بهتری داشتند، فعالیت‌هایی را انجام داده‌اند. ما نیز در سال گذشته با شهرداری تبریز و قزوین ارتباط خوبی داشتیم و توانستیم در توسعه ناوگان این دو شهر نقش فعالی داشته باشیم.
درصد داخلی‌سازی در محصولات شرکت به چه صورت است؟
دو پروژه برای سال‌جاری تعریف شده که این دو پروژه تولید را برای فروش به بخش‌خصوصی تعریف کرده‌ایم که شامل اتوبوس و مینی‌بوس بین شهری است. استانداردهای ۸۵گانه را برای این پروژه اخذ کرده و در تولید مینی‌بوس طبق تایید وزارت صمت در فاز اول ۴۱ درصد داخلی‌سازی را در نظر گرفته‌ایم که قرار است حداکثر به سقف ۵۵درصد داخلی برسانیم، زیرا تولید قوای محرکه، اکسل و گیربکس در داخل کشور زیر ظرفیت ۵۰ هزار قطعه صرفه اقتصادی ندارد و چون در کشور تولید به این میزان نیست در نتیجه این قطعات از خارج تامین می‌شود. در تولید اتوبوس بین شهری براساس طراحی اروپایی بوده و قوای محرکه و موتور را از برند مرغوب چینی تامین می‌کنیم و حدود ۶۰تا ۶۵درصد داخلی‌سازی داریم.
به مهم‌ترین موانع و مشکلاتی که در این مسیر وجود دارد اشاره‌ای داشته باشید.
به‌طور کلی این مشکلات شامل سرمایه در گردش و قدرت خرید مصرف‌کنندگان (شهرداری‌ها) است. قراردادهای شهرداری‌ها طبق روال گذشته به این صورت بوده که ۲۵درصد مبلغ را در زمان امضای قرار داد و بقیه در طول قرارداد پرداخت می‌شده است. در حال‌حاضر با این ۲۵ درصد نمی‌توانیم تولید را شروع کنیم و باید حداقل ۵۰ درصد این مبلغ توسط شهرداری‌ها پرداخت شود. این موضوع را شهرداری‌ها قبول دارند، ولی منابع و بودجه کافی نداریم. مهم‌ترین معضل برای توسعه ناوگان سرمایه درگردش تولیدکننده و در دسترس نبودن منابع کافی برای خریدار و مصرف‌کننده است. به‌راحتی می‌توانیم قطعات موردنیاز را از خارج کشور تامین و تحریم‌ها را دور بزنیم.
در تخصیص ارز در سامانه نیما در اولویت گروه کالایی ۲۴ قرار داریم و قرار است ارز حاصل از صادرات کالاهای غیرنفتی به ما تخصیص پیدا کند، ولی صف انتظار برای دریافت ارز داریم. با توجه به اینکه حمل‌ونقل جزو بخش‌های ضروری کشور است در نتیجه اختصاص گروه کالایی ۲۴ منصفانه نیست و نیازمند تجدیدنظر وزارت صمت و بانک مرکزی است تا برای تامین مواد اولیه موردنیاز تولیدکنندگان این بخش، سریع‌تر ارز تخصیص یابد. با توجه به اینکه مشکل تامین ارز داریم، اگر به شرکت‌ها اجازه می‌دادند که بدون انتقال ارز بخشی از ارز موردنیاز خود را به‌صورت گرفتن سرمایه‌گذار خارجی تامین کنند، تولید با سرعت بیشتری پیش می‌رفت. به طرح اخیر نوسازی ناوگان که اجازه واردات کامیون‌های زیر سه سال را از خارج کشور می‌دهد، انتقاد جدی دارم. اگر به تولیدکنندگان برای واردات قطعات منفصله اتوبوس ارز از بانک مرکزی تخصیص بدهند، تولیدکنندگان می‌توانند بسیاری از این موارد را در داخل کشور تولید کنند. در صورتی‌که این طرح (واردات اتوبوس دست‌دوم) دقیقا با طرح جهش تولید که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد، منافات دارد. خودروی با عمر سه سال، چطور می‌تواند حائز استانداردهای ۸۵گانه باشد در صورتی که برای تولید خودرو، تولیدکنندگان حتما باید استانداردهای ۸۵گانه را به‌صورت دقیق پاس کنند.
