بورس؛ ماوای مناسب برای سرمایه‌گذاری
شاخص تورم و انتظارات تورمی از مهم‌ترین عوامل رشد بورس قلمداد می‌شود؛ تحلیل‌های آماری نشان می‌دهد که بازار سهام همیشه روی خوشی به شاخص تورم نشان داده است و همسو با این متغیر حرکت کرده است. نقدینگی متغیر دیگری است که حریصانه به دنبال گزینه مناسب سرمایه‌گذاری است و تلاش فراوان در فربه کردن خود دارد؛ بازار سهام نشان داده است که توان بهتری از دیگر بازارها برای جذب نقدینگی دارد. شرایط رکود تورمی حاکم بر بازار مسکن و محدودیت‌های بازارهای ارز و طلا باعث شده است که این بازارها نتوانند نقدینگی را به سمت خود به شکل مطلوب جذب کنند. همچنین به نظر می‌رسد که بازارهای ارز و مسکن پتانسیل لازم را برای پوشش تورم سالانه نداشته باشند؛ البته در خصوص بازار طلا تردیدهایی وجود دارد و برخی تحلیلگران اقتصادی معتقدند که این بازار پتانسیل پوشش تورم را دارد، اما نکته قابل تامل این است که آیا این بازار در مقایسه با بازار سهام توان کسب بازدهی فراتر از پوشش تورم را دارد؟ نظرها در این خصوص متفاوت است. حتی اگر طلا پتانسیل کسب بازدهی را داشته باشد، از طریق ابزارهای بازار سرمایه نیز می‌توان از مزایای این بازار بهره برد. ناگفته نماند که تاکید دولت بر هدایت نقدینگی به سمت بازار سهام محرک قوی نیز قلمداد می‌شود که مزید بر علت شده که بورس ماوای مناسب‌تری برای نقدینگی موجود باشد. عرضه‌های اولیه و آزاد‌سازی سهام عدالت از جمله محرک‌های تعمیق بازار سهام قلمداد می‌شود که باید خوش‌یمن تعبیر شود؛ چرا که عموم جامعه را به بازار سرمایه متصل کرده است. تحلیلگران اقتصادی معتقدند که عوامل کلان اقتصادی و اقتصاد سیاسی مطرح شده گویای این است که هم‌اکنون بازار سهام گزینه مناسب‌تری برای سرمایه‌گذاری در مقایسه با دیگر بازارها قلمداد می‌شود. از جنبه اقتصاد خرد و تحلیل بنیادی و حتی تکنیکال نیز نمی‌توان در مورد همه صنایع و سهام یک نظر را داد؛ متناسب با شرایط مختلف عملکرد صنایع و سهم‌های مختلف متفاوت است و این دانش مالی و تخصص تحلیلگران است که می‌تواند سره را از ناسره تشخیص دهد؛ اما بی‌شک همچنان سهم‌های جذابی در بازار وجود دارد که پتانسیل سرمایه‌گذاری دارند و در دایره ادبیات حباب قرار ندارند. بازار سهام طی مدت ۲ سال با اینکه روند کلی صعودی داشته است، دوره‌های اصلاحی را نیز همراه داشته و هر چه جلوتر می‌رود از رفتارهای هیجانی کاسته و بر رفتار منطقی افزوده می‌شود. نکته حائز اهمیت این است که دوره‌های اصلاحی بازار توانسته است اغلب سرمایه‌گذاران را متقاعد کند که سرمایه‌گذاری در این بازار نیازمند دانش مالی، تخصص، تجربه و زمان کافی است و شیوه سرمایه‌گذاری مستقیم برای عمده سرمایه‌گذاران پیشنهاد نمی‌شود؛ از این رو، اگر ویژگی‌های مذکور را ندارید به صورت غیرمستقیم سرمایه‌گذاری کنید.
سبدگردانی اختصاصی و صندوقهای سرمایه‌گذاری ابزارهای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه است که به طور تخصصی شرکت‌های سبدگردان به ارائه این خدمات می‌پردازند. باتوجه به اینکه بازار سهام یک بازار ریسکی و نوسانی است، سرمایه‌گذاران بهتر است که روی چند سهم سرمایه‌گذاری کنند و به اصطلاح یک سبد سرمایه‌گذاری ایجاد کنند؛ سبدی که نیاز به مدیریت یا سبدگردانی دارد. جابه‌جا کردن سرمایه بین چند سهم و خرید و فروش آنها، طوری که نتیجه کار ریسک پایین، سود بالا و کمترین ضرر باشد، کار ساده‌ای نیست. این کار نیاز به دانش ، تجربه و صرف وقت دارد. برای همین شاید بعد از سال‌ها سرمایه‌گذاری و تحمل ضررهای سخت، بتوان گفت که یک نفر می‌تواند سبدگردان باشد و سبدگردانی کند. سبدگردانی اختصاصی تصمیم به فروش، خرید یا نگهداری اوراق بهادار به نام سرمایه‌گذار معین توسط سبدگردان، در قالب قراردادی مشخص، به منظور کسب سود برای سرمایه‌گذار است؛ به این صورت که شرکت سبدگردان مسوولیت مدیریت دارایی سرمایه‌گذار را بر عهده می‌گیرد و به نیابت از او و با استفاده از دانش و تجربه‌ای که دارد، عملیات خرید، فروش و نگهداری سهم یا اوراق بهادار را انجام می‌دهد. در کنار سبدگردانی اختصاصی، صندوقهای سرمایه‌گذاری نیز یکی از روش‌های غیرمستقیم سرمایه‌گذاری در بورس هستند. صندوق سرمایه‌گذاری نهادی مالی است که به منظور مدیریت حرفه‌ای وجوه سرمایه‌گذاران، با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار، تاسیس شده و تحت نظارت آن سازمان فعالیت می‌کند. صندوقهای سرمایه‌گذاری با تجمیع وجوه سرمایه‌گذاران و در اختیار داشتن منابع مالی گسترده و با استفاده از دانش و تخصص مدیریت سبد دارایی، تلاش می‌کند این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند تا با دارایی مورد نظر خود (هرچند اندک) در سبدی متنوع از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق مشارکت و سایر دارایی‌های مالی سرمایه‌گذاری کرده و از مزایای آن بهره‌مند شوند.
تفاوت سبدگردانی اختصاصی و صندوقهای سرمایه‌گذاری
مهم‌ترین تفاوت سبدگردانی با صندوقهای سرمایه‌گذاری این است که در سبدگردانی خود سرمایه‌گذار مالک سهام و اوراق بهادار خریداری شده در سبد سهامش است و سبدگردان به وکالت از او عملیات خرید و فروش را انجام می‌دهد، در حالی که در صندوقهای سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذار به صورت غیرمستقیم مالک سهام و اوراق بهادار خریداری شده توسط صندوق است و مدیر صندوق با جمع‌آوری سرمایه‌های سرمایه‌گذاران، خرید و فروش انجام می‌دهد. در سبدگردانی یک سبد به صورت اختصاصی به هر فرد تخصیص داده می‌شود در واقع یک سبد متشکل از سرمایه فقط یک فرد است. اما در صندوقهای سرمایه‌گذاری سرمایه افراد مختلف (نه یک فرد) جمع‌آوری شده و در صندوق قرار می‌گیرد.
هزینه‌های خدمات سبدگردانی به این علت که به‌صورت اختصاصی برای شما سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند بالاتر از صندوقهای سرمایه‌گذاری است که سرمایه به‌صورت جمعی است و هزینه‌های آن بین افراد تقسیم می‌شود. سبدگردان خرید و فروش را بسته به ریسک‌پذیری شخص سرمایه‌گذار انجام می‌دهد که مختص خود اوست، در حالی که مدیر صندوق، خرید و فروش را با توجه به سود و زیان و ریسک‌پذیری کل سرمایه‌گذاران صندوق انجام می‌دهد و معمولا خرید با پایین‌ترین ریسک را در نظر می‌گیرد. یک تفاوت دیگر این دو روش در حداقل مقدار سرمایه‌گذاری است. در صندوقهای سرمایه‌گذاری با خرید یک واحد سرمایه‌گذاری می‌توان وارد بازار سرمایه‌گذاری شد، در حالی که برای استفاده از خدمات یک سبدگردان معمولا، نیاز به سرمایه‌گذاری حداقل یک میلیارد تومانی است؛ بنابراین اگر وقت و دانش و پول کمی برای شروع دارید، صندوقهای سرمایه‌گذاری گزینه بهتری برای ورود به بازار هستند. تفاوت بعدی مربوط به دریافت کارمزد است. عموما سبدگردانی اختصاصی به دلیل هزینه‌های بیشتری که به مدیر سبد تحمیل می‌کند، کارمزد بالاتری از صندوقهای سرمایه‌گذاری دارد.
تجربه خوشایند سرمایه‌گذاری در آسمان
هم‌اکنون حدود ۳۰ شرکت سبدگردان در بازار سرمایه فعال هستند که از طریق آنها می‌توان اقدام به راه‌اندازی سبد اختصاصی یا صندوقهای سرمایه‌گذاری موردنظر را انتخاب کرد. سبدگردان آسمان از قدیمی‌ترین و موفق‌ترین شرکت‌های سبدگردان کشور است. این شرکت سال ۱۳۹۰ فعالیت خود را آغاز کرده است و هم‌اکنون با ابزارهای سبدگردانی اختصاصی و چهار صندوق سرمایه‌گذاری اقدام به ارائه مناسب‌ترین و متنوع‌ترین خدمات مالی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم می‌کند. صندوقهای سرمایه‌گذاری آسمان آرمانی سهام، آسمان یکم، آسمان خاورمیانه و آسمان امید، صندوقهای سبدگردان آسمان است و در سال‌های متمادی جزو بهترین‌های گروه‌های صندوقی خود بوده‌اند. صندوق آسمان آرمانی در سال منتهی به ۳۱ خرداد ۹۹ با کسب بازدهی ۴۱۳ درصد گزینه مناسب سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر علاقه‌مند به معاملات از طریق کد بورسی است. آسمان یکم نیز در بازه مذکور ۳۸۸ درصد بازدهی را ثبت کرده است؛ این صندوق مناسب سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیری است که کد بورسی ندارند و از حضور مستقیم در تلاطمات بازار سهام پرهیز دارند. سرمایه‌گذارانی که صندوقی با ویژگی‌های آسمان یکم را می‌پسندند، اما سطح ریسک پایین‌تری را در نظر دارند، می‌توانند در صندوق آسمان خاورمیانه سرمایه‌گذاری کنند؛ سرمایه‌گذاران با سطح ریسک‌پذیری متوسط در سال منتهی به ۳۱ خرداد ۹۹، بیش از ۱۹۲ درصد بازدهی از این صندوق کسب کرده‌اند. بورس بازاری ریسکی است و نوسان در این بازار جزو ذات آن است؛ بنابراین در این بازار اصل پول و سود تضمین نمی‌شود. تنها استثنایی که در این بازار وجود دارد و تقریبا روی اصل پول هیچ ریسکی وجود ندارد و از سوی دیگر بازدهی نزدیک به بانک را نصیب سرمایه‌گذار می‌کند، صندوقهای درآمد ثابت است. صندوق آسمان امید سبدگردان آسمان در این گروه جای دارد. آسمان امید سال گذشته ۲/ ۲۴ درصد سود نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده است. ورود و خروج در این صندوق بدون نرخ شکست مجاز است.
