نگرانی کارشناسان از «بتن‌های بی‌‌کیفیت»
نتیجه اینکه امروز شاهد ساختمان‌های بی‌کیفیتی هستیم که به دلیل عدم تعادل عرضه و تقاضای بازار با بالاترین قیمت عرضه می‌شوند و صرفا منافع سوداگران را تامین می‌کنند. متاسفانه در این وضعیت مسوولان مربوطه نیز با بی‌توجهی به مشکلات دامن می‌زنند. به‌طور مثال اگرچه بسیاری از شرکت‌ها دارای نشان استاندارد هستند و به‌ظاهر امر باید به کیفیت مصالح این شرکت‌ها اعتماد کرد، اما واقعیت این است که از کیفیت لازم برخوردار نیستند؛ در واقع محصولی که برای اخذ نشان استاندارد به سازمان ملی استاندارد ارائه می‌شود، متفاوت از محصولی است که در ادامه و بدون بازدیدهای این نهاد مسوول تولید می‌شود.
نشان استاندارد حداقل نمره قبولی است
رئیس هیات‌مدیره شرکت کلینیک ساختمان ایران به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: برخلاف تصور عموم مردم، استاندارد به معنای حداقل نمره قبولی است و چنانچه بالاترین کیفیت را ۲۰ در نظر بگیریم، اخذ نشان استاندارد به معنای نمره ۱۰ است. با این وجود از یک طرف بر تولیدات شرکت‌هایی که نشان استاندارد را دریافت کرده‌اند، نظارت نمی‌شود و از طرفی بسیاری از کالاها مشمول استاندارد اجباری نیستند و به همین خاطر تولیدکننده ترجیح می‌دهد هزینه‌ای برای دریافت این نشان خرج نکند به این موضوعات، برخی سهل‌انگاری‌ها را هم اضافه کنید. به‌طور مثال برخی استانداردها به‌شرط دارا بودن آزمایشگاه باید به شرکت‌ها داده شود، اما این اتفاق نمی‌افتد. البته در تمام کشورها چنین معضلاتی وجود دارد و مختص کشور ما نیست.
از بتن ۳۰ ساله تا بتن ۵۰۰ ساله
ابوالحسن رامین‌فر می‌افزاید: بتنی که براساس استانداردهای بین‌المللی تولید شود و افزودنی‌های بتن در آن مورد استفاده قرار بگیرد، بیش از ۵۰۰ سال عمر مفید خواهد داشت، اما در کشور ما اغلب ساختمان‌های بتنی عمری بالای ۳۰ سال ندارند.
رامین‌فر در ادامه به یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنعت بتن اشاره می‌کند و می‌افزاید: هم‌اکنون برخی از کارخانه‌های تولیدی بتن آماده، شن لازم را در تهیه بتن اضافه نمی‌کنند، چراکه در زمان تخلیه ممکن است به پمپ بتن فشار بیاورد؛ بنابراین تا حد امکان به دنبال روان بودن بتن هستند تا به راحتی پمپ شود و به همین دلیل آب بیشتری به بتن می‌بندند که این اتفاق بسیار به کیفیت بتن ضربه می‌زند، چراکه شن به‌نوعی استخوان‌بندی بتن است و آب قدرت چسبندگی سیمان را کاهش می‌دهد.
بتن تولیدی باید تا ۳۰ دقیقه مصرف شود
رئیس هیات‌مدیره کلینیک ساختمانی ایران خاطرنشان می‌کند: سیمان عامل چسبندگی بتن است. چنانچه تا ۳۰ دقیقه بعد از تولید، بتن مورد استفاده قرار بگیرد، از کیفیت لازم برخوردار است، اما چنانچه این زمان به چند ساعت برسد، این چسبندگی عملا از بین می‌رود. امروزه شاهدیم که میکسرها، بتن آماده را از جنوبی‌ترین نقاط تهران به شمالی‌ترین نقاط شهر حمل می‌کنند که بیش از دو ساعت طول می‌کشد. در طول این مدت بارها چسبندگی بتن از هم می‌پاشد و زمانی که به محل پروژه می‌رسد، کیفیت لازم را ندارد.
فقدان تعمیر و نگهداری سازه‌های بتنی
رامین‌فر ادامه می‌دهد: بتن اجراشده باسیمان تیپ ۱ باید تا ۲۸ روز و بتن اجراشده با سیمان تیپ دو باید بیش از ۴۰ روز خیس شود تا آب بتن تبخیر نشود. این کار در کشور ما در بیشتر مواقع صورت نمی‌گیرد و در اندک مواردی شاهدیم نهایتا تا یک هفته این کار انجام‌شده و بعدازآن به حال خود رها می‌شود. واقعیت این است که بخشی از فرآیند سازه‌های بتنی به قبل از اجرا برمی‌گردد و بخش زیادی مربوط به نگهداری این سازه‌هاست. امروزه سازه‌هایی مانند پل و سدها به‌رغم اهمیت و نقشی که ایفا می‌کنند، مورد پایش قرار نمی‌گیرند، درحالی‌که سازه‌ها در معرض انواع باران‌های آمیخته با مواد شیمیایی حاصل از دود کارخانه‌ها و خودروها قرار دارند. همچنین در زمستان برای جلوگیری از سرخوردگی از نمک استفاده می‌شود که این ماده منجر به تخریب بتن می‌شود.
مساله نوع سازه نیست
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به الزامات گوناگونی که اشاره کردید به نظر می‌رسد استفاده از سازه‌های فولادی منطقی‌تر است، می‌گوید: سازه‌های فلزی هم مشکلات خاص خود را دارند. ترک‌خوردگی این سازه‌ها در اثر سرما و گرما و همچنین عدم مقاومت در برابر حریق از دیگر مواردی است که نشان می‌دهد مساله استفاده درست از سیستم‌ها است. وی با بیان اینکه در کشور ما تیرهای چراغ‌برق بتنی بر اساس اصول مهندسی بعد از تولید در آب قرار می‌گیرند، عنوان می‌کند: اگر به تیرهای چراغ‌برق نگاه کنید می‌بینید که به‌رغم گذشت چند دهه از عمر آنها هنوز هم هیچ آسیب طبیعی ندیده‌اند. رامین‌فر بابیان اینکه بتن یک موجود زنده است و نفس می‌کشد، تصریح می‌کند: نباید سازه‌های بتنی بارنگ‌های پلاستیکی و روغنی پوشیده شوند چون باعث مرگ بتن می‌شوند. این کار در کشورهای توسعه‌یافته از طریق رنگ‌های پایه آب انجام می‌شود که هیچ‌گونه آسیبی به سازه وارد نمی‌کند.
