دنیای اقتصاد: اقتصاد اسرائیل در پی تنش‌های فزاینده ناشی از جنگ‌ به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفته است. به تازگی و پس از عملیات موشکی ایران، موسسه اعتبارسنجی اس‌اندپی (S&P) رتبه اعتباری اسرائیل را از A+ به A تغییر داد. این دومین بار از زمان آغاز جنگ است که موسسه اس‌اندپی رتبه اعتباری اسرائیل را کاهش داده است. این موضوع در شرایطی اتفاق افتاده که وزیر اقتصاد اسرائیل، از تاب‌آوری بالای اقتصاد کشور در برابر چالش‌ها سخن به میان آورده و مدعی شده است که اسرائیل بار بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین جنگ تاریخ خود را به دوش می‌کشد. با این حال، پیش‌بینی‌ها از افزایش کسری بودجه به ۱۵درصد از تولید ناخالص داخلی حکایت دارد و خطر رکود اقتصادی در بلندمدت نیز در حال افزایش است. از طرف دیگر، آژانس اعتبارسنجی مودیز نیز به‌دلیل نبود استراتژی خروج از درگیری، رتبه اعتبار اسرائیل را دو پله کاهش داد و به Baa۱ رساند. با توجه به این تحولات، آینده اقتصادی اسرائیل با چالش‌های جدی مواجه شده است.

دنیای اقتصاد: نرخ تورم سالانه ترکیه در ماه سپتامبر به ۴۹.۴درصد رسید و برای اولین بار از سال۲۰۲۱، نرخ بهره بالاتر از تورم قرار گرفت. حال کارشناسان انتظار دارند کاهش نرخ بهره از نوامبر آغاز و تا پایان۲۰۲۵ حدود ۲۰درصد کاهش یابد.

صندوق بازنشستگی کشوری: رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور با اشاره به اینکه با پدیده زنانه شدن سالمندی مواجه هستیم، گفت: این دبیرخانه در نظر دارد در بازه زمانی ۵ساله اقدام به بازنگری سند ملی سالمندان با همکاری تمام دستگاه‌های ذی‌ربط ذکر‌شده در سند ملی سالمندان کند.

دنیای اقتصاد: چندی پیش مرکز آمار ایران شاخص تورم شهریورماه را منتشر کرد. براساس این آمار، تورم نقطه‌ای در شهریورماه به حدود ۳۱.۲درصد رسیده است. «دنیای‌اقتصاد» از ماه گذشته نرخ تورم هسته را براساس داده‌های مرکز آمار محاسبه و گزارش می‌کند. براساس محاسبات «دنیای‌اقتصاد» تورم نقطه‌ای هسته در شهریور، سد ۳۰درصدی را پشت سر گذاشته و به ۲۹.۲درصد رسیده است. تورم هسته یا تورم پایه، نوعی از تورم است که نوسانات قیمت‌های پرنوسان را حذف می‌کند. این شاخص به‌دلیل نوسانات زیاد قیمت این اقلام که می‌تواند به دلایل مختلفی مانند تغییرات فصلی، شوک‌های عرضه و تقاضا و تغییرات جهانی در قیمت‌ها رخ دهد، مورد بررسی و انتشار قرار می‌گیرد. تورم هسته معمولا پایداری بیشتری دارد و تغییرات ساختاری در اقتصاد را بهتر نشان می‌دهد. روند نزولی تورم هسته در صورت تداوم نشان می‌دهد که تورم کل نیز در مسیر کاهشی است و منجر به رسیدن تورم کل به سطح هدف بانک مرکزی یعنی ارقام زیر ۳۰درصد خواهد شد.

بنزین یک کالای استراتژیک و ضروری است که همواره نقش مهمی در تمامی کشورهای دنیا داشته است. اما نقش بنزین در ایران، در چند دهه اخیر نقشی پررنگ‌تر شده است؛ چنانکه مسائل مختلفی در قالب قانون بودجه با بنزین گره خورده است و بر اهمیت این کالا افزوده شده است. در ادامه، ماجرای این در‌هم‌تنیدگی و وضعیت بنزین در چند دهه اخیر را مرور خواهیم کرد.

ایرنا: رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور گفت: تصویب اساسنامه سازمان فنی و حرفه‌ای کشور پس از نیم قرن، آورده مالی صدها میلیارد تومانی برای ارتقای مهارت‌آموزی کشور دارد. بیش از پنج دهه است که سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور بدون اساسنامه فعالیت می‌کند. پیگیری برای تصویب اساسنامه این سازمان از مدتی قبل آغاز و در دولت چهاردهم با نظر مساعد احمد میدری، وزیر تعاون دنبال شد. طبق آخرین تحولات مربوط به این اساسنامه در هشتم مهرماه، خبر تصویب بندهای مالی اساسنامه سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشـور که در کمیسیون عالی برنامه‌وبودجه هیات دولت منتشر شد، به احتمال فراوان هفته آینده در هیات دولت تصویب و ابلاغ می‌شود.

آب و فقر پیوند ناگسستنی دارند. کمبود آب سالم، فقر را تقویت می‌کند. دسترسی به منابع پایدار آب سالم و بهداشتی برای کاهش فقر بسیار مهم است. وقتی مشکل کمبود آب و عدم دسترسی پایدار به آب سالم در منطقه‌ای به مدت طولانی ادامه یابد، چرخه فقر، مردم بیشتری را در خود می‌بلعد.

سازمان امور مالیاتی: رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌شویی، از وصول بیش از ۱۰۹هزار میلیارد ریال مالیات از محل کتمان درآمدها و جرایم در نیمه نخست سال جاری خبر داد. شاهین مستوفی، رئیس مرکز بازرسی، مبارزه با فرار مالیاتی و پول‌شویی سازمان امور مالیاتی کشور، با اشاره به عزم این سازمان جهت وصول درآمدهای مالیاتی از طریق مبارزه قاطع با فرار مالیاتی، گفت: افزایش درآمدهای مالیاتی در نظام مالیاتی کشور بدون فشار به مؤدیان موجود و بخش‌های مولد و از طریق مقابله جدی با فرار مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید صورت گرفته است. مستوفی با اشاره به مالیات‌های وصول شده از محل کتمان درآمدها و جرایم وصولی موضوع ماده (۱۹۲) قانون مالیات‌های مستقیم اظهار کرد: در شش ماه ابتدایی سال جاری به میزان بیش از ۱۰۹هزار میلیارد ریال نیز از این بخش درآمدهای مالیاتی وصول شده است.

مرکز آمار ایران: بر اساس آخرین آمارها، جمعیت ایران به تازگی به حدود ۸۶میلیون نفر رسیده است. طبق اعلام مرکز آمار، جمعیت کشور در اول آبان ماه سال ۱۴۰۳ حدود ۸۵میلیون و ۹۶۱هزار نفر برآورد می‌شود. از کل جمعیت ایران، ۷۷درصد شهرنشین و ۲۳درصد روستانشین هستند.

دنیای اقتصاد : مرکز آمار ایران پس از بانک مرکزی آمار رشد اقتصادی بهار سال۱۴۰۳ را منتشر کرد. این گزارش نشان می‌دهد که رشد اقتصادی بهار به ۴.۶درصد رسیده که نسبت به فصل زمستان ۰.۶واحد درصد افزایش یافته است. حال آنکه بانک مرکزی گزارش داده بود رشد اقتصادی بهار به رقم ۳.۲درصد رسیده و نسبت به زمستان ۱.۳واحد درصد کاهش یافته است. اگر چه رقم رشد اقتصادی بهار هر دو گزارش به هم نزدیک است، اما مسیر رشد اقتصادی در گزارش‌ها کاملا متفاوت است و این روند ناهمسو در زمستان سال قبل نیز وجود داشته است. حال پرسش اصلی این است که سیاستگذاران و تحلیلگران باید کدام گزارش را ملاک اصلی قضاوت قرار دهند؟ در سال‌های گذشته، اختلاف در گزارش‌های نهادهای آماری موجب سردرگمی آحاد اقتصادی شده است. نکته جالب اینکه این اختلاف تنها محدود به آمار رشد اقتصادی نیست و در حوزه رقم اسمی تولید ناخالص داخلی، وضعیت رشد ارزش افزوده گروه‌ها و وزن متفاوت گروه‌ها در رشد اقتصادی نیز این اختلاف وجود دارد.

دنیای اقتصاد: در سال‌های اخیر با افزایش موج ورود مهاجران به کشور، این موضوع به یکی از چالش‌های مهم برای شهروندان و سیاستگذاران تبدیل شده است. دو نگاه درخصوص مهاجران وجود دارد؛ نگاه نخست این است که باید تمام این اتباع از کشور اخراج شوند و از ورود اتباع جدید جلوگیری شود. در مقابل ، نگاه دوم بر این باور است که در ایران باتوجه به کاهش رشد جمعیت جوان و همچنین تشابه فرهنگی با کشور همسایه، نیاز است که از این اتباع در برخی مشاغل استفاده کرد. به نظر می‌رسد در شرایط کنونی که ورود مهاجران به چالش مهمی تبدیل شده است، جای خالی یک سیاستگذاری مشخص و اصولی احساس می‌شود. یک پژوهش با بررسی تجربه کشورهای موفق در این زمینه، راهکارهای سیاستی برای ایران را پیشنهاد کرده است. در کنار این گزارش، کارشناسان نیز تاکید می‌کنند که باید با بهره‌گیری از گام‌های مشخص و عملی شرایط را برای سامان‌دهی اتباع فراهم کرد.

دنیای اقتصاد: بررسی‌های یک پژوهش نشان می‌دهد که روند افزایش سالمندی در ایران، که جمعیت بالای ۶۵سال را طی نیم‌قرن ۶ برابر کرده، فشار بزرگی بر صندوق‌های بازنشستگی وارد می‌کند. تا سال ۱۴۳۰، جمعیت سالمندان به حدود ۱۹میلیون نفر خواهد رسید. این تغییرات جمعیتی و کاهش نرخ باروری، منابع صندوق‌های بازنشستگی را تحت‌تاثیر قرار داده و بحران ناپایداری مالی را تشدید می‌کند. پیش‌بینی می‌شود نسبت منابع به مصارف در سازمان تامین اجتماعی از ۱.۵۴ در سال ۱۴۰۰ به کمتر از یک در دهه‌های آینده کاهش خواهد یافت. در چنین شرایطی کارشناسان معتقدند افزایش سن بازنشستگی، افزایش حق بیمه و کاهش دخالت دولت در مدیریت صندوق‌ها می‌تواند در عدم بروز بحران در سال‌های آینده موثر باشد. اجرای این سیاست‌ها به‌صورت همزمان و تدریجی برای جلوگیری از نارضایتی اجتماعی و کنترل هزینه‌ها ضروری است.

دنیای اقتصاد: محمدرضا فرزین و فاتح کاراهان، روسای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه، دیروز، نهم مهرماه ۱۴۰۳ در حاشیه برگزاری ششمین اجلاس روسای بانک‌های مرکزی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در شهر استانبول با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. توسعه همکاری‌های دوجانبه در حوزه پولی و مالی و اقتصادی محور دیدار روسای بانک مرکزی ایران و ترکیه بود.

دنیای اقتصاد: مساله مهاجران افغانستانی به موضوعی بحرانی در کشورهای مختلف، از جمله ایران، تبدیل شده است. برآوردها نشان می‌دهد که تعداد مهاجران افغانستانی در ایران ممکن است تا ۱۲میلیون نفر برسد و نزدیک به ۲میلیون نفر از آنها درخواست تحصیل در مدارس دولتی دارند. درحالی‌که برخی مقامات از افزایش تعداد مهاجران حمایت کرده‌اند، تنش‌ها و چالش‌های اقتصادی و امنیتی مرتبط با حضور آنها در ایران به وضوح نمایان است. تجارت فردا، در گزارشی که با همکاری یعقوب اندایش، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران تهیه شده، به بررسی نکات مختلف پیرامون این موضوع پرداخته است. در ادامه خلاصه‌ای از این گزارش آمده است.مدیریت دقیق وضعیت مهاجران غیرقانونی به‌دلیل تاثیرات منفی بر امنیت و اقتصاد، بسیار ضروری است. برخی از آنها با هدف اقامت دائم و بهره‌برداری از مزایای پایین هزینه زندگی در ایران، در کشور می‌مانند؛ درحالی‌که گروه دیگری از مهاجران به‌طور موقت اقامت دارند و بخش عمده‌ای از درآمد خود را به خارج از کشور منتقل می‌کنند. طرح‌های جدید دولت شامل کاهش تعداد اتباع بیگانه و ساخت دیوار مرزی برای کنترل ورود مهاجران به کشور است.

در ۱۰ماه اخیر بسیاری از رسانه‌ها و مقامات کشور درباره ضرورت سامان‌دهی اتباع غیر مجاز در کشور هشدار داده‌اند. البته باید متذکر شد طی ۴دهه اخیر مردم ایران سعی کرده‌اند با آغوش باز میزبان برخی از مهاجران افغان در کشور باشند؛ اما در زمان کنونی به چه علت مقامات دولتی نسبت به اتباع غیر مجاز به‌ویژه مهاجران افغان حساسیت به خرج می‌دهند؟ آیا حساسیت و سطح دغدغه مردم و دولتمردان درباره اتباع بیگانه بجا است یا خیر؟ در یادداشت زیر سعی کردم تا مواردی از نگرانی‌های مردم و دولت‌مردان را درباره اتباع غیر مجاز متذکر شوم.