دنیای اقتصاد:
تعیین تکلیف «عیب بزرگ تقویم رسمی تعطیلات کشور» بعداز حداقل ۱۰سال هشدار کارشناسان نسبت به آن، از پارسال در دستور کار سیاستگذار قرار گرفت و اکنون به نقطهای رسیده است که دو فاکتور سرنوشتساز برای اصلاح تقویم، باید دیده شود. «آخرهفته» یکروزه در ایران قرار است مثل اکثر کشورها به تعطیلی ۲روزه تبدیل شود که البته دستهای از کشورهای توسعهیافته از حدود دو سال پیش «تست آخرهفته ۳روزه» را شروع کردهاند. با این حال، با وجود مطالبه مشترک مردم و فعالان اقتصادی مبنیبر نیاز کشور به «آخرهفته ۲روزه»، نوعی مناقشه برسر روز دوم تعطیلی، شکل گرفته است. نتایج نظرسنجی «دنیایاقتصاد» نشان میدهد، بیش از ۹۰درصد شرکتکنندهها –همسو با فعالان اقتصادی- خواستار تعطیلی شنبه هستند، اما از طرف دیگر، بدنه سیاستگذاری به انتخاب پنجشنبه تمایل دارد. در این میان، یک پژوهش رسمی از «شدت فقر تفریح و سفر ایرانیها» نشان میدهد، دوسوم خانوارها «توان مسافرترفتن» ندارند. این مطالعه، مسیر احیای مسافرتها با هدف کمک به رشد اقتصادی و بهبود سلامت روانی مردم را «افزایش و توزیع منظم تعطیلات از طریق آخرهفته ۲ روزه» معرفی کرده است. به این ترتیب مجلس و دولت طی روزهای آتی باید دو ملاحظه «درج تعطیلی ۲روزه در تقویم رسمی» و «انتخاب روز دوم مطلوب جامعه» را مدنظر داشته باشند.
دنیای اقتصاد:
با وجود اهمیت قابلتوجه بودجه در زمینه فقرزدایی میتوان گفت در بودجه سال ۱۴۰۳ تغییر رویکردی در زمینه فقرزدایی رخ نداده است. در سال ۱۳۹۶ فاصله غیرفقرا تا خط فقر برابر با ۰.۸ بود؛ این عدد در سال ۱۴۰۱ به ۰.۶۳ رسیده است. این به معنای آن است که در سالهای گذشته فاصله غیرفقرا به خط فقر کمتر شده است. بودجه میتواند به صورت مستقیم بر رشد اقتصادی و همچنین کنترل تورم موثر واقع شود؛ بااینحال با توجه به ظرفیتها و محدودیتهای لایحه بودجه سال جاری نمیتوان انتظار چندانی در مورد هدایت و تقویت رشد اقتصادی و در نتیجه فقرزدایی از کانال ظرفیتسازی برای ایجاد رشد اقتصادی پایدار داشت.
دنیای اقتصاد:
طبق اعلام مرکز آمار ایران نرخ تورم نقطهبهنقطه مصرفکننده فروردینماه ۱۴۰۳ با کاهشی ۱.۴واحد درصدی روبهرو شده است و به ۳۰.۹درصد رسید. این رقم پایینترین نرخ رشد نقطهبهنقطه تورم از مردادماه ۱۳۹۹ یعنی ۴۴ ماه پیش محسوب میشود. این آمار حاکی از ادامه پیدا کردن روند کاهشی نرخ تورم از سال گذشته به امسال است بااینحال نمیتوان گفت نرخ تورم به سطح باثبات و و مطلوبی رسیده است و همچنان در سطحی بیش از ۳۰ درصد قرار دارد. نرخ تورم سالانه در این ماه نیز نسبت به ۱۲ ماه مشابه سال گذشته برابر با ۳۸.۸درصد بوده است. همچنین تورم ماهانه در فروردینماه برابر با ۲.۶درصد است.
در لایحهای که به موجب آن کاهش ساعت کار و افزایش تعطیلات هفتگی مطرح شده است، نقد و نظرها بیشتر راجع به دو روز تعطیلی و تفاوت تعطیلی شنبه و پنجشنبه بوده، اما یک قسمت بسیار مهمتر ساعت کاری مشمولان قانون کار است که از نظرها پنهان مانده است و میتواند موجب دردسرها و درهمریختگی گسترده شود.
دنیای اقتصاد-گروه سیاستگذاری:
یکی از مهمترین پرسشهای اقتصاد ایران این است که رشد اقتصادی طی سالهای آینده دستخوش چه تحولاتی خواهد شد و آیا میتوان به واسطه رشد قابل قبول سه سال اخیر، انتظار ادامه این روند را داشت؟ مسعود نیلی، استاد اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف، با حضور در همایش «چشمانداز اقتصاد ایران» که اخیرا به همت گروه رسانهای دنیایاقتصاد برگزار شد، با تحلیل مسیر رشد اقتصادی در سالهای گذشته، سناریوهای آینده این متغیر مهم را ترسیم کرد. بر این اساس، نتایج پژوهشهای این اقتصاددان نشان میدهد که اگر بخواهیم تا سال۱۴۱۰، رشد اقتصادی بهطور متوسط سالانه ۱.۷درصد باشد، رشد سرمایهگذاری باید بهطور متوسط به ۴.۵درصد در سال برسد که این سطح در یک دهه گذشته هیچگاه تجربه نشده است. حتی اگر در حالت خوشبینانه، متوسط رشد سرمایهگذاری در سال به ۲۰درصد برسد، متوسط رشد اقتصادی تا ۱۴۱۰ به ۵.۸درصد خواهد رسید. این نتایج از غیرواقعبینانه بودن هدفگذاری رشد ۸درصدی سالانه در برنامه هفتم حکایت دارد. یکی از مهمترین پرسشهای اقتصاد ایران این است که رشد اقتصادی طی سالهای آینده دستخوش چه تحولاتی خواهد شد و آیا میتوان به واسطه رشد قابل قبول سه سال اخیر، انتظار ادامه این روند را داشت؟ مسعود نیلی، استاد اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف، با حضور در همایش «چشمانداز اقتصاد ایران» که اخیرا به همت گروه رسانهای دنیایاقتصاد برگزار شد، با تحلیل مسیر رشد اقتصادی در سالهای گذشته، سناریوهای آینده این متغیر مهم را ترسیم کرد. بر این اساس، نتایج پژوهشهای این اقتصاددان نشان میدهد که اگر بخواهیم تا سال۱۴۱۰، رشد اقتصادی بهطور متوسط سالانه ۱.۷درصد باشد، رشد سرمایهگذاری باید بهطور متوسط به ۴.۵درصد در سال برسد که این سطح در یک دهه گذشته هیچگاه تجربه نشده است. حتی اگر در حالت خوشبینانه، متوسط رشد سرمایهگذاری در سال به ۲۰درصد برسد، متوسط رشد اقتصادی تا ۱۴۱۰ به ۵.۸درصد خواهد رسید. این نتایج از غیرواقعبینانه بودن هدفگذاری رشد ۸درصدی سالانه در برنامه هفتم حکایت دارد. در ماههای پایانی سال گذشته، همایش چشمانداز اقتصاد ایران«دنیای اقتصاد» با حضور صاحبنظران و کارشناسان برجسته برگزار شد و آینده اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ بررسی شد. مسعود نیلی، استاد اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف، در ارائه خود از روند فعلی اقتصاد ایران، به تشریح وضعیت گذشته و حال اقتصاد کشور و روند آتی شاخصهایی چون رشد اقتصادی، نسبت موجودی سرمایه، سرمایهگذاری و تولید بخش نفت و گاز پرداخت. متن زیر شرح سخنان این اقتصاددان در همایش چشمانداز سال ۱۴۰۳ است. همایش چشمانداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳، در ماههای پایانی سال ۱۴۰۲ و از سوی «دنیای اقتصاد» برگزار شد و صاحبنظران حوزههای مختلف به ارائه تحلیلهای خود از وضعیت فعلی و آتی اقتصاد ایران پرداختند. مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه صنعتی شریف، یکی از کارشناسان حاضر در این برنامه بود و به بررسی و تحلیل روندهای اقتصاد کلان ایران پرداخت.این پژوهش با همراهی دکتر یاسر مُلایی تهیه شدهاست.
آنچه امروز در صحنه اقتصاد کشور شاهد آن هستیم نتیجه شرایط گذشته و تصمیماتی است که در مواجهه با آن شرایط اتخاذ کردیم. هر چه با دسترسی به اطلاعات بیشتر و قابلاتکاتر و با دانش بالاتر بتوانیم تصمیمات بخردانهتری بگیریم، پیامدهای بهتری در انتظار ما و اقتصاد کشور خواهد بود. بر همین اساس میتوان استدلال کرد که امروز هرچه با آگاهی بیشتر از روند تحولات و رویدادهای اقتصادی با تکیه بر دانش بالاتر بتوانیم تصمیمگیری کنیم، آینده بهتری برای خود و کشورمان رقم خواهیم زد.
دنیای اقتصاد:
اقتصاد ایران در دهههای اخیر با انبوهی از معضلات دست و پنجه نرم میکند که اغلب بدون هیچ راهکاری تداوم یافته است. از سوی دیگر، نقشه راهی برای اصلاحات اقتصادی در بسیاری از موارد وجود ندارد. هفتهنامه «تجارتفردا» در شماره این هفته خود به بررسی نقش گروههای ذینفع در تداوم ناکارآمدی اقتصاد ایران پرداخته است. ذینفعانی که بسیاری با پرچم عدالتخواهی، به دنبال کسب منافع شخصی و گروهی هستند و یکی از موانع اصلی به سرانجام نرسیدن اصلاحات اقتصادی محسوب میشوند.
مهر:
در سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۸۰۵هزار و ۹۲۲میلیارد تومان درآمد مالیاتی وصول شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن (حدود ۴۷۲هزار میلیارد تومان) ۷۱درصد و نسبت به بودجه مصوب ۱۰۸درصد رشد داشته است. از مجموع درآمدهای مالیاتی سال ۱۴۰۲، بیش از ۴۸۴هزار میلیارد تومان (معادل ۶۰درصد) از محل مالیاتهای مستقیم شامل مالیات بر اشخاص حقوقی با ۳۱۳هزار میلیارد تومان، مالیات بر درآمدها با ۱۴۲هزار میلیارد تومان و مالیات بر ثروت با ۲۸هزار میلیارد تومان است. همچنین در سال ۱۴۰۲، بیش از ۳۲۱هزار میلیارد تومان (معادل ۴۰درصد) از محل مالیات بر کالاها و خدمات وصول شده که نسبت به مدت مشابه پارسال ۸۱درصد و نسبت به بودجه مصوب ۱۰۶درصد رشد داشته است. در سال ۱۴۰۲، سهم مالیات مشاغل ۶درصد از کل وصولی در حدود ۵۱هزار میلیارد تومان و سهم مالیات کارکنان بخش خصوصی و عمومی ۱۰درصد از کل وصولی، حدود ۸۰هزار میلیارد تومان است. وصول و رشد درآمدهای مالیاتی با تکیه بر اطلاعات شفاف، دقیق و بدون فشار بر مودیان خوشحساب کنونی و از طریق شناسایی مودیان جدید، تمرکز بر پایههای جدید مالیاتی و مقابله بیش از پیش با فرار مالیاتی با تکیه بر هوشمندسازی نظام مالیاتی و تقویت مالیاتستانی عادلانه صورت گرفته است.
حیات: معاون رئیسجمهور و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران با بیان اینکه بنگاههای اقتصادی بنیاد شهید مطابق ابلاغیه رهبری به بنیاد مستضعفان واگذار میشوند، گفت: میخواهیم به یک سازمان مطالبهگر تبدیل شویم. سیدامیرحسین قاضیزاده هاشمی، معاون رئیسجمهور و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران، در بخشی از سخنان خود در همایش سراسری مدیران بنیاد شهید، با اشاره به اقدامات کلان صورتگرفته در بنیاد شهید، اظهار کرد: مجموعه گروه شاهد که متعلق به فرزندان و خانوادههای شهداست، چهل سال در حبس بنیاد بود؛ اما بهزودی مجمع آن با ثبتنام افراد برگزار شده و هیات امنا انتخاب میشود تا مدیریت مجموعه گروه شاهد به خود این عزیزان واگذار شود و از این به بعد، بنیاد شهید نقش حمایتی در این مجموعه دارد نه نقش مدیریتی. قاضیزاده هاشمی در خصوص مجموعه کوثر اینگونه توضیح داد: مقرر شد مدیریت بنگاههای اقتصادی را به بنیاد مستضعفان واگذار کنیم و به اندازه دارایی تعیینشده توسط موسسه وابسته به دفتر مقام معظم، سهام غیرمدیریتی به ما واگذار خواهد شد.
دنیای اقتصاد:
بررسیهای یک پژوهش نشان میدهد که با وجود کسری بودجه در سالهای گذشته و تاثیر آن بر تورم، وابستگی صندوقهای بازنشستگی به بودجه عمومی کشور ادامه دارد و سال به سال نیز بیشتر میشود. در حال حاضر ۱۶درصد از بودجه عمومی کشور به صندوقهای بازنشستگی اختصاص دارد. این در حالی است که سهم صندوقها از بودجه سال۱۴۰۲ معادل ۱۴.۶درصد بوده است. بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، بیش از ۴۵۳هزار میلیارد تومان برای حمایت از صندوقهای بازنشستگی در نظر گرفته شده که ۲۵۶.۶هزار میلیارد تومان آن مربوط به صندوق بازنشستگی کشوری است. در سالهای گذشته عواملی مانند کاهش نسبت پشتیبانی صندوقها، تحولات جمعیتی و عدم واکنش مناسب نسبت به آن، وضعیت نامناسب سرمایهگذاری صندوقها و تحمیل طرحها و قوانین مغایر با اصول بیمهای از دلایل عمده بحران صندوقهای بازنشستگی در کشور بوده است.
دنیای اقتصاد:
دریافت رشوه در نظام اداری، ازجمله جرائم عمدی است که باعث سلب اعتماد و اطمینان مردم نسبت به دستگاه دولت و از بین رفتن زمینه رقابت سالم و فاسد شدن کارکنان دستگاههای اجرایی میشود. مبارزه با این پدیده نامطلوب در دستگاه اداری کشور با نقطه مطلوب فاصله دارد و همین نکته موجب شده بازوی پژوهشی مجلس آن را زیر ذرهبین ببرد. در این گزارش سیاستی، ضمن بررسی تجارب بینالمللی، سه اصل بهبود نظارت، افزایش شفافیت و پیشگیری از ارتشا پیشنهاد شده و بر محورهای اصلی این الگو شامل اصلاح نظام پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان، اصلاح ساختار نظام اداری، اصلاح قوانین و مقررات، آموزش و فرهنگسازی و هوشمندسازی نظارت میشود.
دنیایاقتصاد: به دنبال تصویب تعطیلی پنجشنبهها در کمیسیون اجتماعی مجلس، انجمن اقتصاد ایران در نامهای به مجلس خواستار تجدیدنظر مجلس در رابطه با این مصوبه شد. پیش از این نیز برخی فعالان اقتصادی در رابطه با اینکه با تعطیل شدن پنجشنبهها، ارتباط ایران با سایر کشورها ۴ روز در هفته قطع خواهد شد، نسبت به این موضوع هشدار داده و خواستار تعطیلی شنبهها به جای پنجشنبهها شدند.
ایسنا: مدیر روابطعمومی بانک مرکزی اعلام کرد بانک مرکزی برنامهای برای انتشار قطوع (دنو) پنجمیلیونریالی ندارد. مصطفی قمریوفا، مدیر روابطعمومی بانک مرکزی، با انتشار متنی در صفحه اجتماعی ایکس نوشت: «بانک مرکزی ضمن تکذیب گمانهزنیهای نادرست رسانهای اعلام میکند: برنامهای برای انتشار قطوع (دنو) پنجمیلیونریالی ندارد.روابط عمومی بانک مرکزی در همین باره مجددا از اصحاب رسانه درخواست میکند ضمن دقتنظر در انتشار مطالب، اخبار موثق، رسمی و صحیح را از این مرجع دریافت و منتشر کنند و از اعلام و انتشار اخبار حساس مربوط به حوزه پولی و بانکی به نقل از منابع و مراجع ناشناس و غیررسمی در فضای مجازی بهشدت خودداری کنند.»
دنیای اقتصاد:
میلتون فریدمن در افکار عمومی به عنوان یک اقتصاددان و مدافع بزرگ بازار آزاد شناخته میشود. بااینحال، فریدمن زمانی کارمند وزارت خزانهداری آمریکا بود و نقشی اساسی در اجرای طرحهای مالیاتی دولت آمریکا در راستای گسترش مالیات داشته است. جیسون دی سنا ترنرت، رئیس یک موسسه تحقیقاتی آمریکایی، در یادداشتی در وال استریت ژورنال، به بررسی این وجهه از عملکرد فریدمن در مقام اقتصاددان پرداخته است.
دنیای اقتصاد:
نسل زد در کشورهای ثروتمند از درآمد بیشتری نسبت به دیگر نسلها زمانی که همسن آنها بودند، برخوردار است. همچنین این نسل الگوی رفتاری متفاوتی در محل کار دارد و علاقه کمتری به کارآفرینی دارد. الگوی تحصیلی نسل زدیها نیز متفاوت با نسلهای قبل است.