راهکارهای دولت چهاردهم برای مهار فقر مطلق

تثبیت فقر ۳۰ درصدی

 روز گذشته فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم، در مراسم دیدار با فعالان اجتماعی و مدیران سازمان‌های مردم‌نهاد، با اشاره به وضعیت فقر در جامعه گفت: «در جامعه شاهد افزایش فقر هستیم، چراکه سیستم‌ها درست کار نمی‌کنند. زمانی که سیستم‌ها درست عمل نمی‌کنند سیستم‌های خودجوش مانند سمن‌ها متولد می‌شوند زیرا به آنها نیاز داریم.»

در سال‌های گذشته نرخ فقر در ایران تحت تاثیر عواملی مانند تحریم‌های اقتصادی و افزایش تورم به‌صورت چشمگیری افزایش یافته و می‌توان گفت در نرخ ۳۰درصد تثبیت شده است. همزمان با افزایش نرخ فقر در ایران، دولت‌های مختلف در تلاش بودند با اتخاذ سیاست‌های حمایتی، از گسترش این پدیده جلوگیری کنند. با‌این‌حال نگاه به وضعیت فعلی نرخ فقر در ایران نشان می‌دهد که سیاست‌های حمایتی در زمینه کاهش نرخ فقر چندان موفق نبوده است. در وضعیت فعلی بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که مهم‌ترین اقدام دولت در زمینه کاهش نرخ فقر در کشور، می‌تواند فراهم کردن زمینه‌های لازم برای رشد اقتصادی پایدار و همچنین مهار تورم باشد.

احمد میدری نیز با اشاره به پیچیده بودن فرایند از بین بردن فقر مطلق در یک جامعه گفت: «از بین بردن فقر مطلق فرآیند پیچیده‌ای است و بدون تردید تورم و رشد اقتصادی دو متغیری‌اند که در موفقیت آن نقش پررنگی دارند. ولی صرف رشد اقتصادی خوب و کنترل تورم، فقر مطلق را از بین نمی‌برد و نباید منتظر ماند که رشد اقتصادی خیلی بالایی اتفاق بیفتد، بلکه ما باید برای کاهش فقر اقدامات متفاوتی را انجام بدهیم.»

مقدمه‌ کاهش فقر مطلق

در‌حال‌حاضر حدود ۶درصد از مردم ایران دچار فقر شدید هستند. این به معنای آن است که این افراد حتی توانایی برآورده کردن نیازهای خوراکی خود را نیز ندارند. میدری با اشاره به اهمیت از بین بردن فقر شدید برای کاهش فقر مطلق گفت: «کسانی که دچار فقر شدید هستند عمدتا افراد بیکار هستند. در‌حالی‌که اغلب کسانی که به فقر دچارند، شغل و درآمد دارند اما درآمد آنها کفاف زندگی‌شان را نمی‌دهد. بر اساس داده‌های مرکز آمار، نرخ فقر شدید در کل ایران حدود ۶درصد با جمعیتی حدود ۵میلیون نفر بود و برنامه‌هایی ریخته و منابعی داده شد که بتوانیم این را از بین ببریم. در دنیا برای از بین بردن سطح‌بندی می‌کنند. اگر ما الان نمی‌توانیم فقر مطلق را هدف قرار بدهیم، در عوض می‌توانیم خط‌های کمتر را بگیریم و به‌تدریج آنها را بهبود ببخشیم.»

 در شرایط فعلی که دولت با کسری بودجه مواجه است و نرخ فقر بالاست، توصیه‌هایی مبنی بر اولویت‌بندی منابع برای بهینه‌سازی سیاست‌های رفاهی وجود دارد. میدری نیز در این زمینه بیان کرد: «ما باید این ایده را در عرصه سیاستگذاری بپذیریم که برخی از اموری که الان دولت در ایران انجام می‌دهد، شیوه‌های تامین مالی آنها وجود دارد. یعنی خیلی از امور هست که دولت دارد با منابع خودش تامین مالی می‌کند و باید آن حوزه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کنیم، ولی یک سری حوزه‌ها مثل آموزش‌وپرورش، بهداشت و حمایت‌های اجتماعی کاری نیست که آن را به بخش خصوصی واگذار کنیم. برای کارهای حمایتی موسسات خبره هستند، ولی کفاف نیاز ما را نمی‌دهند؛ ما باید منابع بیشتری به بخش حمایتی انتقال بدهیم.»