سیاستهای چپگرا چه اثری بر روند مهمترین ایالات اقتصادی گذاشتهاند؟
کالیفرنیا دیگر جذاب نیست
معضل بیکاری
هنگامی که فدرال رزرو در سال 2022 نرخ بهره را افزایش داد تا تورم را مهار کند، بسیاری از تحلیلگران و سرمایهگذاران نگران بودند که این انقباض پولی در آمریکا منجر به رکود شود. در عوض، اقتصاد این کشور نشان داد که به طرز شگفتآوری انعطافپذیر است. نرخ بیکاری ملی کمتر از 4درصد باقی ماند. در مقابل، در کالیفرنیا، نرخ بیکاری به 5.3درصد رسیده است که بالاترین بیکاری در میان ایالات آمریکا محسوب میشود. در ظاهر، به نظر میرسد دلیل افزایش بیکاری در کالیفرنیا چیز بدی نیست: با محو شدن پسلرزههای همهگیر کووید 19 افراد بیشتری به طور فعال به دنبال شغل هستند و همین موضوع باعث افزایش نرخ بیکاری شده است. این افراد تا زمانی که کار پیدا کنند، در اطلاعات رسمی به عنوان بیکار نشان داده میشوند. مشکل عمیقتر این است که این ایالت کار کافی برای آنها ندارد. در کالیفرنیا تقریبا 0.8 فرصت شغلی برای هر فرد بیکار وجود دارد - این نرخ کمترین آمار در کشور است - درحالیکه در 49 ایالت دیگر آمریکا این نسبت به طور میانگین 1.6 است. شرکتهای فناوری که در طول دوره طولانی نرخهای بهره پایین افراد زیادی را استخدام کرده بودند، اکنون در حال تعدیل نیرو هستند. کوچک شدن سیلیکونولی بر سایر بخشهای اقتصاد کالیفرنیا اثر گذاشته است و شرکتهای حملونقل، مالی و تولیدی همگی کارگران را اخراج کردهاند.
کسری بودجه
دفتر تحلیل قانونگذاری (لائو)، که یک شرکت مشاور مالی غیرحزبی برای مجلس قانونگذاری در کالیفرنیاست، پاییز گذشته به افزایش بیکاری به عنوان یک سیگنال بالقوه از رکود در ایالت اشاره کرد. پیشبینی لائو اهمیت دارد زیرا به افق وضعیت مالی این ایالت میپردازد و به نظر میرسد این افق بهشدت تیرهوتار شده است. سال گذشته جمعآوری مالیات بر درآمد در کالیفرنیا 25 درصد کاهش یافت. این وضعیت مشابه با کاهش در طول بحران مالی جهانی 09-2007 و رکود دات کام در اوایل دهه 2000است. گاوین نیوسام، فرماندار کالیفرنیا، در بودجه خود برای سال مالی جدید، که از اول ژوئیه آغاز میشود، پیشبینی کرد که کسری بودجه این ایالت به 38میلیارد دلار خواهد رسید. اما لائو تخمین میزند که این رقم در حال رسیدن به 73میلیارد دلار است. با وجود اینکه اعداد و ارقام بریده خبر از کسری بودجه میدهند، قانون اساسی کالیفرنیا به بودجه تراز نیاز دارد و دولت کالیفرنیا باید راهی برای بستن حفره مالی خود بیابد. ایالت در دهه گذشته صندوقی برای روزهای مبادا ایجاد کرده است، اما بودجه پیشنهادی آقای نیوسام تقریباً نیمی از آن را خواهد بلعید. راهحلهای دیگر شامل تعویق بودجه وعدهدادهشده برای دانشگاهها، بیخانمانها و معلولان است.
خروج جمعیت
از اوایل دهه 1990، کالیفرنیاییها معمولا از سایر آمریکاییها بیشتر مهاجرت میکنند. اما اکنون تاثیر این مهاجرت جدیتر شده است. در گذشته، مهاجران خارج از کشور بیش از جبران خروجیهای داخلی بودند، به طوری که جمعیت کالیفرنیا همچنان در حال رشد بود. کاهش سرعت ورود بینالمللی در طول همهگیری کووید، این پویایی را تغییر داد. کالیفرنیا به مدت سه سال متوالی کاهش شدید جمعیت خود را ثبت کرده است که اولین کاهش مداوم از سال 1850 است، یعنی سالی که کالیفرنیا به ایالت تبدیل شد. کالیفرنیا تعداد زیادی از ساکنان پردرآمد خود را از دست داده و این روند در اوج شیوع کووید در حال افزایش است. در سال 2021 کالیفرنیا نزدیک به 30میلیارد دلار از درآمد خالص مالیاتدهندگان را به سایر ایالتها از دست داد که حدود 2درصد از پایه مالیاتی آن ایالت را تشکیل میداد. با توجه به اتکای بودجه دولت ایالتی به مالیات بر عایدی سرمایه به عنوان منبع درآمدی بزرگ، خروج ثروتمندان ممکن است به موقعیت مالی آینده آن لطمه بزند. مجموع این خروجیها، انعطافپذیری دولت را در رفع ناترازی بودجه محدود میکند. افزایش مالیاتها یکی از راهحلهای ممکن خواهد بود، اما انجام این کار ممکن است باعث شود کالیفرنیاییهای ثروتمند بیشتری این ایالت را ترک کنند. کالیفرنیا حدود 14درصد از کل تولید آمریکا را در سال گذشته به خود اختصاص داده است، درحالیکه این رقم در اواخر دهه 1990، 12.5درصد بود.
خاموشی کالیفرنیا
یادآوری این نکته مفید است که کالیفرنیا پیشتر، بدتر از این را نیز تجربه کرده است. در اوایل دهه 1990، بیش از یکمیلیون کالیفرنیایی که از رکود عمیق اقتصادی رنج میبردند، به ایالتهای دیگر رفتند. در سال 2000، بازار برق با سوءمدیریت فاحش (بهعلاوه پرونده فساد انرون) روبهرو بود. این موضوع منجر به خاموشیهای پیاپی در کالیفرنیا شد. دی دی مایرز، مشاور ارشد فرماندار، میگوید: «مردم همیشه ما را بر اساس معیارهای گذشته قضاوت میکنند. بنابراین آنها به آنچه در حال عقبنشینی است نگاه میکنند، و به اندازه کافی به آنچه در حال ظهور است نگاه نمیکنند.» او به ستارگان در حال طلوع در نقاط مختلف ایالت اشاره میکند: هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، فناوری فضایی، ایمنی درمانی، وسایل نقلیه الکتریکی و موارد دیگر از این جملهاند. نقاط قوت تثبیتشده کالیفرنیا شامل بزرگترین سیستم آموزش عالی در این کشور، آزمایشگاههای ملی فراوان، این ایالت را به دروازهای برای یکسوم تجارت خارجی آمریکا تبدیل کرده است. تغییرات دیگری نیز در حال انجام است، جمعیت از کالیفرنیا در حال جابهجایی است و به تبع آن، تغییر اقتصاد کشور نیز در حال انتقال به بخشهای داخلی کشور است. یک مقاله تحقیقاتی اخیر توسط موسسه هوور، یک اندیشکده محافظهکار، 352 شرکت را شمارش کرد که در چهار سال منتهی به پایان سال 2021، دفتر مرکزی خود را به ایالتهای دیگر منتقل کرده بودند. مالیات بالا، قیمت بالای انرژی و دستمزدهای بالا عامل بروز این اتفاق است. لی اوهانیان، یکی از نویسندگان گزارش، اشاره میکند که یک فروپاشی ادامهدار، در انتظار اقتصاد کالیفرنیاست. او میگوید: «ما به دیواری برخورد کردهایم که واقعا نمیتوانیم بدون آسیب رساندن به اقتصاد، درآمد مالیاتی بیشتری به دست آوریم.»
بحران مسکن
یکی از تکیهگاههایی که میتواند به طور چشمگیری ثروت کالیفرنیا را تغییر دهد، بازار املاک است. مسکن در دهه گذشته در سرتاسر آمریکا با افزایش قیمت شدید روبهرو شده است، اما کالیفرنیا همچنان مدعی است که کمهزینهترین ایالت بزرگ آمریکا از منظر هزینه است. به گفته محققان دانشگاه هاروارد، نسبت قیمت به درآمد برای خرید خانه در سان خوزه 12 و در سانفرانسیسکو 11.3 است که دو برابر میانگین ملی است. علت اصلی این قیمتهای بالا کمبود مسکن جدید است. آقای نیوسام بهخوبی از این موضوع آگاه است و به دنبال زمینهسازی برای ساختوساز بیشتر مسکن بوده است. از سال 2017قانونگذاران بیش از 100 قانون جداگانه را تصویب کردهاند تا ساخت خانهها را آسانتر کنند. اما نتایج تاکنون ناگوار بوده است. مجوزهای ساختوساز تنها به حدود 110هزار واحد مسکونی در سال رسیده است که بسیار کمتر از نیاز کالیفرنیاست.
در عوض، بخش مسکن به نمونهای از بخشهای مشکلدار به خاطر قانونهای متعدد تبدیل شده است. دولت ایالتی قانونهای بدنام و دستوپاگیر زیستمحیطی خود را برای مسکن، بهویژه برای پروژههای مقرونبهصرفه، تضعیف کرده است. بااینحال، برای بهرهمندی از این ماده، شرکتها باید نشان دهند که از کارگران بسیار ماهر و در دستمزدهای رایج استفاده میکنند - الزامی که در عمل آنها را مجبور به استخدام پیمانکاران اتحادیهای میکند. الکسیس گئورگیان، یک پیمانکار ساختمانی، محاسبه میکند که این امر میتواند هزینهها را تا 40درصد افزایش دهد و مسکن ارزانقیمت را به یک سرمایهگذاری تضمینی زیانده تبدیل کند. آقای گئورگیان میگوید: «بررسیهای سریع بیفایده است مگر اینکه از دولت یارانه دریافت کنید.» این همه در وضعیتی است که کالیفرنیا به دنبال کاهش کسری بودجه خود است؟ بااینحال حدود یکمیلیارد دلار بودجه برای مسکن ارزانقیمت، ازجمله یارانه برای توسعهدهندگان در نظر گرفته است. همه این موضوعات نشان میدهد کالیفرنیا ایالت شکستخوردهای نیست. اما مطمئنا درگیر مشکلاتی فراوان است.