نوشدارو برای داروگر؟

زیان انباشته این شرکت در سال ۱۳۹۹ معادل هزار و ۷۹میلیارد تومان بود. از سوی دیگر سید‌محمد هادی سبحانیان، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور، درباره تعطیلی داروگر به دلیل مسائل مالیاتی گفت: «در چند روز گذشته خبرهایی مبنی بر تعطیلی این بنگاه اقتصادی به علت مالیات منتشر شد که دروغ محض است.» با‌این‌حال بازگشایی مجدد داروگر نشان می‌دهد که همچنان اصرار بر سرپا نگه داشتن این کارخانه وجود دارد. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند اگر یک واحد تولیدی توانایی ادامه حیات ندارد تلاش برای تداوم فعالیت‌های آن نه‌تنها اقتصادی نیست، بلکه تنها به مثابه یه مسکن کوتاه‌مدت عمل می‌کند. این مساله می‌تواند در مورد کارخانه داروگر نیز صادق باشد. در سا‌ل‌های ۹۶ و ۹۷ اخباری مبنی بر تعطیلی کارخانه داروگر منتشر و سپس تکذیب شد. اما درنهایت ۵ سال بعد، باز هم تعطیلی به سراغ این کارخانه آمد. بنابراین این احتمال وجود دارد که تلاش برای احیای کارخانه داروگر، نوشداروی بی‌حاصلی خواهد بود.

جدال داروگر و سازمان امور مالیاتی

در روزهای گذشته، کارگران کارخانه داروگر خبر از تعطیلی این کارخانه ۹۵ساله دادند. آنها می‌گفتند که روز جمعه مدیر‌عامل این کارخانه، بیژن اسماعیلی، تمام واحدهای این کارخانه را پلمب کرد. انتشار این اخبار واکنش‌های زیادی را در پی داشت. برخی می‌گفتند در سال رشد تولید و مهار تورم تعطیلی کارخانه‌های باقدمتی چون داروگر مورد قبول نیست. داروگر یکی از شرکت‎های ایرانی است که قدمت زیادی دارد. این شرکت در سال ۱۳۰۷ در اصفهان تاسیس شده و از همان سال به تولید انواع صابون، شامپو و سایر مواد شوینده می‌پرداخته است.

روزگذشته علی خدایی، نایب‌رئیس کانون عالی شوراهای اسلامی کار، اعلام کرد پلمب کارخانه داروگر باز شد و کارگران اخراجی به محل کار خود بازگشتند. او در باره مسائل مربوط به کارگران این کارخانه گفت: «برای حل مسائل مربوط به حوزه روابط کار و کارگر مقرر شد اداره کل کار یک شعبه ویژه در نظر بگیرد تا سریعا مشکلات این بخش رسیدگی و حل شود.» پیش از این گفته می‌شد که یکی از مشکلاتی که باعث شده مدیر‌عامل این کارخانه، داروگر را پلمب کند، شدت گرفتن برخورد سازمان امور مالیاتی با داروگر بود. این در حالی است سید‌محمد‌هادی سبحانیان، رئیس امور مالیاتی کشور، در واکنش به خبر تعطیلی داروگر به بهانه مالیات گفت: «در چند روز گذشته خبرهایی مبنی بر تعطیلی این بنگاه اقتصادی به علت مالیات منتشر شد که دروغ محض است.»

او در این باره ادامه داد: «آنچه ما انجام می‌دهیم، در خصوص دریافت مالیات حقه است که موضوع این بنگاه اقتصادی در مجلس و سایر نهادها مطرح است اما بیش از هزار و ۴٠٠میلیارد تومان بدهی مالیاتی دارد و یک دهه مالیات پرداخت نکرده است و نباید این‌گونه مظلوم‌نمایی کند و مساله را به حاشیه ببرد.» مدیران مجموعه داروگر به این اظهارات پاسخی نداده‌اند. خدایی درباره اختلاف سازمان امور مالیاتی و کارخانه داروگر گفته است: «تلاش می‌کنیم مشکلات کارگران حل شود و درخواست ما از مسوولان این است که هر چه زودتر بررسی مشکلات شرکت در خصوص مالیات و غیره انجام شود تا مشکل کارگران حل شود.» او در این باره ادامه داد: «کارفرما مدعی است که اموال خود را به اداره مالیات معرفی کرده و اگر برای او حسابی باز شود می‌تواند تولید را از سر گیرد. ضمن اینکه او بر این اعتقاد است که این کارخانه از ظرفیتی برای ایجاد ۸ هزار اشتغال برخوردار است.»

تلاش برای ادامه حیات

پس از اعلام خبر تعطیلی داروگر، بسیاری از کاربران فضای مجازی با اشاره به نوستالژی بودن محصولات این کارخانه، اظهار تاسف کردند. اما در همین میان اشاره به عدم نوآوری محصولات داروگر نیز قابل‌توجه بود. این دسته از کاربران معتقد بودند، با وجود آنکه محصولات کارخانه داروگر برای آنها خاطره‌انگیز است، با این حال دیگر حاضر نیستند از آن محصولات استفاده کنند. دلیل اصلی این انتخاب هم آن است که با وجود پیشرفت‌های تکنولوژی در زمینه تولید محصولات بهداشتی، تولیدات این کارخانه مطابق با استانداردهای مصرف‌کنندگان در چند دهه گذشته است. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت، که داروگر با این محصولات بتواند در رقابت با صنایعی که محصولات خود را به‌روز کرده‌اند، دوام بیاورد. در این بین برخی از کارشناسان معتقد بودند داروگر یکی از قربانی‌های خصوصی‌سازی‌های غیر‌اصولی در دهه ۱۳۸۰ بوده است. در شرایطی که شانس خرید یک صنعت دولتی برای همه یکسان نبود و تنها افراد خاصی، مانند کسانی که به بدنه دولت وابسته بودند، امکان خرید این صنایع را داشتند، نمی‌توان انتظار داشت صنایع واگذار‌شده بتوانند با بهره‌وری بالایی به کار خود ادامه دهند.

با این حال در بسیاری از موارد سیاستگذاران ترجیح می‌دهند که به جای پرداختن به ریشه‌های مشکل، با صرف هزینه، مشکلات را به صورت ظاهری حل کنند. تعطیل شدن یک کارخانه ۹۵ساله طبیعتا خبر خوبی نیست. اما اصرار به ادامه کار آن بدون توجه به دلیل اصلی مشکلات می‌تواند خون دوباره‌ای به رگ‌های واحدهای تولیدی تزریق کند؟ کارشناسان می‌گویند احتمالا این اتفاق نخواهد افتاد. اگر یک واحد تولیدی نتواند با چنین قدمتی به حیات خود ادامه دهد، اصرار به ادامه کار آن تنها می‌تواند صرف هزینه بدون بازدهی باشد. در سا‌ل‌های ۹۵ و ۹۶ اخباری مبنی بر تعطیلی کارخانه داروگر منتشر و سپس تکذیب شد. در تابستان سال ۱۳۹۷، اعلام شد کارگران این کارخانه برای مدت یک ماه به مرخصی اجباری می‌روند. این سومین باری بود که ۴۰۰ کارگر داروگر به تعطیلات اجباری می‌رفتند. در آن ایام، این کارگران به مدت ۲ ماه حقوق دریافت نکرده بودند. با تمام تلاش‌های صورت‌گرفته برای تداوم فعالیت‌های داروگر، تنها ۵ سال زمان نیاز بود تا تعطیلی باز هم به سراغ این کارخانه بیاید.