آیا اردوغان پس از دو دهه از صحنه سیاست خارج می‌شود؟
نقطه‌ضعف انتخاباتی اردوغان
آزمایش‌های اقتصادی نامتعارف اردوغان
از بازارهای شهر بورسا تا دانشگاه‌های نزدیک آنکارا نارضایتی شهروندان ترکیه نسبت به رجب طیب اردوغان مشهود است. این مساله در آستانه انتخابات این کشور، می‌تواند مانع انتخاب مجدد او به عنوان رئیس‌جمهور ترکیه شود. رفتار فعلی رای‌دهندگان ترکیه دلایل مختلفی دارد. برای مثال در حال حاضر کارگران از تورم بالای این کشور رنج می‌برند و جوانان چشم‌انداز روشنی از آینده خود ندارند. این عوامل دست به دست هم داده و تهدید بزرگی را برای قدرت اردوغان در ترکیه به وجود آورده است.
اردوغان در حال حاضر ۶۹ساله است. او به مدت دو دهه بر سیاست‌های این کشور تسلط داشته و برخی معتقدند که این حضور طولانی‌مدت او به عنوان سکاندار اصلی سیاست در ترکیه موجب شده اقتداری لجام‌گسیخته داشته باشد. با این حال شرایط فعلی نشان‌دهنده آن است که او رای مورد‌نیاز خود برای پیروزی در این انتخابات را به دست نخواهد آورد. حسن چاکر در مغازه کوچکش در شمال غربی ترکیه حنا می‌فروشد. او درباره انتخاب اردوغان می‌گوید: «حتی اگر قرار باشد به این دلیل بمیرم، بازهم به او رای نمی‌دهم.» افراد زیادی این عقیده را دارند. برای مثال یک تاجر که در ۲۱ سال گذشته در هر انتخاباتی به نفع حزب محافظه‌کار رای داده بود، کیفیت زندگی‌اش مانند میلیون‌ها شهروند ترکیه پس از انتخاب مجدد اردوغان در سال ۲۰۱۸ و افزایش قدرت او، کاهش پیدا کرده است.
پس از انتخاذ سیاست‌های نامتعارف اقتصادی اردوغان در سال گذشته، تورم در این کشور افزایش یافت و در اواخر سال ۲۰۲۲ به اوج خود یعنی ۸۵درصد رسید. با وجود آنکه پس از این زمان تورم در سیر نزولی قرار گرفته، قیمت همه چیز از مسکن تا خودرو و غذا در طول چند سال اخیر ۴برابر شده است. بسیاری معتقدند تلاش‌های اردوغان برای گسترش نفوذ خود در تمام عرصه‌های اقتصادی دلیل اصلی وضع موجود است. کاهش نامتعارف نرخ بهره توسط او موجب شد تورم در ترکیه شعله‌ور شود. در پی اجرای این سیاست لیر ترکیه ۷۵درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داد و این مساله باعث شد سرمایه قابل‌توجهی از این کشور خارج شود. اقتصاددانان این وضعیت نابسامان ترکیه را به دلیل آزمایش‌های اقتصادی اردوغان می‌دانند.
جوانان ناامید از آینده
ناامیدی مردم از سیاست‌های اردوغان به اندازهای گسترده و قابل‌توجه است که پیش‌بینی می‌شود اردوغان در دور اول انتخابات در برابر رقیب اصلی خود، یعنی کمال قیلیچدار اوغلو که توسط ائتلاف گسترده‌ای از احزاب مخالف حمایت می‌شود، نتواند پیروز شود. بررسی رفتار رای‌دهندگان نشان می‌دهد که آنهایی که سن بیشتری داشته و محافظه‌کار هستند به اردوغان رای خواهند داد، در صورتی که افراد جوان‌تر و فقیر ایمان خود را نسبت به او از دست داده‌اند. به عبارتی عملکرد ضعیف اقتصادی دولت اردوغان در دو سال اخیر و رویکرد اقتدارگرایانه او موجب شده است محبوبیتش در میان جوانان و کسانی که در مراکز شهرها زندگی می‌کنند کمتر شود. بسیاری از جوانان این کشور به دنبال فرصت‌های جدید، این کشور را ترک می‌کنند. این مساله موجب شده است اردوغان یکی از پایگاه‌های اجتماعی خود که در سالهای گذشته به آن تکیه می‌کرد از دست بدهد. برای مثال آکچا کویون جوان ۲۴سالهای است که در رشته روانشناسی تحصیل کرده. او به‌تازگی از منطقه آدانای ترکیه به آلمان مهاجرت کرده و در حال حاضر به دنبال کار در برلین است. او که هیچ علاقه‌ای به اردوغان ندارد درباره انتخابات جاری ترکیه می‌گوید: «اگر تغییر دولت در ترکیه رخ دهد، مایلم به کشورم برگردم و کاری را که به خاطر آن آموزش دیده‌ام انجام دهم.»
رهبر اصلاحات و بحران
اما این تنها یک وجه از ماجراست. با وجود آنکه تعداد قابل‌توجهی از کردهای مخالف اردوغان در اروپا پراکنده هستند، بسیاری از رای‌دهندگانی که در اروپا ساکن هستند، نوادگان شهروندان ترکیه هستند که در دهه ۱۹۵۰ به عنوان نیروی کار به اروپا مهاجرت کردند. از آنجایی که آنها جزو طبقه محروم محسوب می‌شدند، تجارب و احساسات ملی‌گرایانه آنها موجب شده بسیاری‌شان از اردوغان و حتی احزاب چپ‌گرا حمایت کنند. برای مثال عصمت آیدینلیک، مرد ۸۱سالهای که نزدیک به ۴ دهه گذشته به برلین مهاجرت کرده و به قصابی اشتغال داشته، در این باره می‌گوید: «آنها مارا تحقیر می‌کردند. اما اکنون ما را قدرتمند می‌بینند.
من طرفدار حزب اردوغان هستم و برای گفتن این مساله خجالتی ندارم.» بررسی‌ها نشان می‌دهد این نوع نگاه در خود ترکیه نیز طرفدار دارد. بسیاری معتقدند اردوغان به عنوان یک رهبر قدرتمند در زمان بحران می‌تواند کشور را به راه صحیح هدایت کند، حتی اگر خود او این بحران را به وجود آورده باشد. در واقع همان‌گونه که بحران اقتصادی ترکیه موجب شده اردوغان بخش عمده‌ای از هواداران خود را از دست بدهد، بااین‌حال بسیاری از مردم تمایل دارند انتخابشان کسی باشد که که او را می‌شناسند. سابقه طولانی اردوغان در اداره این کشور یک مزیت برای او محسوب می‌شود. در هر حال برای دیدن نتایج این گمانی‌زنی‌ها باید تا پایان انتخابات ترکیه منتظر ماند.
خط پایان کاهش تورم ترکیه؟
